Ένα εκτενές αφιέρωμα για τον Ευάγγελο Μυτιληναίο δημοσιεύουν οι Sunday Times. Στο δημοσίευμα περιγράφονται τα πρώτα βήματα του επιχειρηματία και φιλοξενούνται σχόλια δικά του αλλά και του διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος, Γιάννης Στουρνάρα.
Ο Ευάγγελος Μυτιληναίος μπορούσε να αισθανθεί ότι κάτι συνέβαινε. Ο Έλληνας μεγιστάνας της ενέργειας και των μετάλλων είχε συγκεντρώσει μια ομάδα 25 επενδυτικών τραπεζιτών για να δώσουν συμβουλές για την εισαγωγή του ομώνυμου ομίλου της οικογένειάς του Mytilineos Holdings, στο Χρηματιστήριο του Λονδίνου. Αλλά στο τέλος της συνάντησης, οι χρηματοοικονομικοί σύμβουλοι έμοιαζαν άτολμοι, αναφέρει η εφημερίδα.
«Κύριε Πρόεδρε, μπορούμε να πάμε επάνω και να συζητήσουμε για ένα πιο προσωπικό θέμα;» είπε ο ένας νευρικά. «Προσωπικό θέμα; Με τραπεζίτες επενδύσεων;» τόνισε γελώντας ένας μπερδεμένος Μυτιληναίος.
«Έχετε ένα σπουδαίο όνομα. Και ξέρουμε ότι στην Ελλάδα είναι ένα πολύ διάσημο όνομα, πολύ παραδοσιακό», είπε. «Αλλά αυτό το όνομα είναι πολύ δύσκολο να το προφέρουμε στα Αγγλικά. Δεν μπορείς να είσαι εταιρεία του FTSE 100 με αυτό το όνομα. Οι άνθρωποι θα δυσκολευτούν να πουν στους χρηματιστές τους ποιες μετοχές θέλουν να αγοράσουν».
Σύμφωνα με τους Sunday Times, ο Μυτιληναίος ήξερε ότι οι τραπεζίτες είχαν δίκιο. Έτσι, τον Ιούνιο αποφάσισε απρόθυμα να αλλάξει το όνομα της οικογενειακής επιχείρησης σε Metlen, ένα αρκτικόλεξο των λέξεων μέταλλο και ενέργεια. Οι παλιές συνήθειες πεθαίνουν δύσκολα όμως: καθ’ όλη τη διάρκεια της ωριαίας συνέντευξής στην εφημερίδα ο Μυτιληναίος αναφέρεται λανθασμένα στην εταιρεία ως «Melten», και οι επαγγελματικές του κάρτες εξακολουθούν να φέρουν τυπωμένο το παλιό της όνομα.
«Υποθέτω ότι χρειάζεται να τις αλλάξω», λέει στην εφημερίδα με πλατύ χαμόγελο.
Η πρόκληση του ενδιαφέροντος των επενδυτών του Ηνωμένου Βασιλείου είναι στην κορυφή των προτεραιοτήτων του Μυτιληναίου, καθώς προσπαθεί να φέρει εις πέρας ένα από τα μεγαλύτερα float στην αγορά του Λονδίνου τα τελευταία χρόνια.
Η Metlen Energy & Metals, η οποία είναι εισηγμένη στο Χρηματιστήριο Αθηνών, είναι η μεγαλύτερη εγχώρια εταιρεία στην Ελλάδα και παράγει περίπου 6,35 δισ. ευρώ (5,44 δισ. στερλίνες) ετησίως, κυρίως από την οικοδόμηση ενεργειακών υποδομών, όπως ηλιακά και αιολικά πάρκα, και την εξόρυξη αλουμινίου. Το relisting θα είναι επίσης μια ώθηση για τον FTSE, ο οποίος είχε να αντιμετωπίσει μια τεράστια έλλειψη floats και την έξοδο των ΗΠΑ κατά τη διάρκεια του περασμένου έτους.
