Ευνοϊκότερες συνθήκες για τη συμμετοχή και ελληνικών επιχειρήσεων στα προγράμματα προμηθειών και έργων, που υλοποιούνται από δημόσιες υπηρεσίες και φορείς ανά την υφήλιο με την αξιοποίηση των χρηματοδοτήσεων-«μαμούθ» της Παγκόσμιας Τράπεζας (World Bank), δημιουργεί η νέα πολιτική του οργανισμού, η οποία ετέθη σε ισχύ τον περασμένο Ιούλιο. Η νέα, πιο ευέλικτη πολιτική ανοίγει τον δρόμο για να αυξηθεί το κομμάτι της πίτας -μικρό, αλλά υπαρκτό- που απολαμβάνουν την τελευταία 15ετία από τα προγράμματα της World Bank (WB), τόσο οι εταιρείες με έδρα την Ελλάδα, όσο και γενικά οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις ανεξαρτήτως προέλευσης.
Μιλώντας στο ΑΠΕ-ΜΠΕ, με την ευκαιρία της παρουσίας του στη Θεσσαλονίκη, όπου συμμετέχει σε επιχειρηματικό φόρουμ, ο ειδικός προμηθειών της Παγκόσμιας Τράπεζας, Σάντρο Νοζάτζε (Sandro Nozadze) επεσήμανε ότι για το διάστημα 2004 έως 2017, οι ελληνικές επιχειρήσεις έχουν υπογράψει έως τώρα 101 συμβόλαια, αξίας 1,094 δισ. δολάρια, για τη συμμετοχή τους σε έργα και προμήθειες με χρηματοδότηση της WB, τα οποία αφορούν αγαθά, δημόσια έργα, συμβουλευτικές υπηρεσίες και μη συμβουλευτικές υπηρεσίες (σ.σ. η World Bank ανακοινώνει στατιστικά στοιχεία μόνο για το 30% των συμβολαίων, περίπου. Στη δε περίπτωση της Ελλάδας τα στοιχεία αφορούν επιχειρήσεις αμιγώς ελληνικών συμφερόντων και όχι, π.χ. θυγατρικές τους με έδρα τα Βαλκάνια, όπως διευκρίνισε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο υπεύθυνος του Γραφείου Διασύνδεσης του Ομίλου της Παγκόσμιας Τράπεζας στην Ελλάδα, Θεόδωρος Αξυλιθιώτης).
«Το νέο πλαίσιο πολιτικής της WB δίνει μεγαλύτερη ευελιξία, ώστε περισσότερες εταιρείες από όλον τον κόσμο να συμμετάσχουν (στα προγράμματα), καθώς ήρθησαν συγκεκριμένοι περιορισμοί και υπάρχει πλέον ευρύτερο “μενού” ως προς την αξιολόγηση, με διαφορετικές μεθόδους επιλογής. Αυτό μπορεί να βοηθήσει ώστε να αυξηθεί το ενδιαφέρον (των ελληνικών επιχειρήσεων) για συμμετοχή», σημείωσε ο κ. Νοζάτζε. Ερωτηθείς κατά πόσον μικρές επιχειρήσεις -όπως είναι στην πλειονότητά τους οι ελληνικές- μπορούν να διεκδικήσουν και αυτόνομα έργα ή είναι απαραίτητο να συνεργαστούν με μεγάλες ξένες μέσω της συγκρότησης κοινοπραξιών (joint venture), απάντησε: «’Οχι, δεν είναι απαραίτητο σε όλες τις περιπτώσεις να μπουν σε κάποια joint venture. Το αν αυτό χρειάζεται, εξαρτάται από το μέγεθος του διαγωνισμού. Σε έναν διαγωνισμό της τάξης των 500.000 δολαρίων, για παράδειγμα, θα δείτε και ΜΜΕ, αλλά όταν πάμε στα 50 εκατ. ή τα 100 εκατ. δολάρια, συνήθως οι ΜΜΕ δεν έχουν την απαιτούμενη εμπειρία. Θα πρέπει να συνεργαστούν με άλλους μέσω μιας joint venture και αν αυτό το εγχείρημα πάει καλά, η επιτυχία θα μετρήσει σε μελλοντικούς διαγωνισμούς».
Τι είναι αυτό που εισφέρει η νέα πολιτική της Τράπεζας από τον περασμένο Ιούλιο, το οποίο μπορεί να ευνοήσει τη συμμετοχή ελληνικών επιχειρήσεων; Όπως τόνισε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο υπεύθυνος του Γραφείου Διασύνδεσης του Ομίλου της Παγκόσμιας Τράπεζας στην Ελλάδα, Θεόδωρος Αξυλιθιώτης, μέχρι πρόσφατα, ειδικά για την κατασκευή δημόσιων έργων και την προμήθεια αγαθών, το βασικό κριτήριο επιλογής ήταν η χαμηλότερη τιμή -ένα πεδίο, δηλαδή, στο οποίο οι ελληνικές επιχειρήσεις δεν μπορούσαν εύκολα να «χτυπήσουν» τον ανταγωνισμό από χώρες χαμηλού κόστους. Από τον Ιούλιο του 2016, ωστόσο, «μετράει» και η ποιότητα εξίσου με την τιμή.
