Ηλεκτρονική ταυτότητα κτιρίου: Τι ισχύει για τα αυθαίρετα – Ερωτήσεις και απαντήσεις

“Φρένο” στην άναρχη δόμηση μπαίνει από την 1η Ιανουαρίου του 2021 καθώς θα ενεργοποιηθεί η Ηλεκτρονική Ταυτότητα Κτιρίου προκειμένου να υπάρξει καλύτερη εικόνα του κτιριακού αποθέματος της χώρας. Η ΗΤΚ αποτελεί παράλληλα και το τελευταίο στάδιο της οριστικής τακτοποίησης όσων κτισμάτων έχουν ενταχθεί στους νόμους αυθαιρέτων, δεδομένου ότι μόνο με την απόκτησή της η τακτοποίηση θεωρείται ολοκληρωμένη. Επί της ουσίας, σκοπός της Ηλεκτρονικής Ταυτότητας Κτιρίου είναι η αποτύπωση της υφιστάμενης κατάστασης του κτίσματος ή της διηρημένης ιδιοκτησίας και των αδειών τους, καθώς και η παρακολούθηση και ο έλεγχος των μεταβολών τους. Ωστόσο, σε περίπτωση που διαπιστωθεί δήλωση ψευδών στοιχείων, εκτός των ποινικών κυρώσεων, προβλέπονται και βαριά πρόστιμα, το ύψος των οποίων κυμαίνεται από 2.000 έως 20.000 ευρώ, ανάλογα με την επιφάνεια που δεν έχει αποτυπωθεί στην Ηλεκτρονική Ταυτότητα Κτιρίου. Μάλιστα, τα όρια των κυρώσεων διπλασιάζονται εάν υπάρξει υποτροπή των παραβάσεων και εάν αυτές αφορούν σε οικοδομικές εργασίες σε παραδοσιακούς οικισμούς, περιοχές ιδιαίτερου φυσικού κάλλους και προστατευόμενες περιοχές.
Πολύτιμο εργαλείο
«Η ενεργοποίηση της Ηλεκτρονικής Ταυτότητας Κτιρίου μας εφοδιάζει με ένα εξαιρετικά σημαντικό πολεοδομικό εργαλείο. Μέσα στα επόμενα χρόνια, με απλές και απόλυτα ψηφιακές διαδικασίες, μέσω της ηλεκτρονικής πλατφόρμας που ανέπτυξε το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδος, θα συμπληρωθεί το παζλ του κτιριακού αποθέματος της χώρας. Δημιουργείται έτσι ένα μόνιμο σύστημα παρακολούθησης των κατασκευών, αλλά και των μεταβολών σε υφιστάμενα κτίρια καθ’ όλη τη διάρκεια ζωής τους, που θα βάλει τέλος στις νέες αυθαιρεσίες και θα θωρακίσει την ιδιοκτησία των πολιτών, αλλά έχει και γενικότερη χρησιμότητα, ως πληροφοριακή υποδομή για όλες τις μορφές χωρικού σχεδιασμού στη χώρα. Επιπλέον, η Ηλεκτρονική Ταυτότητα Κτιρίου θα αναπτύξει συνέργειες και τελικά θα διασυνδεθεί με άλλες πληροφοριακές υποδομές που βρίσκονται σε φάση δημιουργίας, όπως το Κτηματολόγιο και ο Ενιαίος Ψηφιακός Χάρτης», σημείωσε χαρακτηριστικά ο υφυπουργός ΠΕΝ, Δημήτρης Οικονόμου.
Αυθαίρετα
Όσον αφορά στους ιδιοκτήτες αυθαιρέτων κατηγορίας 1-4 που το προηγούμενο διάστημα μπήκαν στη ρύθμιση τακτοποίησης, θα πρέπει να γνωρίζουν ότι η διαδικασία θεωρείται ολοκληρωμένη μόνον όταν ο ιδιοκτήτης του ακινήτου έχει ολοκληρώσει την Ηλεκτρονική Ταυτότητα της ιδιοκτησίας του, δηλαδή η μη έκδοσή της θα ισοδυναμεί με μη τακτοποίηση της αυθαιρεσίας. Επομένως, για τη μεταβίβαση του ακινήτου του, προϋπόθεση είναι η τακτοποίηση και η έκδοση Ηλεκτρονικής Ταυτότητας Κτιρίου.
