“Εμείς συνεργαστήκαμε με ελβετική εταιρεία για να λάβουμε υπηρεσίες που δουλεύουν σαν ελβετικό ρολόι. Όχι για να συνεργαστούμε με Έλληνες μηχανικούς!”. “ΟΚ, θα πουλήσουμε στις ΗΠΑ το λογισμικό που παράγεται στη Θεσσαλονίκη, αλλά όχι ώς ελληνικό -ώς προϊόν Γερμανών μηχανικών”. “Όταν πάω να κλείσω μια συμφωνία στο εξωτερικό, ξεκινάω πάντα λέγοντας: κοιτάξτε είμαι μεν Έλληνας, αλλά είμαι εντάξει”. Φράσεις όπως αυτές αποτυπώνουν τα εμπόδια που συναντούν στο εξωτερικό οι ελληνικές επιχειρήσεις, συνεπεία τόσο της οικονομικής κρίσης όσο και της γενικότερης φήμης της Ελλάδας. Παρόλα αυτά, οι ελληνικές επιχειρήσεις που αναλαμβάνουν έργα γοήτρου στο εξωτερικό διαρκώς πληθαίνουν, ενώ τις ευκαιρίες για να “μπουν” στο παιχνίδι πολλοί επιχειρηματίες, ακόμη και μικροί, τις δημιουργούν πλέον μόνοι τους.
Απαντήσεις σε ερωτήματα που σχετίζονται με τη φήμη της Ελλάδας εκτός των συνόρων και την υποδοχή των ελληνικών προϊόντων και υπηρεσιών στο εξωτερικό επιδιώξαμε στο πλαίσιο συνεντεύξεων με επιχειρηματίες, στη διάρκεια συνεντεύξεων στο πλαίσιο της εκπομπής “Ένα ‘φοβάμαι’ δρόμος”, στον ραδιοφωνικό σταθμό του ΑΠΕ-ΜΠΕ “Πρακτορείο 104,9 FM”, το τελευταίο οκτάμηνο.
Ποια είναι η φήμη της χώρας; απαντά ο μηχανικός Γρηγόρης Πενέλης της Penelis Consulting Engineers
“Για να καταλάβεις θα σου πω ένα πράγμα. Είχαμε αναλάβει για λογαριασμό ελβετικής εταιρείας, της Mageba συγκεκριμένα, το third party engineering -στην ουσία πιστοποίηση για λογαριασμό πελάτη- της σεισμικής μόνωσης για το Dubai Water Canal. Η Mageba φτιάχνει σεισμικούς μονωτήρες. Προγραμματίζεται λοιπόν μια συνάντηση με τον διευθυντή της Αρχής Μεταφορών του Ντουμπάι (Dubai Transport Authority). Έρχεται πράγματι ο κύριος αυτός στο Μπιούλαχ, έξω από τη Ζυρίχη, κάνουμε όλη τη συνάντηση και όλα πάνε καλά και στο τέλος λέω ότι πρέπει να πάω στο αεροδρόμιο γιατί πετάω για πίσω. ‘Ρώμη ή Μιλάνο’; με ρωτάει. ‘Ελλάδα’ του λέω. ‘Γιατί Ελλάδα’; ‘Γιατί εκεί μένω’. ‘Τι; Δεν είσαστε Ιταλοί; Είσαι Έλληνας και η εταιρεία εδρεύει στην Ελλάδα;’ ρωτάει. Κι αμέσως μετά γυρίζει στα στελέχη της Mageba και λέει: ‘Eμείς σας πληρώνουμε για να πάρουμε ελβετικά προϊόντα σαν ρολόγια, όχι για να μας φέρνετε Έλληνες μηχανικούς’. Κι όλο αυτό μπροστά μου! Έγινε κάποιος καβγάς και ακολούθησε μια συζήτηση και τελικά, κρίνοντας από την ποιότητα της δουλειάς μας, μας φώναξαν ξανά για ένα άλλο έργο της Dubai Transport Authority” λέει ο Γρηγόρης Πενέλης, ο οποίος πριν από τα 40 του έχει ήδη παρασημοφορηθεί δύο φορές από τον Πατριάρχη Αλεξάνδρειας για την προσφορά του στο Πατριαρχείο.
