Στη Διημερίδα με θέμα το νέο θεσμικό πλαίσιο για την ανακύκλωση που συνδιοργάνωσαν το ΥΠΕΝ και ο ΕΟΑΝ, στη Θεσσαλονίκη, ο αναπληρωτής υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Σωκράτης Φάμελλος, ανακοίνωσε ότι το επόμενο δίμηνο θα εγκριθεί η ένταξη και χρηματοδότηση 27 έργων διαχείρισης στερεών αποβλήτων, σε όλη τη χώρα, ύψους 137 εκατομμυρίων ευρώ.
Συγκεκριμένα, ο Σωκράτης Φάμελλος ανέφερε ότι η Ελλάδα έχει επιβαρυνθεί έως σήμερα με πρόστιμα ύψους 40 εκατομμυρίων ευρώ για τις ανεξέλεγκτες χωματερές και ότι στόχος του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας είναι η ενίσχυση των επενδύσεων στο συγκεκριμένο τομέα, ώστε να υπάρξουν οφέλη για τη χώρα.
Στο πλαίσιο αυτό, και συμπληρωματικά με τον νέο νόμο για την ανακύκλωση που θα κατατεθεί τις επόμενες ημέρες στη Βουλή, είναι προς ένταξη στα Περιφερειακά Σχέδια 116 μονάδες επεξεργασίας στερεών αποβλήτων, εκ των οποίων οι 49 είναι μονάδες βιολογικής και μηχανικής επεξεργασίας, ενώ έχουν ήδη ενταχθεί 12 έργα προϋπολογισμού 60 εκατομμυρίων ευρώ, σε Ήπειρο, Κρήτη, Ζάκυνθο, Βοιωτία, Φωκίδα, Αττική κλπ.. Τους επόμενους δύο μήνες πρόκειται να εγκριθούν 27 έργα, προϋπολογισμού 137 εκατομμυρίων ευρώ, οι λεπτομέρειες των οποίων θα ανακοινωθούν σύντομα από το Υπουργείο Οικονομίας. Συμπληρωματικά, δύο νέα χρηματοδοτικά εργαλεία πρόκειται να προκηρυχθούν, το ένα από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων και αφορά στους ΧΑΔΑ και το άλλο αναφέρεται στα χρήματα που θα πάρουν οι Δήμοι, προκειμένου να επικαιροποιήσουν τα τοπικά Διαχειριστικά τους Σχέδια, ώστε να είναι υλοποιήσιμα.
«Οφείλουμε όλοι να επιδείξουμε αξιοπιστία, σοβαρότητα και υπευθυνότητα», τόνισε ο Αν. ΥΠΕΝ. «Το νέο θεσμικό πλαίσιο για την ανακύκλωση και τα χρηματοδοτικά εργαλεία θα αποδώσουν τα μέγιστα, μόνο εάν συνδεθούν με αλλαγή διαχειριστικού μοντέλου, δηλαδή με αλλαγή στάσης και συνείδησης», πρόσθεσε και επεσήμανε ότι στην Ελλάδα, το 83% των αποβλήτων που παράγονται, δεν επαναχρησιμοποιούνται, αλλά θάβονται. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι ως κοινωνία χάνουμε πόρους, σε ποσοστό 83%, ενώ ο μέσος όρος ανακύκλωσης υλικών συσκευασίας ανά άτομο φτάνει τα 15 κιλά ανά έτος, όταν στην Ευρώπη το αντίστοιχο ποσοστό είναι 130 κιλά. Ταυτόχρονα, η ανακύκλωση στους Δήμους δεν ξεπερνά το 6%, όταν ο στόχος είναι το 50%.
Συνεπώς, οι Δήμοι παίζουν κομβικό ρόλο στις αλλαγές που πρέπει να γίνουν και επείγουν, διότι «όσα κίνητρα και εάν δώσει η κεντρική Διοίκηση για τη διαχείριση στερεών αποβλήτων, εάν οι Δήμοι δεν τα αξιοποιήσουν, το αποτέλεσμα θα είναι φτωχό». Η κυβέρνηση απέδειξε στην πράξη την δημοκρατική στάση και επιλογή της να αποφασίσουν οι ίδιοι οι Δήμοι το μοντέλο διαχείρισης στερεών αποβλήτων, όπως απέδειξε η δύσκολη περίπτωση της Πελοποννήσου, όπου οι αποφάσεις των ΟΤΑ ολοκληρώθηκαν τις προηγούμενες ημέρες. Το Υπουργείο κατανοεί τα πιθανά προβλήματα που αντιμετωπίζει ο κάθε Δήμος, ωστόσο θα πρέπει να προχωρήσουμε σε μια κοινωνία της ανακύκλωσης και των μηδενικών πόρων. Και βέβαια, πέρα από τον κεντρικό ρόλο που καλούνται να παίξουν οι Δήμοι, η οποία απαιτεί αλλαγή διαχειριστικού μοντέλου, εξίσου σημαντική είναι η τροφοδότησή τους με νέα τεχνογνωσία από τους ΦΟΔΣΑ, άρα απαιτούνται αλλαγές και στην οργάνωση των Φορέων.
