Πώς θα επηρεάσει το Βrexit τις ελληνικές επιχειρήσεις

Οι εμπορικοί και οικονομικοί δεσμοί της Ελλάδας με τη
Βρετανία έχουν μακρά ιστορία και βαρύνουσα σημασία. Το Ηνωμένο Βασίλειο κατέχει
την 7η θέση στους εξαγωγικούς προορισμούς της Ελλάδας με μερίδιο 4,2% (2016)
ενώ στη Βρετανία κατοικούν μονίμως 40-45.000 Έλληνες πολίτες. Υπάρχει σημαντική
ελληνική φοιτητική παρουσία στα πανεπιστήμια της Βρετανίας, ενώ σημαντική είναι και η δράση
γύρω από τον ελληνικό πολιτισμό.

Επιπλέον, σύμφωνα με τα προσωρινά στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ
(σύνολο εμπορίου αγαθών) το 2016 οι δέκα κυριότερες κατηγορίες εξαγομένων
ελληνικών προϊόντων ήταν : τα
φαρμακευτικά, το γάλα και προϊόντα γαλακτοκομίας, τα ηλεκτρικά μηχανήματα και
εξοπλισμός, τα παρασκευάσματα λαχανικών καρπών και φρούτων, οι καρποί και
φρούτα, ο χαλκός και τεχνουργήματα από χαλκό, το αλουμίνιο και τεχνουργήματα,
τα ενδύματα και συμπληρώματα ενδύματος, τα τεχνουργήματα από σίδηρο ή χάλυβα,
τα πλαστικά προϊόντα και τα διάφορα παρασκευάσματα διατροφής.

Σύμφωνα με σχετικές
εκτιμήσεις, πρόκειται για κομβικούς
κλάδους της ελληνικής οικονομίας που στηρίζουν την προσπάθεια αναμόρφωσης του
παραγωγικού μοντέλου και με δεδομένο το Brexit θα φέρει υποτίμηση της αγγλικής
λίρας έναντι του ευρώ αναμένεται τα ελληνικά προϊόντα να χάσουν σε σύντομο
χρονικό διάστημα ένα σημαντικό πλεονέκτημα που ήταν οι χαμηλότερες τιμές τους
και να καταστούν ακριβότερα για τους Βρετανούς καταναλωτές, κάτι που σε
συνδυασμό με τη μείωση της αγοραστικής τους δύναμης, θα έχει ως συνέπεια την
πτώση της κατανάλωσης και επομένως λιγότερες ελληνικές εξαγωγές.

Σε αυτό θα πρέπει να προστεθεί και η εγγενής αδυναμία
πρόσβασης σε μεγάλα δίκτυα διανομής που έχουν βάση τη Μεγάλη Βρετανία, πρόβλημα
το οποίο ανέδειξε στη γενική συνέλευση του Συνδέσμου Ελληνικών Βιομηχανιών
Τροφίμων διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος Γιάννης Στουρνάρας. Αυτό το
πρόβλημα αναμένεται ότι θα γίνει μεγαλύτερο.

Παράλληλα όμως και στον τουρισμό υπάρχουν σκέψεις ότι
ενδέχεται να υπάρξουν αρνητικές επιπτώσεις. Η βρετανική αγορά αποτελεί
σημαντική αγορά για την ελληνική τουριστική βιομηχανία. Η υποτίμηση της
αγγλικής λίρας κάνει την Ελλάδα ακριβότερη για τους Βρετανούς πολίτες και άρα λιγότερο επιθυμητό τουριστικό
προορισμό, γεγονός που προβληματίζει την ελληνική τουριστική βιομηχανία.

Σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη του Συνδέσμου Τουριστικών
Επιχειρήσεων Ελλάδος, με δεδομένο το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος για το Brexit,
οι αφίξεις και τα έσοδα αναμένεται να επηρεαστούν αρνητικά, λόγω της
παρατηρούμενης αβεβαιότητας και διολίσθησης της λίρας καθώς το 30% των Βρετανών
που κάνουν διακοπές, τις προγραμματίζουν το τελευταίο δίμηνο. Ωστόσο σύμφωνα με
τα στοιχεία της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής για την κατά κεφαλήν δαπάνη των
τουριστών που επισκέπτονται την Ελλάδα συγκρίνοντας τα στοιχεία του Δεκεμβρίου
2015 και του Δεκεμβρίου 2016 φαίνεται ότι ήδη υπάρχει σημαντική μείωση των
ημερών παραμονής στην Ελλάδα των Βρετανών τουριστών, αλλά το στοιχείο αυτό
συνδυάζεται και με την παγκόσμια τάση για περισσότερα ταξίδια με λιγότερες
μέρες παραμονής.