Υπάρχουν ακόμη ευκαιρίες;
“Υπάρχουν ευκαιρίες αλλά έχει γίνει τεράστια ζημιά στη φήμη της χώρας διεθνώς […] Αυτό κάνει λίγο δύσκολη την εξωστρέφεια σε τομείς όπως το engineering και η υψηλή τεχνολογία και είναι εντελώς άδικο γιατί έχει πολύ καλό δυναμικό στην Ελλάδα. Εμείς σήμερα δουλεύουμε στην Ντόχα, στη Σαουδική Αραβία, στην Ινδία, έχουμε έργα σε όλες αυτές τις χώρες, αλλά για να φτάσουμε εκεί χρειάστηκε να περάσουμε από μία κρίσιμη ζώνη. Πρέπει να δημιουργήσεις κρίσιμη μάζα παρουσίας στο εξωτερικό για να αναλάβεις τέτοια έργα. Αλλιώς δεν σε παίρνει κανείς […] Το κακό όνομα της Ελλάδας στο εξωτερικό στο χέρι μας είναι να το αλλάξουμε. Βέβαια όλα τα πράγματα χρειάζονται περισσότερο χρόνο για να φτιάξεις απ’ ό,τι για να τα χαλάσεις. Τα κτίρια για παράδειγμα πολύ πιο εύκολα γκρεμίζονται. Υπάρχει τρόπος να διορθωθεί το όνομα της Ελλάδας και αυτός ο τρόπος είναι σιγά σιγά” υποστηρίζει ο κ. Πενέλης.
Παράγεται στη Θεσσαλονίκη, αλλά πωλείται στις ΗΠΑ ώς γερμανικό
Η θυγατρική της εταιρείας, “3pi- Penelis Software ltd”, ανέπτυξε και ένα “δυνατό” λογισμικό διαστασιολόγησης κτιρίων, το ECTools, το οποίο αυτή τη στιγμή χρησιμοποιείται σε πολλά μεγάλα έργα στο εξωτερικό. Πώς χρησιμοποιείται όμως; “Το λογισμικό μας γνώρισε τη μεγάλη επιτυχία ότι αυτή τη στιγμή η Nemetschek, η δεύτερη μεγαλύτερη εταιρεία τεχνικού λογισμικού παγκοσμίως, πουλάει και το δικό μας πρόγραμμα. Έχουμε ένα προϊόν που κυκλοφορεί στην Αμερική από μια πολυεθνική! Βέβαια, δεν το λένε πολύ [ότι πρόκειται για ελληνικό προϊόν]. Το μετονόμασαν σε Nemetschek ICTolls, για να μη φαίνεται ότι είναι ελληνικό, γιατί φαντάσου να λες σε έναν Νεοϋορκέζο μηχανικό ‘έχω ένα πρόγραμμα που διαστασιολογεί ένα κτίριο 50 ορόφων και είναι φτιαγμένο στην Ελλάδα”. Οπότε λένε ότι είναι german engineering -παρόλα αυτά είναι πλήρως made in Greece” επισημαίνει ο κ. Πενέλης.
Πώς ένα πιστοποιητικό ανοίγει πόρτες
Ακόμη και σε ένα δύσκολο επιχειρηματικό περιβάλλον, όμως, ευκαιρίες υπάρχουν για όσους τις δημιουργούν, με έξυπνες κινήσεις. “Στο έργο του Νιάρχος (σ.σ. αναφέρεται στο Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος, υπήρχαν διάφοροι υπεργολάβοι που έκαναν για λογαριασμό της κοινοπραξίας πχ, της ξυλοκατασκευές. Υπήρχε λοιπόν ένας άνθρωπος, ο οποίος είχε μία μικρή βιοτεχνία ξύλινων κατασκευών, τύπου built-up sections. Ο άνθρωπος αυτός είχε την προνοητικότητα να πάρει πιστοποιητικά προέλευσης όλων των υλικών (που πουλούσε) ώστε να μπορεί να δίνει LEED (σ.σ. το πιο διαδεδομένο σύστημα πιστοποίησης αειφόρων κτιρίων στον κόσμο). Το Νιάρχος ήθελε LEED Platinum. Αυτός λοιπόν πήρε όλη τη δουλειά. Τον είδε ο διάσημος αρχιτέκτονας Ρέντσο Πιάνο (σ.σ. στο χαρτοφυλάκιο των έργων του περιλαμβάνεται το Centre George Pompidou, από κοινού με τον Richard Rogers) και του άρεσε τόσο η δουλειά, που τον πήρε στη Γαλλία για το καινούργιο δικαστικό μέγαρο των Παρισίων. Εκεί τον είδε η Bouygues (Μπουίκ) και τον πήρε και στα άλλα έργα της. Κι έτσι αυτός ο άνθρωπος έχει βρεθεί να είναι μόνιμα σε ένα αεροπλάνο” καταλήγει ο κ. Πενέλης.