Ο Αν. ΥΠΕΝ υπενθύμισε ότι η χώρα μας έχει αποφασίσει να στηρίξει το παραγωγικό της μοντέλο στις αρχές της κυκλικής οικονομίας, που σημαίνει καταρχάς σεβασμό και αξιοποίηση των διαθέσιμων πόρων αλλά και χρηματοδότηση από την Πολιτεία επενδύσεων κυκλικής οικονομίας, μέσω του αναπτυξιακού νόμου και της Αναπτυξιακής Τράπεζας. Το θέμα είναι να ανταποκριθεί σε αυτό η κοινωνική και ιδιωτική οικονομία.
Ο νέος νόμος για την ανακύκλωση κινείται σε αυτή την κατεύθυνση και αντιμετωπίζει μια σειρά από ζητήματα όπως είναι η αντιμετώπιση της φοροδιαφυγής από την καταβολή του τέλους ανακύκλωσης, η οποία αγγίζει σήμερα το 40%, η επιστροφή των πόρων της ανακύκλωσης στην κοινωνία και την πραγματική οικονομία, με διαφάνεια, κανόνες στις προμήθειες των συστημάτων ανακύκλωσης και απολογισμό, αλλά και η δημιουργία κινήτρων και αντικινήτρων για την αυτοδιοίκηση και τις τοπικές κοινωνίες, με εισαγωγή του τέλους «πληρώνω όσο πετάω». Έτσι οι Δήμοι που θα έχουν την μεγαλύτερη ανακύκλωση θα πληρώνουν λιγότερα τέλη ταφής, επεξεργασίας, μεταφόρτωσης και οργάνωσης οργανικών αποβλήτων, με ξεχωριστά τιμολόγια ανά περιοχή, ενώ καθίσταται κατανοητό στον πολίτη ότι τα τέλη που πληρώνει για τα απορρίμματα δεν συνδέονται με τα τετραγωνικά του σπιτιού του, αλλά από την περιβαλλοντική του συμπεριφορά, που αποτελεί στοιχείο περιβαλλοντικής και κοινωνικής δικαιοσύνης.
Επιπλέον, το νέο θεσμικό πλαίσιο για την ανακύκλωση ενισχύει τον ρόλο του ΕΟΑΝ ως προς την καταγραφή, παρακολούθηση και έλεγχο των ροών και ενσωματώνει την πρόσφατη υπουργική απόφαση για τη μείωση της χρήσης πλαστικής σακούλας, ενώ από επιλογή δεν περιλαμβάνει επί του παρόντος διατάξεις που αφορούν στα απόβλητα εκσκαφών και κατεδαφίσεων, οι οποίες θα έχουν θεσμική κάλυψη σε δεύτερο χρόνο.
Ο Σωκράτης Φάμελλος έκανε ειδική αναφορά στην Κεντρική Μακεδονία και στη Θεσσαλονίκη, λέγοντας ότι η Κεντρική Μακεδονία πρέπει να επιταχύνει στον τομέα της ανακύκλωσης και της διαχείρισης αποβλήτων. Ανέφερε ότι από τους 38 Δήμους της Κεντρικής Μακεδονίας μόνο οι 16 συμπλήρωσαν το ερωτηματολόγιο για τη διαχείριση των στερεών αποβλήτων και την πορεία της ωρίμανσης μικρών και μεγάλων έργων επεξεργασίας της περιοχής τους. Σχολίασε δε, ότι κατά την συνάντηση εκπροσώπων των Υπουργείων Περιβάλλοντος και Ενέργειας και Εσωτερικών, με στελέχη της Αυτοδιοίκησης τον περασμένο Ιούλιο, στη Θεσσαλονίκη, ενώ υπήρξε απόφαση του ΦΟΔΣΑ για ένταξη των έργων σε ΣΔΙΤ αυτό απεκρύβη ενώ σε άλλο έγγραφο προς το Υπουργείο Εσωτερικών, χαρακτηρίστικαν ως δημόσια έργα.
«Προτείνουμε μία συζήτηση με την Αυτοδιοίκηση της Κεντρικής Μακεδονίας σχετικά με την αξιολόγηση εναλλακτικών χρηματοδοτικών εργαλείων», είπε ο Αν. ΥΠΕΝ «και προφανώς θα στηρίξουμε τις αποφάσεις της Δήμων. Μόνο που αυτή η συζήτηση θα γίνει μπροστά στον πολίτη και όχι σε κλειστά γραφεία, ώστε να ξέρουν οι πολίτες ποιες επιλογές υπάρχουν για την πόλη τους και ποια είναι τα υπέρ και τα κατά της ένταξης στα ΣΔΙΤ», τόνισε ο Σωκράτης Φάμελλος και κατέληξε λέγοντας ότι έως το τέλος του χρόνου θα πρέπει να γίνει συζήτηση και με την ΚΕΔΕ σχετικά με μια νέα, κοινή τιμολογιακή πολιτική για όλη τη χώρα στον τομέα της διαχείρισης απορριμμάτων, με στοιχεία δικαιοσύνης, αλλά και για την επιτάχυνση της ξεχωριστής διαλογής του οργανικού και τη δημιουργία νέων μονάδων.
Πηγή πληροφοριών: ΑΠΕ- ΜΠΕ