Υπουργός Οικονομίας Δ. Παπαδημητρίου

«Το Brexit συνιστά ξεκάθαρα μία αποτυχία της Ευρώπης και ένα
σήμα κινδύνου για την πορεία της μη ισορροπημένης και δημοκρατικά θεμελιωμένης
οικονομικής ολοκλήρωσής της, η οποία πρέπει άμεσα να διορθωθεί αν δεν θέλουμε
να έχει συνέχεια. Κι ένας τρόπος να γίνει αυτό είναι να υπάρξει μία
εποικοδομητική επαναπροσέγγιση με τη Βρετανία», δήλωσε πρόσφατα ο υπουργός Οικονομίας και Ανάπτυξης, Δημήτρης
Παπαδημητρίου στην ημερίδα «Brexit, ευκαιρίες και προκλήσεις για
την Ελλάδα, το Ηνωμένο Βασίλειο και την ΕΕ κατά την περίοδο των
διαπραγματεύσεων και την επόμενη ημέρα», που διοργάνωσε το Ελληνοβρετανικό
Εμπορικό Επιμελητήριο.

Ο κ.
Παπαδημητρίου σημείωσε ότι, αναλόγως της εξέλιξης των διαπραγματεύσεων και της
συμφωνίας που θα προκύψει μεταξύ Βρετανίας-ΕΕ αναμένεται να προκύψει ένα άμεσο
κόστος, από την κάμψη των ελληνικών εξαγωγών αγαθών και υπηρεσιών και των
βρετανικών επενδύσεων ενδεχομένως λόγω της υποτίμησης της βρετανικής στερλίνας,
αλλά υπάρχει και το έμμεσο κόστος που μπορεί να προκαλέσει η πιθανή αναστάτωση
των διεθνών χρηματοπιστωτικών αγορών με συνέπεια την αύξηση του κινδύνου και
των επιτοκίων δανεισμού εξαιτίας της κάμψης τιμών των ελληνικών κρατικών
ομολόγων.

Σε αυτό το πλαίσιο, ο υπουργός επισήμανε ότι η νέα εμπορική συμφωνία με τη Βρετανία θα
πρέπει να διασφαλίζει την αποτελεσματική πρόσβαση των ελληνικών προϊόντων και
υπηρεσιών σε μια παραδοσιακή εξαγωγική αγορά, η απώλεια της οποίας θα είχε
σημαντικές επιπτώσεις σε τομείς, όπως τα βιομηχανικά προϊόντα (περίπου 350
εκατ. ευρώ), τα χημικά (περίπου 200 εκατ. ευρώ), τα τρόφιμα (περίπου 350 εκατ.
ευρώ), ο τουρισμός κ.α.

Βασιζόμενος σε
σχετικά στοιχεία, ο υπουργός ανέφερε ότι το Brexit θα έχει αρνητικές επιπτώσεις στις
ελληνικές εξαγωγές και την παραγωγή ορισμένων βιομηχανικών κλάδων (πχ τρόφιμα,
φάρμακα), ενώ θα έχει μικρότερη επίπτωση στα τουριστικά έσοδα και τις
βρετανικές επενδύσεις στη χώρα και συνέχισε ότι, ειδικά για τις εξαγωγές
κάποιων αγροτικών προϊόντων αναμένεται αρνητική εξέλιξη δεδομένου ότι η
φιλελεύθερη στάση της Βρετανίας αντίκειται στον προστατευτισμό των χωρών της Ν.
Ευρώπης για τα αγροτικά προϊόντα και είναι πιθανόν να λάβει αντίμετρα.

«Όμως, το Brexit αναμένεται να αυξήσει και
το κόστος του χρήματος, να περιορίσει ενδεχομένως τις κοινοτικές ενισχύσεις,
και να μειώσει τα κέρδη των ναυτιλιακών εταιρειών μέσω της υποτίμησης της
στερλίνας, της πιθανής επιβράδυνσης του διεθνούς εμπορίου και της αύξησης των
ναύλων» όπως είπε ο κ. Παπαδημητρίου.

Ουδέν κακόν αμιγές καλού

«Ωστόσο, ουδέν κακόν αμιγές καλού» υπογράμμισε ο
υπουργός διευκρινίζοντας ότι αν υπάρξει
φυγή από το Λονδίνο κάποιων ναυτιλιακών επιχειρήσεων προς άλλα ναυτιλιακά
κέντρα, δεν αποκλείεται να ευνοηθεί και το λιμάνι του Πειραιά, ενώ
επενδυτικές ευκαιρίες για την Ελλάδα μπορεί να δημιουργηθούν και στον
τομέα της άμυνας-ασφάλειας στο πλαίσιο ανασυγκρότησης της ευρωπαϊκής αμυντικής
βιομηχανίας.

