Σε 5 βασικούς άξονες κινείται η μεταρρυθμιστική προσπάθεια στο σκέλος της κρατικής αρωγής επιχειρήσεων και
φορέων, όπως είπε ο υπουργός Οικονομικών, Χρήστος Σταϊκούρας μιλώντας στη Διαρκή Επιτροπή Οικονομικών Υποθέσεων της Βουλής. Αναλυτικά:
1ος
Άξονας.
Πρώτος μεταρρυθμιστικός άξονας είναι η αναμόρφωση και ενδυνάμωση του
μηχανισμού επιχορήγησης επιχειρήσεων που επλήγησαν από θεομηνίες, σε συνδυασμό
με τη διαμόρφωση των κατάλληλων – κάθε φορά – εργαλείων ενίσχυσης και την
οριοθέτηση και επιτάχυνση των διαδικασιών.
Στόχος
του πρώτου άξονα είναι να αντιμετωπιστεί ο κατακερματισμός των αρμοδιοτήτων και
τα νομικά κενά, να διασφαλιστεί η ταχύτητα στην υλοποίηση των προβλεπόμενων, να
ενισχυθεί η ποιότητα του αποτελέσματος, να επιτευχθεί ο συντονισμός της
διαδικασίας και να επεκταθεί το πλαίσιο στις αγροτικές εκμεταλλεύσεις.
Όπως
προκύπτει από το γράμμα και το πνεύμα που διαπνέει το προτεινόμενο νομοθέτημα,
το πλαίσιο θεσμοθετείται με την ταυτόχρονη διασφάλιση συγκεκριμένων και επαρκών
εγγυήσεων για την τήρηση των κανόνων των κρατικών ενισχύσεων, όπως αυτές
καθορίζονται, κατ’ αρχήν, στην ενωσιακή νομοθεσία.
Ειδικότερα:
1. Οριοθετείται
το πεδίο εφαρμογής του νόμου με ρητή καταγραφή των θεομηνιών, σε πλήρη συμφωνία
και εναρμόνιση με το ενωσιακό δίκαιο.
2. Οριοθετούνται
οι προϋποθέσεις και αποσαφηνίζεται η διαδικασία επιχορήγησης και πρώτη αρωγής των
επιχειρήσεων, τα οποία με το ισχύον δίκαιο, είτε ρυθμίζονταν εν μέρει είτε
παρέμεναν εντελώς αρρύθμιστα.
Ενδεικτικά,
αποσαφηνίζονται οι δικαιούχοι, κωδικοποιείται η διαδικασία τόσο της
επιχορήγησης όσο και της προκαταβολής επί της επιχορήγησης, και μνημονεύονται
ρητά τα στοιχεία ενεργητικού των επιχειρήσεων, επί των οποίων χορηγείται η
επιχορήγηση.
3. Θεσμοθετείται,
με τρόπο απλοποιημένο και εξορθολογισμένο, το πλαίσιο αναφορικά με την ενίσχυση της πρώτης αρωγής, η οποία συνιστά
ένα εφάπαξ βοήθημα, που στοχεύει στην άμεση ανακούφιση των επιχειρήσεων.
Για πρώτη φορά, το πλαίσιο οριοθετείται υπακούοντας
στην αρχή της χρηστής δημοσιονομικής διαχείρισης, καθώς ρυθμίζεται ρητά ότι το
ποσό της πρώτης αρωγής δεν μπορεί να υπερβαίνει την τελευταία διαθέσιμη τιμή
του κατά κεφαλήν ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος σε αγοραίες τιμές, όπως
υπολογίζεται από την Ελληνική Στατιστική Αρχή, αναγόμενη σε μηνιαία βάση.
4. Εντάσσονται,
ρητά, στο θεσμικό πλαίσιο και οι αγροτικές εκμεταλλεύσεις.
Με την
προτεινόμενη ρύθμιση, υπό συγκεκριμένες προϋποθέσεις, και με τη διασφάλιση
εφαρμογής της ενωσιακής νομοθεσίας, η περίμετρος κάλυψης της επιχορήγησης
επεκτείνεται ρητά στους κατά κύριο επάγγελμα αγρότες και – για ένα μικρότερο
ποσοστό – και στους κατόχους αγροτικών εκμεταλλεύσεων.
Για τη
διαμόρφωση των διαφορετικών ποσών επιχορήγησης στις δύο κατηγορίες αγροτών λαμβάνεται υπόψη η διαφορετική βαρύτητα που έχει
η αγροτική παραγωγή στο εισόδημα των κατά κύριο επάγγελμα αγροτών, σε σύγκριση με
τα φυσικά πρόσωπα που δεν είναι κατά κύριο επάγγελμα αγρότες.
Συνεπώς, η επιχορήγηση στον αγροτικό κόσμο γίνεται
με τρόπο δίκαιο, που επιχειρεί την ικανοποίηση των διαφορετικών αναγκών, χωρίς
να εξισώνει τις δύο κατηγορίες.