«Συναντιόμαστε στα κεντρικά γραφεία της εταιρείας – ένα γκρίζο, τεράστιο συγκρότημα που μοιάζει περισσότερο με στρατιωτική βάση παρά εταιρικά γραφεία – στο βορειοανατολικό Μαρούσι περιοχή της Αθήνας. Ο χώρος είναι το σπίτι της εταιρείας από το 2019, αλλά θα αντικατασταθεί το επόμενο έτος με μία έδρα στο Λονδίνο.
Ο διευθύνων σύμβουλος και πρόεδρος είναι ντυμένος business – casual, φορώντας ένα έντονα σιδερωμένο γαλάζιο πουκάμισο με ραμμένα τα αρχικά του στα αριστερά της μέσης. Στον καύσωνα του αθηναϊκού καλοκαιριού, τα μανίκια του είναι σηκωμένα. Ως ο μεγαλύτερος μέτοχος στην 4,7 δισεκατομμυρίων στερλινών εταιρεία το προσωπικό του μερίδιο αξίζει περίπου 850 εκατομμύρια λίρες», γράφουν οι Sunday Times.
Και περιγράφουν τον επιχειρηματία ως εξής: «Ένας πνευματικός τύπος με τον αέρα του ώριμου ακαδημαϊκού, ή διπλωμάτη, ο Μυτιληναίος κάνει παύσεις για αρκετά δευτερόλεπτα πριν απαντήσει σε κάθε ερώτηση, κοιτάζοντας στο βάθος για να εμφανίσει μια απάντηση. «Το χόμπι μου είναι η γεωπολιτική. Θα μπορούσα να μιλάω γι’ αυτό για ώρες», λέει σε κάποιο σημείο».
Η εταιρεία που διευθύνει απασχολεί 6.500 άτομα σε 40 χώρες, συμπεριλαμβανομένης της Βρετανίας, της Αυστραλίας, της Χιλής και του Καναδά. Η ενεργειακή επιχειρηματική δραστηριότητα, η οποία αντιπροσωπεύει τα δύο τρίτα των εσόδων, κατασκευάζει υποθαλάσσια ενεργειακά καλώδια, ηλιακά πάρκα, αιολικά πάρκα και συνδέσεις δικτύου. Επίσης λειτουργεί και μία ενεργειακή εταιρεία. Ο κλάδος μετάλλων της Metlen συγκαταλέγεται παγκοσμίως μεταξύ των μεταξύ των μεγαλύτερων παραγωγών και εξαγωγέων αλουμινίου και αλουμίνας, η οποία εξορύσσεται στην Ελλάδα, και εργάζεται στην παραγωγή σπάνιων μετάλλων που χρησιμοποιούνται στους ημιαγωγούς.
Το Ηνωμένο Βασίλειο, όπου η εταιρεία διαθέτει συμβόλαια αξίας 2,15 δισ. στερλινών, είναι μία από τις μεγαλύτερες αγορές της. Νωρίτερα φέτος, σύναψε συμφωνία ύψους 1 δισεκατομμυρίου στερλινών για την κατασκευή τμημάτων ενός υποθαλάσσιου καλωδίου από τη Σκωτία στο Ντάραμ που θα μεταφέρει αρκετή ανανεώσιμη ενέργεια για να τροφοδοτήσει δύο εκατομμύρια σπίτια. Κατασκευάζει επίσης εργοστάσια παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας φυσικού αερίου για τους ενεργειακούς κολοσσούς Vitol και Drax στην Αγγλία και την Ουαλία, και κατασκευάζει αυτό που θα είναι το μεγαλύτερο ηλιακό πάρκο στο Ηνωμένο Βασίλειο στο Κεντ, παρέχοντας αρκετή ενέργεια για 100.000 σπίτια.
Η Metlen είναι ο δεύτερος μεγαλύτερος λιανικός πάροχος ενέργειας στην Ελλάδα, πίσω από την κρατικής ιδιοκτησίας εταιρεία και τώρα θέλει να αναπτύξει τις δραστηριότητές της στο Ηνωμένο Βασίλειο μετά το float του Λονδίνου.
Ο Μυτιληναίος, 70 ετών, αφήνει να εννοηθεί ότι μπορεί μια μέρα να προσπαθήσει να αναστατώσει την αγορά του Ηνωμένου Βασιλείου, συμπεριλαμβανομένης της Octopus Energy. «Γνωρίζουμε την δουλειά. Έχουμε τεχνογνωσία… Μπορούμε να κάνουμε την δουλειά».