Τέλος, ο υπουργός εκτίμησε ότι ενδέχεται να
προσελκυσθούν κάποιες δραστηριότητες ξένων φαρμακευτικών πολυεθνικών από τη Βρετανία
στην Ελλάδα λόγω των δυνατοτήτων που προσφέρει η χώρα μας στον κλάδο αυτό.

Πρόεδρος ΚΕΕ και
ΕΒΕΑ, Κ . Μίχαλος

Ο πρόεδρος της Κεντρικής Ένωσης Επιμελητηρίων Ελλάδος,
Κωνσταντίνος Μίχαλος δήλωσε στο Αθηναϊκό/ Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων ότι το
Brexit είναι ένα θέμα που θα πρέπει να απασχολεί όλες τις ευρωπαϊκές χώρες, και
εστιάζοντας στην ελληνική οικονομία, υπογράμμισε ότι με την εξασθένηση της
βρετανικής λίρας, τα ελληνικά προϊόντα, τα οποία εξάγονται προς τη Μεγάλη
Βρετανία δεν θα είναι όσο ανταγωνιστικά ήταν μέχρι σήμερα με αποτέλεσμα «αυτό
να δημιουργήσει πρόβλημα στις εξαγωγές». Καλεί μάλιστα την επιχειρηματική
κοινότητα, να ενώσει τις δυνάμεις της για να αντιμετωπίσει ενδεχόμενους
κινδύνους σε δύο επίπεδα. Το πρώτο αφορά το πρακτικό μέρος των σχέσεων Ε.Ε. με
το Ηνωμένο Βασίλειο στη μετά την έξοδο εποχή.

«Είναι σημαντικό να υπάρξει μια επαρκής μεταβατική περίοδος,
αλλά και δέσμευση και των δύο πλευρών να διαφυλάξουν μια σειρά από κρίσιμες για
τις επιχειρήσεις δραστηριότητες, όπως η πρόσβαση σε εξειδικευμένο ανθρώπινο
δυναμικό, το εμπόριο, οι εξαγωγές και οι μεταφορές» είπε ο κ. Μίχαλος.

Υπάρχει όμως και ένας ακόμη κίνδυνος, ίσως
σημαντικότερος, κατά τον πρόεδρο της Κεντρικής Ένωσης Επιμελητηρίων, και αυτός
αφορά την ενίσχυση των φυγόκεντρων τάσεων στην Ευρωπαϊκή Ένωση, με αφορμή το
Brexit.

«Τόσο το ενδεχόμενο
να προκληθεί ένα ντόμινο αποχωρήσεων, όσο και η επαναφορά στην ατζέντα της
προσέγγισης μιας Ευρώπης “δύο ταχυτήτων” επιδρούν ήδη αρνητικά στο
επιχειρηματικό κλίμα. Η αστάθεια, η ανασφάλεια και η αβεβαιότητα απειλούν να
αποτελέσουν το μεγαλύτερο εμπόδιο στην ανάπτυξη των ευρωπαϊκών οικονομιών στα
επόμενα χρόνια» ανέφερε ο πρόεδρος της Κεντρικής Ένωσης Επιμελητηρίων Ελλάδος.

Πρόεδρος ΕΣΕΕ και ΕΒΕΠ, Βασίλης
Κορκίδης

Ευκαιρίες ενδέχεται να δημιουργηθούν για
την ελληνική ναυτιλία, από το brexit, δήλωσε ο πρόεδρος της Ελληνικής
Συνομοσπονδίας Εμπορίου και Επιχειρηματικότητας, καθώς και του Εμπορικού και
Βιομηχανικού Επιμελητηρίου Πειραιώς, Βασίλης Κορκίδης στο Αθηναϊκό/ Μακεδονικό
Πρακτορείο Ειδήσεων.