Η Penelis Consulting Engineers έχει αναλάβει περισσότερα από 100 σημαντικά έργα στην Ευρώπη και τη Μέση Ανατολή, μεταξύ των οποίων την αναστήλωση της ορθόδοξης εκκλησίας του Αγίου Γεωργίου με τον ρωμαϊκό πύργο στο Κάιρο και το Κέντρο Πολιτισμού του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος. Η εταιρεία με έδρα τη Θεσσαλονίκη, έχει αναλάβει περισσότερα από 100 σημαντικά έργα στην Ευρώπη και τη Μέση Ανατολή. Στο χαρτοφυλάκιό της εταιρείας περιλαμβάνονται ακόμη έργα, όπως η αναστήλωση του Πύργου του ΟΤΕ, τα κεντρικά γραφεία της Τράπεζας Πειραιώς στο Βουκουρέστι, η στατική μελέτη για το στρατιωτικό νοσοκομείο 424 και η Εθνική Βιβλιοθήκη στην Αθήνα (η συνέντευξη με τον Γρηγόρη Πενέλη έγινε τον Μάιο του 2016).
Υπάρχουν εν μέσω κρίσης περιθώρια για ελληνικές εταιρείες να αναλάβουν έργα γοήτρου; Απαντά ο επιχειρηματίας Δημήτρης Μαμαντζής της ΣΤΕΛΜΑ ΑΤΕ, που έβαψε τον Πύργο του Άιφελ
Η εταιρεία ΣΤΕΛΜΑ ΑΤΕ, με έδρα τη Θεσσαλονίκη, έχει μια αξιόλογη επιχειρηματική πορεία ήδη από το 1990, οπότε ιδρύθηκε από τον Ελευθέριο Μαμαντζή, αλλά ευρύτερα γνωστή έγινε όταν απέκτησε τον τίτλο της πρώτης μη γαλλικής εταιρείας, που έβαψε τον Πύργο του Άιφελ από την ίδρυσή του. Μάλιστα, “κέρδισε” το έργο ανάμεσα σε περίπου 120 υποψηφιότητες γαλλικών, γερμανικών και ιταλικών εταιρειών. Η ελληνική εταιρεία έχει επίσης αναλάβει τη βαφή του μεγαλύτερου κρουαζιερόπλοιου στον κόσμο.
“Υπάρχουν ακόμη περιθώρια για τέτοια έργα γοήτρου;” ρωτήσαμε τον αντιπρόεδρο της εταιρείας, μηχανολόγο μηχανικό Δημήτρη Μαμαντζή. “Περιθώρια εκτιμώ ότι υπάρχουν. Σίγουρα δεν είναι το ίδιο εύκολο σε σχέση με το παρελθόν. Εμείς ήμασταν τυχεροί γιατί υπήρχε στρατηγική εξωστρεφούς επιχειρηματικότητας από τον πατέρα μου, η οποία στη συνέχεια πέρασε σε εμένα και τον αδερφό μου, οπότε ανέκαθεν είχαμε μια παρουσία έξω. Στη Γαλλία βρεθήκαμε προ κρίσης. Σήμερα, που ανοίγουμε καινούργιες αγορές, εκτιμώ ότι είναι δύσκολο για μια ελληνική εταιρεία. Από την άλλη, αν τα ζυγίσεις όλα, είναι μονόδρομος. Μπορεί να είναι δύσκολο, αλλά δεν υπάρχει άλλη επιλογή. Πρέπει να κάνεις διασπορά ρίσκου, να κοιτάξεις μια αναπτυσσόμενη αγορά προς τα έξω. Δεν υπάρχει άλλη επιλογή, είτε εύκολο είτε δύσκολο, πρέπει να ακολουθήσουν αυτό τον δρόμο όσο το δυνατόν περισσότεροι” επισημαίνει.
