Της Εύης Κατσώλη
«Κορονο- εφιάλτης» για το λιανεμπόριο. Η κρίση της πανδημίας
και το lockdown του
Μαρτίου σε συνδυασμό με την αβεβαιότητα για το «αύριο» που προκλήθηκε και
μεταξύ των εργαζομένων με νέα, πρωτόγνωρα δεδομένα (αναστολή συμβάσεων,
αποζημιώσεις ειδικού σκοπού, τηλεργασία κλπ) με αποτέλεσμα να περιορίζουν κατά
πολύ τις αγοραστικές δαπάνες τους, έχουν αφήσει «βαρύ» το αποτύπωμά τους σε
έναν κλάδο- «ατμομηχανή» κατά τ’ άλλα για την οικονομία.
Η «βουτιά» των πωλήσεων σε υποκλάδους – κορωνίδες του λιανεμπορίου στο εννεάμηνο είναι
χαρακτηριστική της κατάστασης που επικρατεί στην αγορά, ενώ ούτε και ο
εορταστικός τζίρος φαίνεται να σώζει κάτι από την παρτίδα αφού υπολείπεται κατά
πολύ του περσινού, σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία. Οι φόβοι και οι ανησυχίες
για επερχόμενα νέα λουκέτα είναι τεράστιοι καθώς παράγοντες της αγοράς
υποστηρίζουν ότι πολλές επιχειρήσεις βρίσκονται με την «πλάτη στον τοίχο». Οκτώ
στις δέκα επιχειρήσεις έχουν υποστεί οικονομική ζημία από την αρχή της
πανδημίας έως σήμερα ενώ το 23% δηλώνουν ως πολύ ή αρκετά πιθανόν να κλείσουν.
Το πρώτο εννεάμηνο το λιανεμπόριο υπολογίζεται ότι έχασε 9%
του τζίρου του ή αλλιώς 3 δισ. ευρώ με τις «πληγές» να αιμορραγούν. Με εξαίρεση
ορισμένους κλάδους, όπως η λιανική τροφίμων, οι φαρμακευτικές εταιρείες, το
λιανικό εμπόριο ηλεκτρονικών υπολογιστών και λογισμικού, οι επιχειρήσεις
πωλήσεων μέσω διαδικτύου ή αλληλογραφίας που παρουσίασαν άνοδο πωλήσεων, οι
περισσότεροι, σχεδόν 40 παρουσιάζουν αρνητικό πρόσημο.
Μεταξύ των «χαμένων» της λιανικής ισχυρότερες απώλειες, σύμφωνα
με πρόσφατα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, που μπορεί να καταλήξουν μοιραίες, δέχθηκαν
πέντε κλάδοι οι οποίοι βρίσκονται αντιμέτωποι με απώλεια εσόδων που προσεγγίζει
ή ξεπερνά το 30%.
Το αρνητικό ρεκόρ με πτώση τζίρου 47,5% έχει στο εννεάμηνο
το λιανικό εμπόριο ρολογιών και κοσμημάτων, ενώ ακολουθούν τα είδη καλλωπισμού
με πτώση πωλήσεων 37,3%. Στους μεγάλους χαμένους συμπεριλαμβάνεται η ένδυση και η
υπόδηση με απώλειες 30,2% και 29% αντίστοιχα, ενώ θέση στην «πεντάδα» με
ποσοστό μείωσης τζίρου 30,1% έχει και το εμπόριο εγγραφών μουσικής και εικόνας.
Και μπορεί το λιανεμπόριο τροφίμων να «αντιστέκεται»
συνολικά, όμως, δεν είναι όλες οι δραστηριότητες τροφίμων- ποτών- καπνού που
εμφάνισαν θετικές επιδόσεις. Οι πωλήσεις ψωμιού, αρτοσκευασμάτων και
ζαχαροπλαστικής σε ειδικευμένα καταστήματα κινούνται με απώλειες που στο
εξεταζόμενο διάστημα αγγίζουν το 16,6%,
ποσοστό που σημαίνει ότι οι φούρνοι της γειτονιάς έχασαν 70 εκατ. ευρώ
πωλήσεων.
Αντίστοιχα, οι πωλήσεις ψαριών, καρκινοειδών και μαλάκιων
υποχώρησαν κατά 10,2%, ενώ κατά 10,9% είναι η πτώση του τζίρου στο εμπόριο
καπνού σε ειδικευμένα καταστήματα. Στους χαμένους βρίσκεται και το εμπόριο
ποτών σε ειδικευμένα καταστήματα που «μετρά» πτώση τζίρου 20%. Σημαντικές απώλειες καταγράφει και το εμπόριο
κλωστοϋφαντουργικών ειδών της τάξεως του 29,3%, ενώ τα έσοδα στα καύσιμα
κίνησης υποχωρούν με ρυθμό 20% σε σχέση με το αντίστοιχο περσινό διάστημα.