Η αυλαία υπαγωγής των αυθαιρέτων που θα γίνει μέσω της Ηλεκτρονικής Ταυτότητας Κτιρίου θα… πέσει στις 31 Μαρτίου 2026.
Αξίζει να σημειωθεί ότι η Ταυτότητα Κτιρίου, ενώ τίθεται σε πλήρη λειτουργία από την αρχή του νέου έτους, για ένα μήνα και συγκεκριμένα έως την 31η Ιανουαρίου, το σύστημα θα λειτουργεί σε προαιρετική βάση, παράλληλα με την ισχύουσα σήμερα διαδικασία. «Το διάστημα προσαρμογής διασφαλίζει την ομαλή μετάβαση για τους μηχανικούς και την αποφυγή παύσης των δικαιοπραξιών», επισημαίνει το ΥΠΕΝ, διευκρινίζοντας ότι μετά από αυτό το χρονικό όριο η καταχώριση της Ηλεκτρονικής Ταυτότητας Κτιρίου και της Ταυτότητας Αυτοτελούς Διηρημένης Ιδιοκτησίας θα είναι υποχρεωτική και θα γίνεται αποκλειστικά ηλεκτρονικά και χωρίς χρέωση.
Ψιλά… γράμματα
Υποχρέωση για εισαγωγή στο θεσμό έχουν:
* τα νέα κτίρια και διηρημένες ιδιοκτησίες για τα οποία εκδίδονται νέες οικοδομικές άδειες,
* τα παλαιότερα κτίρια κατά τη στιγμή της μεταβίβασής τους.
Σε 2 κατηγορίες
Για την υποβολή της Ηλεκτρονικής Ταυτότητας Κτιρίου, βάσει του ν. 4495/2017, τα κτίρια διακρίνονται σε δύο κατηγορίες:
Κατηγορία Ι:
* Κτίρια που ανήκουν στο Δημόσιο, στους ΟΤΑ και στα ΝΠΔΔ και κτίρια που στεγάζουν υπηρεσίες αυτών.
* Κτίρια συνάθροισης κοινού (θέατρα, κινηματογράφοι, αίθουσες εκδηλώσεων, συνεδριακά κέντρα, κτίρια εκθέσεων), συμπεριλαμβανομένων βιβλιοθηκών, μουσείων, αθλητικών εγκαταστάσεων, σταθμών μετεπιβίβασης ΜΜΜ.
* Πρατήρια υγρών καυσίμων, συνεργεία ή πλυντήρια αυτοκινήτων.
* Τουριστικά καταλύματα άνω των 300 τ.μ.
* Δημόσια και ιδιωτικά κτίρια Προσχολικής, Πρωτοβάθμιας, Δευτεροβάθμιας και Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης
* Νοσοκομεία, ιατρικά κέντρα, κλινικές, κέντρα παροχής υπηρεσιών υγείας και ψυχικής υγείας, βρεφοκομεία, παιδικοί-βρεφονηπιακοί σταθμοί, οικοτροφεία, οίκοι ευγηρίας, ιδρύματα χρονίως πασχόντων, ιδρύματα ατόμων με αναπηρία.
* Καταστήματα κράτησης και ειδικά καταστήματα κράτησης νέων.
Κατηγορία II:
Στην κατηγορία αυτή υπάγονται όλα τα υπόλοιπα κτίρια και οι αυτοτελείς διηρημένες ιδιοκτησίες ανεξαρτήτως χρήσης.
Για τα κτίρια της Κατηγορίας Ι υπάρχει περιθώριο 5 ετών για την καταχώριση της Ηλεκτρονικής Ταυτότητας Κτιρίου. Για τα λοιπά κτίρια της Κατηγορίας II, η υποβολή γίνεται κατά τη μεταβίβαση του κτιρίου ή της αυτοτελούς διηρημένης ιδιοκτησίας και η σχετική δήλωση προσαρτάται υποχρεωτικά στο συμβόλαιο.
Χρήστες
Ως χρήστες του πληροφοριακού συστήματος ορίζονται:
* Οι εξουσιοδοτημένοι μηχανικοί.
* Οι αρμόδιες δημόσιες υπηρεσίες στο πλαίσιο των καθηκόντων τους και οι εμπλεκόμενοι με τις σχετικές διαδικασίες υπάλληλοι των φορέων αυτών.