Το σχεδιαζόμενο relisting, υπό το οποίο 90% των μετοχών της Metlen θα διαπραγματεύεται στο Λονδίνο, ενώ το 10% παραμένει στην Αθήνα, έρχεται σε μια απελπιστική στιγμή για το Χρηματιστήριο του Λονδίνου. Η αγορά έχει υποστεί έλλειψη νέων εταιρικών εισαγωγών, ενώ πολλές εταιρείες υψηλής χρηματιστηριακής αξίας, κυρίως η τεχνολογική εταιρεία του Κέιμπριτζ Arm, έχουν εισαγάγει τις μετοχές τους στις ΗΠΑ σε μια προσπάθεια για υψηλότερες αποτιμήσεις.
«Το LSE, ακόμη και αν δεν βρίσκεται στην πιο ένδοξη φάση του, εξακολουθεί να είναι το LSE», λέει ο Ευάγγελος Μυτιληναίος.
«Τον πιέζω – γιατί να ενταχθεί σε μια αγορά που εγκαταλείπεται από άλλους; Ο αυτοανακηρυγμένος αγγλόφιλος υψώνει τη φωνή του και αρχίζει να να χτυπάει το δρύινο τραπέζι. «Το ερώτημα είναι: πιστεύετε στην Λονδίνο ως οικονομικό κέντρο ή όχι; Εγώ πιστεύω. Εσείς πιστεύετε ότι το Σίτι του Λονδίνου, μετά το Brexit, έχει δει τα χειρότερα; Ναι, το πιστεύω. Πιστεύετε ότι η παρουσία μας εκεί ως Metlen θα βοηθήσει το LSE, μαζί με άλλες εταιρείες, να βρει την προηγούμενη δόξα του; Ναι, το πιστεύω!», φωνάζει αγριεμένα», σημειώνουν οι Sunday Times.
Οι ρίζες της οικογενειακής επιχείρησης εντοπίζονται στο 1908 όταν ο παππούς του, ο οποίος ονομαζόταν επίσης Ευάγγελος Μυτιληναίος, ίδρυσε μια επιχείρηση μετάλλων που κατασκεύασε καταναλωτικά αγαθά όπως λαμπτήρες.
«Είμαι τυχερός που μοιράζομαι το όνομά του», λέει ο Μυτιληναίος. Αυτή αναπτύχθηκε και έφτασε να έχει αρκετές εκατοντάδες υπαλλήλους, εξελισσόμενη σε μία αρκετά μεγάλη επιχείρηση που ο παππούς ήλπιζε να κληρονομήσει στους τέσσερις γιους του. Αλλά τότε, η καταστροφή χτύπησε. Με το το ξέσπασμα του Δεύτερου Παγκοσμίου Πολέμου και τη γερμανική κατοχή της Ελλάδας το 1941, η εταιρεία επιτάχθηκε από τους Ναζί. Ο πόλεμος επίσης σκόρπισε την οικογένεια: τρεις από τους γιους πήγαν στα βουνά για να προσπαθήσουν να να αποκρούσουν τους εισβολείς, ενώ ο πατέρας του Μυτιληναίου κατευθύνθηκε στην Αίγυπτο για να πολεμήσει στο πλευρό των βρετανικών στρατευμάτων εναντίον της ιταλικής εισβολής εκεί.
Ο Μυτιληναίος γεννήθηκε το 1954 σε μια ταραγμένη εποχή για την Ελλάδα. Η οικογένειά του είχε μετακομίσει στην Αργεντινή στον απόηχο του αιματηρού εμφυλίου της Ελλάδας, μεταξύ 1944 και 1949, σε αναζήτηση μιας πιο σταθερής ζωής. Αλλά η νοσταλγία της μητέρας του για την πατρίδα ανάγκασε την οικογένεια να επιστρέψει στην Αθήνα, όπου και γεννήθηκε.