5. Θεσμοθετείται
ο Περιφερειακός Συντονιστής Κρατικής Αρωγής ανά περιφερειακή ενότητα, ως το
πρόσωπο το οποίο θα αποτελεί έναν μόνιμο γνώστη και υπεύθυνο για τη διαδικασία
σε τοπικό επίπεδο, και το οποίο θα λειτουργεί ως σύνδεσμος με την Κεντρική Διοίκηση,
στο πλαίσιο και των κανόνων του «Καλλικράτη».
6. Θεσπίζεται
διαδικασία ώστε τα μέλη των επιτροπών της Περιφέρειας, οι οποίες θα είναι
αρμόδιες για την καταγραφή και εκτίμηση των ζημιών, να είναι μέλη ειδικού
Μητρώου, το οποίο και θα διασφαλίζει ότι τα πρόσωπα αυτά διαθέτουν τις
προβλεπόμενες προϋποθέσεις και λαμβάνουν συνεχή κατάρτιση.
7. Δημιουργούνται
επιτροπές κρατικής αρωγής στις περιφέρειες, για τις καταγραφές και εκτιμήσεις των
ζημιών στις επιχειρήσεις.
Αυτές οι
επιτροπές, ανάλογα με το είδος και το εύρος της θεομηνίας, θα έχουν την
κατάλληλη σύνθεση και θα κινούνται υπό σαφείς και καθορισμένες αρχές
δεοντολογίας.
2ος
Άξονας.
Δεύτερο άξονα αποτελεί ο συντονισμός των διαδικασιών προώθησης μέτρων ενίσχυσης και αποκατάστασης σε εθνικό επίπεδο, που αποβλέπει στην αντιμετώπιση
καθυστερήσεων στη διαδικασία επιχορηγήσεων επιχειρήσεων.
Ο
συντονισμός επέρχεται μέσα από τη θεσμοθέτηση της Κυβερνητικής Επιτροπής
Κρατικής Αρωγής, η οποία αποτελεί το κυβερνητικό συλλογικό όργανο που με
μεθοδικό, συνεκτικό και συνεπή τρόπο, κινούμενο υπό την αρχή της χρηστής
δημοσιονομικής διαχείρισης, θα συμβάλει στο συντονισμό του σχετικού πλαισίου
κρατικής αρωγής.
Η
Κυβερνητική Επιτροπή Κρατικής Αρωγής, συγκροτούμενη από τους Γενικούς
Γραμματείς των βασικών εμπλεκόμενων Υπουργείων αλλά και από τον Πρόεδρο του
ΕΛΓΑ, θα κληθεί να αντιμετωπίσει τις χρόνιες παθογένειες οι οποίες δυσχέραιναν
κατά το παρελθόν την υλοποίηση της κρατικής αρωγής προς επιχειρήσεις, σε
επιχειρησιακό επίπεδο.
Ήδη, με
Πράξη Υπουργικού Συμβουλίου, η Κυβερνητική Επιτροπή Κρατικής Αρωγής έχει
συσταθεί και είναι έτοιμη να ξεκινήσει το έργο της.
3ος
Άξονας.
Τρίτος άξονας είναι η ψηφιοποίηση των διαδικασιών, με τη δημιουργία
ηλεκτρονικής πλατφόρμας κρατικής αρωγής, σε συνεργασία με το Υπουργείο Ψηφιακής
Διακυβέρνησης.
Αυτή η
ψηφιοποίηση θα καθιστά τη διαδικασία της οικονομικής ενίσχυσης γρήγορη, απλή,
αποτελεσματική, με δυνατότητα ελέγχου και διασταύρωσης των στοιχείων και των
σχετικών δηλώσεων.
4ος
Άξονας.
Τέταρτος άξονας είναι η κινητροδότηση της ιδιωτικής ασφάλισης, μέσω
σχετικής διάταξης που προβλέπει την παροχή κινήτρου και οφέλους για τις
επιχειρήσεις που έχουν ιδιωτική ασφάλιση, ώστε οι πληττόμενες επιχειρήσεις να
μπορούν να λαμβάνουν επιχορήγηση επιπλέον της αποζημίωσης που καλύπτεται από
την ιδιωτική τους ασφάλιση.
Με το
νομοσχέδιο, διευκρινίζονται τα θέματα επιχορήγησης επιχειρήσεων και μη
κερδοσκοπικού χαρακτήρα φορέων που έχουν ασφαλιστήριο συμβόλαιο.
Κατοχυρώνεται
ότι οι ασφαλισμένες επιχειρήσεις μπορούν να λαμβάνουν επιχορήγηση επιπλέον της
αποζημίωσης, μόνο για το ποσό της
ζημίας το οποίο δεν καλύπτεται από το ασφαλιστήριο συμβόλαιο, και για το
ποσοστό το οποίο θα ορίζεται στην απόφαση του Υπουργού Οικονομικών.