Στις συμβουλευτικές υπηρεσίες …πάμε καλά
«Μέχρι τώρα, αν δείτε και τις στατιστικές, τη μερίδα του λέοντος στα δημόσια έργα και την προμήθεια αγαθών την έπαιρναν συγκεκριμένες χώρες. Αυτό αλλάζει για τα έργα που έχουν λάβει ή θα πάρουν την έγκριση της Τράπεζας μετά την 1η Ιουλίου 2016, οπότε πιστεύω ότι η αλλαγή σίγουρα θα βάλει τις ελληνικές επιχειρήσεις σε πολύ καλύτερη θέση από αυτήν που κατείχαν μέχρι σήμερα, γιατί μόνο με τη χαμηλή τιμή δεν μπορούσαν εύκολα να χτυπήσουν έργα», διευκρίνισε ο κ. Αξυλιθιώτης.
Αν και σε γενικές γραμμές η συμμετοχή της Ελλάδας στα προγράμματα της Τράπεζας υπήρξε έως σήμερα περιορισμένη, ο τομέας των συμβουλευτικών υπηρεσιών επιδεικνύει εξαιρετικές επιδόσεις. «Αν κοιτάξετε τις στατιστικές που αφορούν ειδικά στην επιλογή συμβούλων, η Ελλάδα είχε και έχει εξαιρετικές επιδόσεις, λόγω, κυρίως, της εμπειρίας των ελληνικών επιχειρήσεων του κλάδου από τα έργα της ΕΕ, αλλά και από τη δραστηριοποίηση στα Βαλκάνια», υπογράμμισε ο κ. Αξυλιθιώτης. Οι συμβουλευτικές υπηρεσίες βρίσκονται στην κορυφή της λίστας των έργων που αναλαμβάνουν οι ελληνικές επιχειρήσεις, με βάση, όμως, τον αριθμό και όχι την αξία.
«Πρόκειται για τα περισσότερα σε αριθμό έργα, τα οποία βέβαια είναι μικρά σε (οικονομικό) μέγεθος, της τάξης των 500.000 έως 1 εκατ. δολαρίων. Υπάρχουν ακόμη λίγα σε αριθμό, αλλά μεγάλα σε αξία έργα, που είναι δημόσια και έχουν να κάνουν, συνήθως, με κατασκευή δρόμων, λιμανιών κ.λπ., όπου και πάλι θα βρούμε ελληνικές επιχειρήσεις, με έργα κυρίως εδώ στις χώρες της Βαλκανικής, ενώ οι συμβουλευτικές φτάνουν μέχρι και την Άπω Ανατολή», ανέφερε και πρόσθεσε: «Θέλω να πιστεύω από εδώ και πέρα, με τη νέα πολιτική, η προοπτική για τις ελληνικές επιχειρήσεις θα είναι πιο θετική».
Εξωστρεφείς …εκ των πραγμάτων
Σύμφωνα με τον κ. Αξυλιθιώτη, ανέκαθεν υπήρχε συμμετοχή ελληνικών επιχειρήσεων στα προγράμματα της WB, απλώς ήταν μικρή. «Η συμμετοχή, όμως, βαίνει τα τελευταία χρόνια αυξανόμενη. Κάποτε είχε κάνει κοιλιά, γιατί τις ελληνικές επιχειρήσεις τις ενδιέφεραν μόνο τα έργα της Κομισιόν. Ή έλεγαν, γιατί να φύγω από την πατρίδα, για να πάω π.χ. στη Ρουμανία, αφού μπορώ να πάρω έργα για τους Ολυμπιακούς Αγώνες στο Λεκανοπέδιο; Αυτό, βέβαια, σταμάτησε εκ των πραγμάτων. Τα δημόσια έργα στην Ελλάδα σταμάτησαν, οπότε ψάχνουν την τύχη τους έξω», καταλήγει ο κ. Αξυλιθιώτης.
Το επιχειρηματικό φόρουμ, με αντικείμενο τα πρότζεκτ που «τρέχουν» με χρηματοδότηση από διεθνείς χρηματοπιστωτικούς οργανισμούς, όπως η WB, αλλά και η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης (EBRD) και η Τράπεζα Εμπορίου και Ανάπτυξης του Ευξείνου Πόντου (Παρευξείνια), φιλοξενείται μέχρι το απόγευμα στις εγκαταστάσεις του Εμποροβιομηχανικού Επιμελητηρίου Θεσσαλονίκης, ενώ αύριο θα επαναληφθεί στο ΕΒΕΑ.