του Φωκίωνα Καραβία*
Το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο αναφέρθηκε πρόσφατα στην πιθανότητα ενός ακόμα ελέγχου της ποιότητας των στοιχείων ενεργητικού (AQR) και μιας επιπλέον ανακεφαλαιοποίησης του ελληνικού τραπεζικού συστήματος.
Αλλά οι απερίσκεπτες τοποθετήσεις για αυτά τα ζητήματα ενδέχεται να υπονομεύσουν τους στόχους που το ΔΝΤ ορθώς προωθεί από τότε που ξεκίνησε η ελληνική κρίση χρέους. Αν υπερισχύσει το ΔΝΤ, θα πρόκειται για την τέταρτη κεφαλαιακή ένεση τα τελευταία πέντε χρόνια.
Οι μέτοχοι των ελληνικών τραπεζών, συμπεριλαμβανομένου και του ελληνικού κράτους, έχουν δει την επένδυση τους να εξαϋλώνεται δύο φορές σε ανακεφαλαιοποιήσεις. Έχουν κάθε δικαίωμα να ρωτήσουν γιατί θα επιτύχει μια τέταρτη ανακεφαλαιοποίηση όταν απέτυχαν και οι τρεις προηγούμενες. Και να αναρωτηθούν επίσης τι επίπτωση θα έχει αυτό στις προσπάθειες που κατέβαλαν οι ελληνικές τράπεζες από το 2015 για να ανακτήσουν την εμπιστοσύνη.
Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα υπέβαλε τις ελληνικές τράπεζες σε έναν έλεγχο της ποιότητας των στοιχείων ενεργητικού και σε ένα stress test το 2015. Από τότε, η ελληνική οικονομία επέτυχε καλά αποτελέσματα, σίγουρα καλύτερα από το σενάριο στο οποίο δοκιμάστηκαν οι τράπεζες, ενώ έχουν βελτιωθεί και σημαντικοί δείκτες στο τραπεζικό σύστημα.
Η λύδια λίθος για την οικονομική ανάκαμψη της Ελλάδας είναι η δυνατότητα των τραπεζών να αντιμετωπίσουν τον όγκο των μη εξυπηρετούμενων δανείων έγκαιρα και αποτελεσματικά. Δεν ήμασταν ποτέ σε καλύτερη θέση για να αντιμετωπίσουμε το ζήτημα. Τα αναγκαία νομικά εργαλεία έχουν θεσπιστεί και οι τράπεζες προχωρούν με τις πρώτες πωλήσεις χαρτοφυλακίων μη εξυπηρετούμενων δανείων.
Αλλά η δημόσια κόντρα ανάμεσα στο ΔΝΤ και στην ΕΚΤ, δύο μεγάλους διεθνείς εμπλεκόμενους φορείς, για το τι θα γίνει με τις ελληνικές τράπεζες, αποδεικνύεται ήδη αντιπαραγωγική. Οι τιμές των τραπεζικών μετοχών έχουν υποχωρήσει σημαντικά. Η επιστροφή των καταθέσεων, που προχωράει με σταθερό ρυθμό μετά την ολοκλήρωση της δεύτερης αξιολόγησης του ελληνικού προγράμματος τον Ιούνιο, μπορεί να τεθεί σε κίνδυνο.
Το ΔΝΤ έχει αφιερώσει σημαντικούς πόρους, χρόνο και προσπάθεια για την ανάκαμψη της Ελλάδας. Οι αξιωματούχοι του ζητούσαν πάντοτε να χαραχθεί μια διαχωριστική γραμμή με το παρελθόν της χώρας. Οπότε πρέπει να συνειδητοποιήσουν πως οι δημόσιες συζητήσεις για τραπεζικές ανακεφαλαιοποιήσεις μπορεί να γυρίσουν μπούμερανγκ.
Οι ελληνικές τράπεζες θα διαδραματίσουν κρίσιμο ρόλο στην αποκατάσταση της κουλτούρας πληρωμών στη χώρα. Περίπου το ένα τέταρτο των κακών δανείων υπολογίζεται πως αφορούν τους λεγόμενουςστρατηγικούς κακοπληρωτές, νοικοκυριά ή επιχειρήσεις που έχουν τα μέσα να τα αποπληρώσουν αλλά δεν το κάνουν, γιατί πιστεύουν ότι μπορούν να χρεοκοπήσουν και να ξεφύγουν ατιμώρητοι. Η εξάλειψη των μεγάλων στρατηγικών χρεοκοπιών θα είναι καίριας σημασίας για την τόνωση της ελληνικής οικονομίας και των τραπεζών μακροπρόθεσμα. Αλλά μπείτε για λίγο στη θέση ενός κακοπληρωτή. Οι φήμες για μια ανακεφαλαιοποίηση ηχούν σαν μουσική στα αυτιά του: οι τράπεζες θα έχουν περισσότερο κεφάλαιο να ξοδέψουν και με λιγότερη πίεση να κυνηγήσουν τους κακοπληρωτές θα μπορούν να διαγράψουν περισσότερο χρέος.
Όταν μιλάει κανείς δημόσια για ανακεφαλαιοποίηση αυξάνει τον ηθικό κίνδυνο. Οι ελληνικές τράπεζες έχουν μια ατζέντα και έναν οδικό χάρτη. Πρέπει να μείνουν προσκολλημένες στο σχέδιο που συμφώνησαν με τον ευρωπαϊκό εποπτικό μηχανισμό για την μείωση του όγκου των NPLs και την μεγιστοποίηση της ανάκτησης δανείων.
Την ίδια στιγμή, είναι σημαντικό να αποκατασταθεί η πιστωτική κουλτούρα με την ελαχιστοποίηση του ηθικού κινδύνου. Όλες οι ελληνικές τράπεζες έχουν αποδεχθεί τους στόχους του Ενιαίου Εποπτικού Μηχανισμούτης ΕΚΤ.
Η τράπεζα μου, η Eurobank, είναι βέβαιη ότι θα φέρει αποτελέσματα. Στο μεταξύ, ασφαλώς και είμαστε ανοιχτοί σε οποιοδήποτε έλεγχο της ποιότητας των στοιχείων ενεργητικού και σε οποιοδήποτε stress test μπορεί να ζητήσει η Τράπεζα της Ελλάδας. Για να αποκατασταθεί η ομαλότητα και ένα νέο επιχειρηματικό ήθος χρειαζόμαστε ένα ξεκάθαρο οδικό χάρτη. Ένα λεπτομερές σχέδιο και χρονοδιάγραμμα έχει συγκροτηθεί σε συνεργασία με όλους τους εμπλεκόμενους φορείς και είναι καθοριστικής σημασίας για όλους να ακολουθήσουμε ότι έχει συμφωνηθεί.
Πρέπει να εστιάσουμε στα κακά δάνεια και να επιτύχουμε έγκαιρα τους στόχους. Παραφράζοντας μια μεταφορά του Τζέφρι Χόου, πρώην υπουργού Εξωτερικών της Βρετανίας, το να εγείρεις το θέμα μιας επιπλέον ανακεφαλαιοποίησης την ώρα, που ορθά, ζητάς να καταβληθεί κάθε δυνατή προσπάθεια για τα κακά δάνεια, είναι σαν να στέλνεις τον σφαιριστή στο γήπεδο του κρίκετ για να ανακαλύψει ότι ο αρχηγός της ομάδας έχει σπάσει το μπαστούνι του.
*Ο αρθρογράφος είναι διευθύνων σύμβουλος της Eurobank.
Πηγή: Financial Times, Euro2day.gr