εορταστικό τζίρο
Ως «Μάννα εξ Ουρανού» περιμένουν κάθε χρόνο οι λιανεμπορικές
επιχειρήσεις την εορταστική περίοδο των Χριστουγέννων και της Πρωτοχρονιάς
καθώς τότε πραγματοποιούν ένα σημαντικό μέρος του τζίρου τους, «καλύπτοντας»
συνήθως έτσι τζίρους και των τριών επόμενων μηνών.
Φέτος η εορταστική περίοδος είναι διαφορετική για την αγορά.
Εν μέσω ενός δεύτερου lockdown,
η κυβέρνηση αποφάσισε να «ανοίξει» την αγορά με τη μέθοδο του «click away» προκειμένου να
μπορέσουν οι επιχειρηματίες να πάρουν «ανάσες». Οι πρώτες εκτιμήσεις δείχνουν πως η λειτουργία του click
away, επέτρεψε στις μικρές επιχειρήσεις να κάνουν από 5% έως το πολύ 20% του
περυσινού ημερήσιου τζίρου τους ενώ η μάχη για τη διεκδίκηση του εορταστικού
τζίρου στο λιανεμπόριο, εκτιμάται ότι υπολείπεται κατά πολύ του περυσινού, με περίπου 1,5
δισ. ευρώ πωλήσεις. Οι δύσκολες και σύνθετες συνθήκες που δημιούργησε η πανδημία
περιόρισαν κατά 70% την αγοραστική δραστηριότητα του λιανεμπορίου στην Αττική.
Τα πρώτα συμπεράσματα από την αγορά, τόσο από μικρά μεμονωμένα συνοικιακά όσο
και από μεγάλα εμπορικά καταστήματα στα κέντρα των πόλεων της Αττικής, δείχνουν
πως συνολικά ο κύκλος εργασιών σε αξία και όγκο κυμάνθηκε φέτος πριν από τα
Χριστούγεννα μεταξύ 35% και 40% του αντίστοιχου περυσινού.
Κορκίδης: Δραματική η
φετινή χρονιά
«Σε ηλεκτρονικές πλατφόρμες, e-shop και σε «click away»
δόθηκε φέτος η μάχη για τη διεκδίκηση του εορταστικού τζίρου στο λιανεμπόριο,
που εκτιμάται ότι με τις ελάχιστες μέρες που απομένουν μέχρι το τέλος του
έτους, υπολείπεται κατά πολύ του περυσινού, με περίπου 1,5 δισ. ευρώ πωλήσεις. Οι
αλυσίδες και οι μεγάλες επιχειρήσεις σίγουρα είχαν το προβάδισμα στην online
εξυπηρέτηση των καταναλωτών, αλλά και οι μικρές επιχειρήσεις αντέδρασαν
εγκαίρως προσπαθώντας με εξ αποστάσεως πωλήσεις να μετριάσουν τη χασούρα τους.
Οι περισσότεροι μάλιστα μικροί έμποροι με ευρηματικότητα αξιοποίησαν την
ευελιξία και τη ταχύτητα τους παραδίδοντας τις παραγγελίες αυθημερόν,
εκμεταλλευόμενοι το «μποτιλιάρισμα» των γνωστών e-shop και εταιρειών courier. Επίσης
αξιοποίησαν τη προσωπική επαφή με τους τακτικούς πελάτες τους, αφού με
βιντεοκλήσεις και delivery εξυπηρέτησαν τις εορταστικές ανάγκες για
οικογενειακά δώρα. Αναγκαστικά, λοιπόν, φέτος στις γιορτές είχαμε μόνο μια
επιλογή με μια πολύ περιορισμένη «υβριδική» λειτουργία των καταστημάτων του
λιανεμπορίου, που βεβαίως δεν αντιστάθμισε, επ’ ουδενί, τη φυσική παρουσία του
καταναλωτή σε ένα κατάστημα, ούτε τον όγκο και την αξία των πωλήσεων,
αντίστοιχων περιόδων προηγούμενων ετών, ακόμη και εντός βαθιάς οικονομικής
κρίσης. Οι πρώτες εκτιμήσεις δείχνουν πως η λειτουργία του click away, επέτρεψε
στις μικρές επιχειρήσεις να κάνουν από 5% έως το πολύ 20% του περυσινού
ημερήσιου τζίρου τους. Επίσης πρόσφατη έρευνα του Ο.Π.Α. εκτιμά πως φέτος στις
γιορτές οι 7 στους 10 καταναλωτές περιόρισαν στο 1/3 τις αγορές τους, με 3
στους 10 να μην κάνουν καθόλου αγορές ή το πολύ μέχρι 50 ευρώ οι 2 στους 10 να
κάνουν αγορές μέχρι 100 ευρώ, οι 3 στους 10 μέχρι 200 ευρώ και οι 2 στους 10
μέχρι ή άνω των 500 ευρώ. Όσο για την κίνηση της αγοράς την τελευταία Κυριακή
του χρόνου, μάλλον «την πήρε ο άνεμος».
στο 