«Εκτός από τις επενδύσεις στην αμυντική Βιομηχανία και την
προσέλκυση κάποιων δραστηριοτήτων ξένων φαρμακευτικών πολυεθνικών από τη
Βρετανία στην Ελλάδα, στα θετικά του “Brexit” για την ελληνική
οικονομία, συγκαταλέγεται και η μεταφορά στη χώρα μας ενός μεγαλύτερου μέρους
του κύκλου εργασιών των βρετανικών ναυτιλιακών εταιρειών, καθώς και των
υπηρεσιών που παρέχουν σε αυτή, διατηρώντας τη σύνδεση που υπάρχει, μεταξύ
Ελλάδας και Ηνωμένου Βασιλείου στον ναυτιλιακό κλάδο. Ειδικότερα, στο Ηνωμένο Βασίλειο
εισρέουν, περίπου 45 δισ. ευρώ ετησίως, με 25% συνεισφορά από την ελληνόκτητη
ναυτιλία, ενώ απασχολούνται σχεδόν 600.000 άτομα στους ναυτιλιακούς κλάδους
ναυλώσεων, ασφαλίσεων και υπηρεσιών λιμένων. Αν υπάρξει φυγή από το Λονδίνο
κάποιων ναυτιλιακών επιχειρήσεων προς άλλα ναυτιλιακά κέντρα αναμένεται να
ευνοηθεί και το λιμάνι του Πειραιά ,η διεθνής δυναμική του οποίου είναι πλέον
ευρέως αναγνωρίσιμη.

Κατ’ επέκταση, πιστεύω ότι ο Πειραιάς, που
διαθέτει ήδη 800 διαχειρίστριες εταιρίες και μικρά περιφερειακά γραφεία ξένων
εταιριών, που σχετίζονται με τη ναυτιλία, έχει τις δυνατότητες να γίνει η πρώτη
δύναμη στον ναυτιλιακό κλάδο, ιδίως τώρα, που εξελίσσεται σε μεγάλο
διαμετακομιστικό κέντρο. Απαραίτητη προϋπόθεση βέβαια, για να καταστεί ο
Πειραιάς ναυτιλιακό “City”, είναι η δημιουργία ενός σταθερού
επιχειρηματικού περιβάλλοντος και ενός φιλικού κλίματος προσέλκυσης των
ναυτιλιακών γραφείων, παντός είδους δραστηριότητας και εξειδίκευσης. Το
“παράθυρο” ευκαιρίας που ανοίγεται στην ελληνική ναυτιλία από το
“Brexit” δεν θα πρέπει να το αφήσουμε ανεκμετάλλευτο», σημείωσε
χαρακτηριστικά ο ίδιος.

Πρόεδρος Επαγγελματικού Επιμελητηρίου,Γιάννης
Χατζηθεοδοσίου

Το ντόμινο των συνεπειών που θα επηρεάσει
την παγκόσμια οικονομία δεν θα αφήσει ανεπηρέαστη την ελληνική οικονομία
ανέφερε ο πρόεδρος του Επαγγελματικού Επιμελητηρίου Αθήνας Γιάννης
Χατζηθεοδοσίου στο Αθηναϊκό/ Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων.

«Δεν σηματοδοτούνται
σημαντικές αλλαγές μόνο σε πολιτικό επίπεδο, καθώς είναι πλέον ξεκάθαρο σε όλους
μας ότι αυξάνεται διαρκώς ο ευρωσκεπτικισμός και αλλάζει το τοπίο όχι μόνο για
τη Γηραιά Ήπειρο, αλλά για τον κόσμο ολόκληρο, αλλά προσωπικά περιμένω με
αγωνία την ολοκλήρωση των διαπραγματεύσεων για την εφαρμογή της εξόδου της
Αγγλίας από την ΕΕ, για να μάθουμε τι ακριβώς θα ισχύσει και πώς θα ολοκληρωθεί
αυτή η μετάβαση στη νέα πραγματικότητα», σημείωσε χαρακτηριστικά ο κ. Χατζηθεοδοσίου.

Ο ίδιος σχολίασε ότι αν και κάποιες από τις συνέπειες
θα γίνουν αμέσως αντιληπτές, ενώ για κάποιες άλλες θα χρειαστούμε περισσότερο
χρόνο, εντούτοις η προσωπική του εκτίμηση είναι ότι οι περισσότερες από αυτές
θα είναι αρνητικές για το οικοδόμημα της Ενωμένης Ευρώπης και κατ΄ επέκταση για
τη χώρα μας.

«Χωρίς όμως να αποκλείεται κάποιες να έχουν τελικά θετικό
πρόσημο, αν και υπάρχουν αυτήν τη στιγμή πολλά ερωτηματικά για το μέλλον» όπως
συμπλήρωσε.

Ο κ. Χατζηθεοδοσίου αναφέρθηκε
επιγραμματικά σε προβλήματα που θεωρεί ότι θα βρούμε άμεσα μπροστά μας:

1) Επειδή ενδέχεται να κλείσουν κάποιες πολυεθνικές
εταιρείες στην Αγγλία, αυτό κατά συνέπεια ενδέχεται να επηρεάσει και τις θέσεις
εργασίας για πολλούς Έλληνες που ήδη απασχολούνται σε αυτές.