Παράλληλα, το υπουργείο Οικονομικών, αφουγκραζόμενο
την κοινωνία μετά και τη δημόσια διαβούλευση, προτείνει με το νομοσχέδιο, πέραν της επιχορήγησης, και για το ποσό που
καλύπτεται από το ασφαλιστήριο συμβόλαιο να ισχύει το αφορολόγητο, ακατάσχετο
και ανεκχώρητο στα χέρια του Δημοσίου ή τρίτων, η μη υπαγωγή σε οποιαδήποτε
κράτηση, τέλος ή εισφορά, καθώς και η μη δέσμευση και ο μη συμψηφισμός με
βεβαιωμένα χρέη στη φορολογική διοίκηση και το Δημόσιο, τους δήμους, τις
περιφέρειες, τα ασφαλιστικά ταμεία ή τα πιστωτικά ιδρύματα.
5ος
Άξονας.
Πέμπτος άξονας είναι η διαμόρφωση συνθηκών για την κινητοποίηση της
κοινωνίας με τη σύσταση Ταμείου Κρατικής Αρωγής.
Το
Ταμείο, με αυστηρούς κανόνες λογοδοσίας και με διαφανείς κανόνες λειτουργίας,
θα εξασφαλίζει επικουρική – στον κρατικό προϋπολογισμό – χρηματοδότηση για την αποκατάσταση
θεομηνιών.
Το Σχέδιο Νόμου
Και συνέχισε λέγοντας ότι στο υπό
συζήτηση Σχέδιο Νόμου περιλαμβάνονται
και άλλες διατάξεις που αποδεικνύουν
ότι το υπουργείο Οικονομικών διευρύνει
και επεκτείνει το δίχτυ προστασίας σε νοικοκυριά και επιχειρήσεις, ώστε να
μετριάσει τις επιπτώσεις της πανδημίας του κορονοϊού και «να στρώσει» το έδαφος για την ημέρα
μετά το τέλος της υγειονομικής κρίσης.
Συγκεκριμένα,
το υπουργείο Οικονομικών:
1ον. Εξαιρεί, υπό όρους, από την υποχρέωση καταβολής
του τέλους επιτηδεύματος, τους αγρότες και αλιείς παράκτιας αλιείας.
Το συγκεκριμένο μέτρο τέθηκε
σε ισχύ και το προηγούμενο φορολογικό έτος, προκειμένου να υπάρξει ουσιαστική φορολογική ελάφρυνση για αυτές τις δύο
κατηγορίες επαγγελματιών.
Η πρώτη κατηγορία αφορά
τους κατά κύριο επάγγελμα αγρότες του κανονικού καθεστώτος ΦΠΑ, και η δεύτερη
κατηγορία αφορά τους αλιείς της
παράκτιας αλιείας που εκμεταλλεύονται
– είτε ατομικά, είτε με τη μορφή συμπλοιοκτησίας ή κοινωνίας αστικού δικαίου –
αλιευτικά σκάφη μέχρι 12 μέτρων.
2ον. Θεσπίζει προσωρινό μέτρο κρατικής ενίσχυσης
επιχειρήσεων με τη μορφή αυξημένης αποζημίωσης ειδικού σκοπού για τις
επιχειρήσεις των κλάδων στους οποίους εφαρμόζονται
περιοριστικά μέτρα κατά τον μήνα Απρίλιο.
Συγκεκριμένα, οι επιχειρήσεις που απασχολούν έως 50 εργαζόμενους και έχουν κύριο ΚΑΔ ή ΚΑΔ με τα μεγαλύτερα έσοδα στους κλάδους και
στις περιοχές όπου εφαρμόζονται
περιοριστικά μέτρα κατά τη διάρκεια του Απριλίου, είναι δικαιούχοι αυξημένης αποζημίωσης ειδικού σκοπού, χωρίς να ληφθεί υπόψη το κριτήριο μείωσης
τζίρου.
Αυτή η αποζημίωση:
-είναι μη
επιστρεπτέα,
-είναι αφορολόγητη,
ανεκχώρητη και ακατάσχετη στα χέρια του Δημοσίου ή τρίτων,
-δεν υπόκειται σε οποιοδήποτε κράτηση,
τέλος ή εισφορά,
-δεν δεσμεύεται και δεν συμψηφίζεται με βεβαιωμένα χρέη προς
τη φορολογική διοίκηση και το Δημόσιο εν γένει, τους δήμους, τις περιφέρειες,
τα ασφαλιστικά ταμεία ή τα πιστωτικά ιδρύματα.
Το συγκεκριμένο μέτρο διαφοροποιείται
σε σχέση με την αρχική αποζημίωση ειδικού σκοπού για τις επιχειρήσεις, είναι
αυξημένο και καλύπτει περισσότερες
επιχειρήσεις, καθώς λαμβάνει
υπόψη τη συσσωρευμένη και κλιμακούμενη πίεση – λόγω των υγειονομικών
περιορισμών – στο εισόδημα των επιχειρηματιών.
3ον. Καταθέτει συμπληρωματικό Προϋπολογισμό, αυξάνοντας τις
πιστώσεις του τακτικού προϋπολογισμού κατά 3 δισ. ευρώ για το 2021.
Η προτεινόμενη ρύθμιση προωθείται
στο πλαίσιο των μέτρων τα οποία έχουν ήδη ληφθεί ή πρόκειται να ληφθούν, προκειμένου να καταστεί εφικτή η υλοποίησή τους.
στο 