«Οι θετικές προοπτικές ανάπτυξης της ιχθυοκαλλιέργειας παγκοσμίως, η τεχνογνωσία που έχει αναπτυχθεί στη χώρα μας όλα αυτά τα χρόνια, καθώς επίσης και η εξυγίανση των εταιρειών του κλάδου τα τελευταία έτη είναι ικανές συνθήκες να προσελκύσουν νέα επενδυτικά κεφάλαια, αναδεικνύοντας την ελληνική ιχθυοκαλλιέργεια όχι μόνο σε κινητήρια δύναμη της εθνικής οικονομίας αλλά και σε πρωταγωνιστή μίας, συναρπαστικής από κάθε άποψη, δραστηριότητας πρωτογενούς τομέα, με έμφαση στην καινοτομία και την αειφορία». Τα παραπάνω επισημαίνει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο πρόεδρος του Συνδέσμου Ελληνικών Θαλασσοκαλλιεργειών (ΣΕΘ), Αντώνης Χαχλάκης.
Αναγκαιότητα εθνικής στρατηγικής ανάπτυξης
Η παγκόσμια καταξίωση του κλάδου της ελληνικής ιχθυοκαλλιέργειας επετεύχθη από το μεράκι και την επιχειρηματικότητα των ελλήνων παραγωγών χωρίς σημαντική όμως εθνική υποστήριξη και εθνική στρατηγική ανάπτυξης, σύμφωνα με τον κ. Χαχλάκη.
Αυτό, όπως αναφέρει ο πρόεδρος του ΣΕΘ, είχε ως αποτέλεσμα ο κλάδος να οδηγηθεί σε βαθιά οικονομική κρίση και εν συνεχεία λόγω και της οικονομικής κρίσης της Ελλάδας και της έλλειψης ρευστότητας η παραγωγή να καταγράψει σημαντική μείωση από τους 145.000 τόνους το 2012 στους 115.000 τόνους το 2015 με ταυτόχρονη αύξηση της παραγωγής στη γείτονα χώρα Τουρκία.
Η τουρκική ιχθυοκαλλιέργεια με την εθνική της στρατηγική ενισχύθηκε σημαντικά την τελευταία επταετία μέσω κρατικών επιχορηγήσεων και διαδικασιών που διευκόλυναν δραστικά την παραγωγική της ανάπτυξη, σε αντίθεση με τους παραγωγούς της ΕΕ και της Ελλάδας, επισημαίνει ο πρόεδρος του ΣΕΘ.
Παρά τις δύσκολες οικονομικές συνθήκες, προσθέτει ο κ. Χαχλάκης, το μέλλον της ιχθυοκαλλιέργειας είναι εξαιρετικά ευοίωνο στην διεθνή αγορά καθώς από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Τροφίμων εκτιμάται ότι έως το 2030 η ζήτηση σε ιχθυηρά θα αυξηθεί κατά 30 εκατ. τόνους, ζήτηση η οποία δεν μπορεί να καλυφθεί από την ελεύθερη αλιεία και συνεπώς η μόνη διέξοδος για την κάλυψη των αναγκών σε ιχθυηρά είναι η ιχθυοκαλλιέργεια.
«Πρόκειται για μια μεγάλη ευκαιρία και το ζητούμενο είναι αν θα την αξιοποιήσουμε στην Ελλάδα ή αν θα παραδώσουμε τα ηνία στους ανταγωνιστές μας. Έχουμε την βούληση, την δυναμική και τα μέσα να διαδραματίσουμε καίριο ρόλο στην συλλογική προσπάθεια που είναι απαραίτητη για επιτύχουμε και να ωφεληθεί όχι μόνο ο κλάδος μας αλλά και η χώρα μας συνολικά» τονίζει ο πρόεδρος του ΣΕΘ.
Εκπόνηση σχεδίου ανάπτυξης από τον ΣΕΘ
Η πρόκληση είναι μεγάλη και για τον σκοπό αυτό ο Σύνδεσμος Ελλήνων Θαλασσοκαλλιεργητών έχει εκπονήσει ένα σχέδιο με ορίζοντα τριακονταετίας, μέσω της υλοποίησης του οποίου προβλέπεται ετήσια ανάπτυξη από 4% (με γνώμονα τον Ευρωπαϊκό μέσο όρο) και έως 9%, με στόχο να η Ελλάδα να διατηρήσει τα σκήπτρα στη μεσογειακή ιχθυοκαλλιέργεια.
Σύμφωνα με τον κ. Χαχλάκη, το σχέδιο είναι μακρόπνοο και φιλόδοξο με εξαγωγές που θα ξεπερνούν το 1 δισ. ενώ ταυτόχρονα αναμένεται να δημιουργηθούν περισσότερες από 5.000 νέες θέσεις εργασίας.