2)Για τους Έλληνες που διαμένουν και εργάζονται στην Αγγλία αλλά δεν έχουν
συμπληρώσει πενταετία ώστε να έχουν εξασφαλίσει κάποια δικαιώματα υπάρχει
ασάφεια για το μέλλον

3)Ένας πολύ μεγάλος αριθμός Ελλήνων φοιτητών
επιλέγει για τις σπουδές τους τα αγγλικά πανεπιστήμια. Με τα νέα δεδομένα
υπάρχει ανησυχία ότι η επιλογή αυτή θα γίνει πλέον πιο δαπανηρή λόγω της
ενδεχόμενης αύξησης των διδάκτρων αλλά και του κόστους διαβίωσης. Φοιτητές που
ξεκίνησαν φέτος ή πέρυσι, κινδυνεύουν να τους βρει το Brexit με τελείως διαφορετικά
οικονομικά δεδομένα, κάτι που μπορεί να σημαίνει και επιπλέον επιβάρυνση για
πάρα πολλές ελληνικές οικογένειες.

4)Θα υπάρξουν αλλαγές στις εμπορικές σχέσεις της
Αγγλίας με τα άλλα ευρωπαϊκά κράτη, άρα και με την Ελλάδα. Αυτό ενδεχομένως να
επιφέρει προβλήματα στην πρόσβαση ελληνικών επιχειρήσεων και στην προώθηση
ελληνικών προϊόντων προς την αγορά της Αγγλίας, ενώ υπάρχει ανησυχία για τις
παραγωγικές δραστηριότητες εντός της χώρας μας για όσες επιχειρήσεις είχαν
συνάψει εμπορικές σχέσεις με την αγγλική αγορά.

5) Ο τουρισμός και η ελληνική κτηματαγορά
ενδέχεται να επηρεαστούν από τις αλλαγές που θα προκληθούν στην οικονομία
τους.

6)Το Brexit ενδεχομένως να σημάνει την αλλαγή έδρας
για ελληνικές ναυτιλιακές εταιρείες με έδρα την Αγγλία, κάτι που προϋποθέτει
κόστος, που ίσως καλυφθεί από μείωση των επενδύσεων τους, με ότι μπορεί να
σημαίνει αυτό για την απασχόληση στον κλάδο και τις προοπτικές περαιτέρω
ανάπτυξης του.

Από την άλλη πλευρά όμως, ο κ. Χατζηθεοδοσίου βλέπει
ότι μπορεί να υπάρξουν και ορισμένες θετικές συνέπειες για την Ελλάδα. Σε
πολιτικό επίπεδο μπορεί το Brexit να σημάνει και την αλλαγή πολιτικής που
ασκείται εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

«Είναι καιρός να σταματήσει αυτή η
ανισότητα που παρατηρείται και που είναι ένας σοβαρός λόγος για τη δύσκολη θέση
στην οποία βρίσκεται η χώρα μας. Επειδή ήδη αυξάνεται ο ευρωσκεπτικισμός και ο
λαϊκισμός και μαζί τους οι τάσεις απόσχισης από την ΕΕ μεγάλων κρατών, όπως η
Γαλλία, είναι πιθανό μπροστά στον κίνδυνο διάλυσης της Ένωσης να χαραχθεί μία
διαφορετική πολιτική που θα έχει θετικότερες συνέπειες για χώρες όπως η Ελλάδα,
ενώ μπορεί να βάλει τέλος στις ακραίες φωνές που βρήκαν την αφορμή να ακουστούν»
σημείωσε χαρακτηριστικά ο πρόεδρος.

Επιπλέον, δεν αποκλείεται αυτή η εξέλιξη με το
Brexit να αποτελέσει την απαρχή για μία σειρά στενότερων συνομιλιών και
διακρατικών συμφωνιών μεταξύ Αγγλίας και Ελλάδας.

«Εκτιμώ ότι θα μπουν πολλά προσκόμματα από τις
Βρυξέλλες, όμως δεν μπορώ να αποκλείσω και τίποτα, καθώς ακόμα είναι όλα
ρευστά. Και η αισιόδοξη άποψη είναι ότι ενδεχομένως να υπάρξει κάποια συμμαχία
που μπορεί να αποφέρει και κάποια οφέλη για την ελληνική οικονομία» είπε ο κ.
Χατζηθεοδοσίου.