Ο νεαρός Μυτιληναίος ασχολήθηκε με τις ακαδημαϊκές σπουδές, ιδιαίτερα τα οικονομικά και την ιστορία, τα οποία ήξερε ότι θα χρησιμοποιούσε κάποια στιγμή για να διευθύνει την οικογενειακή επιχείρηση. «Ήμουν πάντα καλός μαθητής», λέει με υπερηφάνεια.
Μετά από ένα προπτυχιακό πτυχίο από το Πανεπιστήμιο των Αθηνών, κατευθύνθηκε στο London School of Economics για μεταπτυχιακό στα οικονομικά. «Δεν είχα πολύ χρόνο να περάσω εκτός βιβλιοθήκης», λέει γελώντας.
Ανέλαβε την οικογενειακή επιχείρηση στα μέσα της δεκαετίας του ’30, το 1978, όταν ήταν μια μέτρια εταιρεία εμπορίας μετάλλων που αγόραζε και πωλούσε χάλυβα και άλλα μέταλλα. Εμπνευσμένος από την φανφαρονική εταιρική κουλτούρα της δεκαετίας του 1980, ο Μυτιληναίος προσπάθησε να μετατρέψει την οικογενειακή επιχείρηση σε έναν όμιλο μετάλλων και εξορύξεων.
Επαναλάνσαρε την επιχείρηση ως Mytilineos Holdings το το 1990 και προχώρησε σε ένα όργιο εξαγορών, σπεύδοντας να αποκτήσει ορυχεία χαλκού, ψευδαργύρου και μολύβδου σε όλη την Ευρώπη. Πρόθυμος να συγκεντρώσει περισσότερα χρήματα για την επέκταση, ο Μυτιληναίος εισήγαγε την εταιρεία στο Χρηματιστήριο Αθηνών το 1995 και τρία χρόνια αργότερα πραγματοποίησε την πρώτη επιθετική εξαγορά στην Ελλάδα, αγοράζοντας μια άλλοτε κρατική κατασκευαστική επιχείρηση με την επωνυμία Metka.
Η επιχείρηση μετάλλων ήταν ιδιαίτερα εντατική, οπότε ο Μυτιληναίος αποφάσισε να ασχοληθεί με το εμπόριο ενέργειας στις αρχές της δεκαετίας του 2000, δημιουργώντας εταιρείες παραγωγής ηλεκτρικής και αιολικής ενέργειας. Αυτό απέδωσε: η ενέργεια είναι τώρα το κύριο χρυσωρυχείο για την εταιρεία, με την πρόσφατη απότομη άνοδο στις τιμές της ενέργειας παγκοσμίως να προκαλεί εκτίναξη των εσόδων της στα ύψη.
Ο Γιάννης Στουρνάρας, διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος, έχει πολλά κοινά με τον Μυτιληναίο. Έχουν περίπου την ίδια ηλικία και σπούδασαν και οι δύο στο Ηνωμένο Βασίλειο. «Είναι πολύ απλός. Είναι άνθρωπος της δουλειάς. Δεν είναι εισοδηματίας. Παρά το γεγονός ότι δημιούργησε αυτόν τον γίγαντα, συμμετέχει στις καθημερινές εργασίες», λέει ο Στουρνάρας για τον άνθρωπο από την Metlen. «Εμπνέει. Δίνει μεγάλη προσοχή στην ανάπτυξη των δεξιοτήτων του προσωπικού».
Ανησυχεί καθόλου ο διοικητής για το γεγονός ότι η μεγαλύτερη εγχώρια επιχείρηση πρόκειται να μετακομίσει στο Ηνωμένο Βασίλειο; «Είναι τώρα μια διεθνής εταιρεία, ούτως ή άλλως. Οπότε νομίζω ότι θα πρέπει να απομακρυνθεί από τα ελληνικά σύνορα και να εισαχθεί στο χρηματιστήριο σε μια πολύ μεγαλύτερη αγορά. Δεν νομίζω ότι θα εγκαταλείψει την Ελλάδα», λέει ο Στουρνάρας.