Το πιστοποιητικό πληρότητας θα εκδίδεται από τους εξουσιοδοτημένους μηχανικούς και σε αυτό θα βεβαιώνεται με δήλωσή τους η συμπλήρωση των στοιχείων που περιλαμβάνονται στην ταυτότητα. Το πιστοποιητικό εκδίδεται για κτίριο, οριζόντια ή κάθετη διηρημένη ιδιοκτησία, έχει μοναδικό αριθμό και αναγράφει τον Κωδικό Αριθμό Εθνικού Κτηματολογίου (ΚΑΕΚ) του οικοπέδου ή γηπέδου ή διηρημένης ιδιοκτησίας.
ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ – ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ
1. Τι είναι η Ηλεκτρονική Ταυτότητα Κτιρίου;
Η Ηλεκτρονική Ταυτότητα Κτιρίου είναι ο φάκελος που περιλαμβάνει:
* την οικοδομική άδεια του κτιρίου, θεωρημένη από την αρμόδια πολεοδομική υπηρεσία,
* τα εγκεκριμένα σχέδια της οικοδομικής άδειας, θεωρημένα από την αρμόδια πολεοδομική υπηρεσία,
* το πιστοποιητικό ενεργειακής απόδοσης του κτιρίου ή τμημάτων αυτού,
* τα σχέδια κατόψεων, τα οποία αποτυπώνουν το κτίριο όπως κατασκευάσθηκε τελικώς, καθώς και την τυχόν αναγκαία ενημέρωση ή αναθεώρηση της οικοδομικής άδειας κατά τις κείμενες διατάξεις,
* το έντυπο ελέγχου για την αρχιτεκτονική μελέτη του κτιρίου και του περιβάλλοντα χώρου αυτού,
* το έντυπο ελέγχου για τη στατική μελέτη του κτιρίου,
* το έντυπο ελέγχου για τις μελέτες ηλεκτρομηχανολογικών εγκαταστάσεων του κτιρίου,
* το βίντεο, στο οποίο απεικονίζονται οι χώροι και οι εγκαταστάσεις του κτιρίου, όπου αναγράφεται η ημερομηνία λήψης του,
* τον πίνακα χιλιοστών και τη μελέτη κατανομής δαπανών του κτιρίου,
* πιστοποιητικό πληρότητας της Ταυτότητας Κτιρίου.
2. Ποια είναι η ακριβής διαδικασία που πρέπει να κάνει ο ιδιοκτήτης για να ενταχθεί στο σύστημα;
Ο ιδιοκτήτης που θα χρειαστεί, για παράδειγμα, να μεταβιβάσει ή να βγάλει οικοδομική άδεια, πρέπει να βρει τα ανωτέρω στοιχεία σε συνεργασία με ένα μηχανικό, προκειμένου να τα περάσει στο σύστημα. Έπειτα, είναι έτοιμος να ενταχθεί και να πραγματοποιήσει τη μεταβίβαση ή να βγάλει την οικοδομική άδεια.
3. Ποιος ο σκοπός του να γίνεται επανέλεγχος κάθε πέντε χρόνια;
Για να ενημερώνετε το σύστημα και να φαίνεται αν έχουν υπάρξει μεταβολές, όπως για παράδειγμα αν έχει αναπτυχθεί ενεργειακά ή αν έχει τροποποιήσει τα σχέδια. Να σημειωθεί πως και με το προηγούμενο καθεστώς ήταν αναγκαίο, με τη διαφορά ότι παλιό ζητούσε περισσότερα στοιχεία από τους πολίτες.
4. Τι πρόστιμα ορίζονται σε περιπτώσεις που δοθούν ψευδή στοιχεία;
Από 2.000 έως 20.000 ευρώ ορίζονται τα πρόστιμα στην περίπτωση που από περιοδικούς ελέγχους διαπιστωθεί ότι οι οικοδομικές εργασίες δεν εκτελέστηκαν σύμφωνα με την άδεια δόμησης και συμπληρώθηκαν με ψευδώς στοιχεία της Ταυτότητας Κτιρίου από τον επιβλέποντα ή τον αρμόδιο μηχανικό. Επιπλέον αφαιρείται για δύο χρόνια η άδεια μηχανικού και η εν λόγω κύρωση επιβάλλεται από το αρμόδιο Πειθαρχικό Συμβούλιο του ΤΕΕ.
5. Τι γίνεται με τους πολίτες που δεν θα ενταχθούν στο σύστημα;
Προβλέπονται περιοδικοί έλεγχοι, πρόστιμα, ενώ δεν θα μπορούν να προχωρήσουν στη μεταβίβαση ή πώληση του ακινήτου τους.