Ωστόσο, για να υλοποιηθεί αυτό το σχέδιο απαιτείται εθνική στρατηγική η οποία θα πρέπει να επικεντρωθεί :
1. Στην έρευνα και καινοτομία με στόχο την μείωση του κόστους παραγωγής αλλά και την βιώσιμη παραγωγή άλλων ειδών
2. Στον εκσυγχρονισμό του θεσμικού πλαισίου λειτουργίας της ελληνικής ιχθυοκαλλιέργειας
3. Στην ολοκλήρωση του χωροταξικού σχεδιασμού δεδομένου ότι η δημιουργία Περιοχών Οργανωμένης Ανάπτυξης Υδατοκαλλιεργειών έχει τελματώσει με κίνδυνο να χαθούν κονδύλια από την Ε.Ε.
4. Στην υλοποίηση του πολυετούς εθνικού στρατηγικού σχεδίου το οποίο είναι προαπαιτούμενο για το νέο πρόγραμμα ΕΠΑΛ 2014-2020.
5. Στην δημιουργία ενός ασφαλούς, σύγχρονου και φιλικού επενδυτικού περιβάλλοντος, απαλλαγμένου από τις γραφειοκρατικές αγκυλώσεις του παρελθόντος.
6. Στην κατάρτιση στοχευμένων δράσεων για την προώθηση και ανάπτυξη νέων αγορών. Το ελληνικό ψάρι πρέπει να αποκτήσει εθνική ταυτότητα έτσι ώστε να κερδίσει την αναγνώριση που του αξίζει στις διεθνείς αγορές.
«Η επιτυχής πραγμάτωση των στόχων αυτών σε συνδυασμό με τα ιδιαίτερα γεωμορφολογικά χαρακτηριστικά και το έμπειρο ανθρώπινο δυναμικό που υπάρχουν στην Ελλάδα, μπορούν να αποτελέσουν πολύτιμα ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα», σύμφωνα με τον πρόεδρο του ΣΕΘ.
Έντονη η εξωστρέφεια του κλάδου
Η ιχθυοκαλλιέργεια αποτελεί αναμφισβήτητα έναν από τους πιο σημαντικούς κλάδους πρωτογενούς παραγωγής της χώρας και θεωρείται δικαιωματικά από διεθνείς οίκους ως ένας από τους βασικότερους πυλώνες επανεκκίνησης της ελληνικής οικονομίας, όπως επισημαίνει ο κ. Χαχλάκης.
Το 2015 η παραγωγή των μεσογειακών ειδών, κυρίως τσιπούρας και λαβρακίου, έφτασε τους 115.000 τόνους με συνολικό κύκλο εργασιών περίπου 600 εκατ. ευρώ, ενώ συμπεριλαμβανομένων των νέων ειδών και των ιχθυοτροφών προσέγγισε τα 900 εκατ. ευρώ.
Ο κλάδος δραστηριοποιείται σε πολλές παράκτιες και νησιωτικές περιοχές της χώρας, με έντονη παρουσία και στα πιο ακριτικά σημεία, όπου αποτελεί και τον σημαντικότερο εργοδότη. Η οικονομική και κοινωνική συμβολή της ιχθυοκαλλιέργειας στις τοπικές κοινωνίες είναι αναγνωρισμένη από όλους τους φορείς δεδομένου ότι από την δραστηριότητά μας προσφέρονται περισσότερες από 12.000 θέσεις άμεσης και έμμεσης εργασίας.
«Η εμπορική μας παρουσία χαρακτηρίζεται σταθερά από έντονη εξωστρέφεια, δεδομένου ότι ο κλάδος μας εξάγει το 85% της παραγωγής του με τζίρο που ξεπερνά τα 500εκ. ευρώ. Έχουμε σημαντική συμβολή στην προσπάθεια μείωσης του ελλειμματικού εμπορικού ισοζυγίου της χώρας και έχουμε συμβάλει αποφασιστικά στο να μεταστραφεί το εμπορικό ισοζύγιο ιχθυηρών της χώρας από αρνητικό σε θετικό».
Ο κύριος όγκος των ελληνικών εξαγωγών διοχετεύεται κυρίως στις αγορές της ΕΕ (93%) ενώ ένα μικρό ποσοστό, περίπου 4%, στην Β. Αμερική και το υπόλοιπο 3% σε άλλες χώρες. «Η χώρας μας συνεχίζει να κρατά τα σκήπτρα στην παραγωγή μεσογειακών ψαριών, ωστόσο, δυστυχώς, ενώ η κατανάλωση των προϊόντων μας αυξάνεται διεθνώς, τα μερίδια αγοράς μας μειώνονται» σημειώνει ο κ. Χαχλάκης.