Το πιο πολύτιμο περιουσιακό στοιχείο του Μυτιληναίου είναι η Αλουμίνιον της Ελλάδος. Πρόκειται για το εργοστάσιο επεξεργασίας μετάλλων της Metlen, 110 μίλια από τα κεντρικά γραφεία της Αθήνας, το οποίο εξάγει αλουμίνιο από βωξίτη, ένα κοκκινωπό-καφέ πέτρωμα που εξορύσσεται από τα ορυχεία της εταιρείας, σε απόσταση αρκετών ωρών.
Τα κτίρια, τα πρόσωπα των εργαζομένων και η περιβάλλουσα βλάστηση της κοιλάδας είναι όλα καλυμμένα με ένα παχύ κόκκινο χρώμα από τον βωξίτη. Για να τρέξουν μέσα στο τεράστιο συγκρότημα με ασφάλεια και ταχύτητα, οι εργαζόμενοι κάνουν πετάλι με μεγάλα τρίκυκλα με καλάθια στο πίσω μέρος, συχνά γεμάτα με μικρές δέσμες από χαρτιά.
Ο Μυτιληναίος διαθέτει μια εκδοχή του χωριού – πρότυπου τοποθετημένη στην δεξιά πλευρά των πολυτελών γραφείων του στην Αθήνα. «Είμαι πολύ συναισθηματικά συνδεδεμένος με το μέρος. Υπάρχουν χιλιάδες άνθρωποι που εργάζονται εκεί και είμαι πολύ κοντά τους, ως πρώτος μεταξύ ίσων» λέει ο δισεκατομμυριούχος, χαζεύοντας έξω την πόλη – παιχνίδι. Το συγκρότημα είναι ένα από τα αγαπημένα του μέρη στον κόσμο και έχει αγοράσει ένα σπίτι με μπουκαμβίλιες εκεί κοντά, το οποίο επισκέπτεται κάθε μήνα.
Όπως αναφέρει το δημοσίευμα, ο επιχειρηματίας έχει επίσης μεγάλες ελπίδες για το μέλλον του. Η Metlen βρίσκεται στην διαδικασία να χρησιμοποιήσει τις εγκαταστάσεις της για την παραγωγή γαλλίου, ενός υποπροϊόντος του βωξίτη που μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την κατασκευή ημιαγωγών και ηλιακών κυψελών. Η Ε.Ε. ζήτησε από την Metlen να αρχίσει να παράγει γάλλιο αφού η Κίνα, η οποία κυριαρχεί στο εμπόριο πολλών σπάνιων μετάλλων, διέκοψε τις εξαγωγές της πέρυσι. Η συζήτηση αυτού έκανε την επίδοξη πολιτική προσωπικότητα να δηλώσει: «Όταν οι Κινέζοι σταμάτησαν τις εξαγωγές, χρησιμοποιούσαν το γάλλιο και άλλα μέταλλα όπως το γερμάνιο… ως εργαλείο εξωτερικής πολιτικής… Ως όπλο. Είναι όπως με το πετρέλαιο ή το φυσικό αέριο, αλλά είναι πιο σημαντικό, εξίσου σημαντικό».
Η εισαγωγή στο χρηματιστήριο του Λονδίνου μπορεί να είναι μια μεγάλη πρόκληση, αλλά η Metlen και το αφεντικό της έχουν περάσει στιγμές δοκιμασίας στο παρελθόν. «Είμαι ήδη στο Λονδίνο δέκα φορές τον χρόνο. Πλέον θα είναι 15 ή θα μένω περισσότερο. Είμαι σαν στο σπίτι μου στο Λονδίνο ούτως ή άλλως», σχολιάζει.
Το πιο δύσκολο κομμάτι της όλης διαδικασίας ήταν η εγκατάλειψη του οικογενειακού ονόματος. «Από συναισθηματικής σκοπιάς, το πιο σημαντικό ζήτημα στην άσκηση της εισαγωγής στο LSE ήταν μακράν η αλλαγή του ονόματος», επισημαίνει. «Ηταν το δυσκολότερο μέρος γιατί είναι ένα παλιό όνομα. Είχα διασφαλίσει ότι θα κρατήσω άθικτο το όνομα, όπως το βρήκα, ώστε να το παραδώσω στα παιδιά μου», καταλήγει ο επιχειρηματίας.