Πώς επέδρασε στη μετέπειτα πορεία της εταιρείας η φήμη που απέκτησε μέσω της εκτέλεσης αυτού του έργου;
“Εξαρχής στοχεύαμε στο έργο κυρίως για λόγους μάρκετινγκ. Το είδαμε ώς ένα έργο-ορόσημο που θα μας βοηθούσε ν’ ανοίξουμε νέες αγορές, δεν το κοιτάξαμε σε στενά κοστολογικά πλαίσια, κοιτάξαμε το μακροπρόθεσμο όφελος. Στρατηγικά σκεπτόμενοι, πιστεύω ότι δικαιωθήκαμε για αυτή την επιλογή, γιατί ολοκληρώσαμε με πλήρη ασφάλεια το έργο. Στη συνέχεια, σε οποιαδήποτε αγορά και αν πηγαίναμε, αυτό που λαμβάναμε είναι ότι μια εταιρεία που έβαψε τον πύργο του Άιφελ μπορεί να εκτελέσει οποιοδήποτε έργο” καταλήγει ο κ.Μαμαντζής (η συνέντευξη με τον Δημήτρη Μαμαντζή έγινε τον Ιανουάριο του 2016).
Τι σημαίνει να είσαι Έλληνας που εξάγει τεχνολογικά προϊόντα; Απαντά ο επιχειρηματίας Λευτέρης Παπαγεωργίου, διευθύνων σύμβουλος της ΕΝTRANET
Η ENTRANET βρίσκεται σήμερα σε περισσότερες από 10 χώρες. Για να φτάσει εκεί όμως και μπροστά στην πόρτα του αμερικανικού χρηματιστηρίου, χρειάστηκε να ξεπεράσει πολλά εμπόδια. Η ιδέα των ιδρυτών της ν’ αλλάξουν τα δεδομένα, δημιουργώντας ευφυείς ανελκυστήρες, μπήκε στα σκαριά το 2009 και “κέρδισε” μεγάλες εταιρείες σε όλον τον κόσμο. Ρωτήσαμε τον Λευτέρη Παπαγεωργίου τι σημαίνει στην πράξη το να είσαι Έλληνας που εξάγει τεχνολογία made in Greece. “H δική μου αίσθηση είναι ότι δίνουν πολύ μεγαλύτερο βάρος στο ότι είσαι ελληνικής προέλευσης από οτιδήποτε άλλο, οπότε όταν πετυχαίνεις, θεωρείσαι κάτι το διαφορετικό. Αυτό δεν είναι ο κανόνας δυστυχώς. Και το κακό είναι ότι ξεκινάς πάντα λέγοντας ‘κοιτάξτε, είμαι μεν Έλληνας αλλά είμαι εντάξει’. Έχουμε φτάσει σε αυτό το επίπεδο στην Ευρώπη. Στις ΗΠΑ ήταν καλύτερα αλλά με τα capital controls κι εκεί τα πράγματα έγιναν δυσκολότερα. Σκέψου ότι μας παράτησε ο Αμερικανός λογιστής μας, ενώ ήταν προπληρωμένος, γιατί δεν πίστευε ότι θα μπορούσαμε να τον πληρώσουμε για τις μελλοντικές μας συνεργασίες” σημειώνει ο κ. Παπαγεωργίου.
Πώς η λάσπη σε βοηθάει να βγάλεις …φτερά
Προσθέτει ώς αισιόδοξο μήνυμα ότι σε μια επικοινωνία που είχε προ μηνών με τον Γιώργο Λογοθέτη του Lybra Group, ενός επιχειρηματικού ομίλου που αγόρασε 65 ελικόπτερα μόνο και μόνο για να κάνουν οι CEOs των εταιρειών του βόλτα πάνω από τη Νέα Υόρκη χωρίς να μπλέκουν στην κίνηση, του είπε: “Λευτέρη, δεν φοβάμαι καθόλου τον Έλληνα επιχειρηματία. Έχει μάθει να κολυμπάει στη λάσπη, οπότε όταν τον βγάλεις στα καθαρά νερά, όπως στις ΗΠΑ, έχει κάνει τέτοιους μύες που…”. Που δεν κολυμπάει απλώς… Πετάει, συμπληρώνουμε εμείς.
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