του Γιώργου Στεφανόπουλου*
Σε λίγες μέρες πραγματοποιείται στη Βαρκελώνη το Mobile World Congress 2017. Πρόκειται για το μεγαλύτερο ετήσιο συνέδριο κινητών επικοινωνιών και για μια από τις σημαντικότερες συναντήσεις τεχνολογίας αιχμής παγκοσμίως, όπου θα δώσουν το παρών οι κυριότεροι εκπρόσωποι κομβικών κλάδων της οικονομίας, νεοεισερχόμενες επιχειρήσεις στο χώρο της ψηφιακής τεχνολογίας, και αρμόδιοι θεσμικοί εταίροι από όλον τον κόσμο, με στόχο τον ορισμό της επόμενης μέρας στην ψηφιακή εποχή μέσα από προϊόντα και υπηρεσίες που οδηγούν στον ψηφιακό μετασχηματισμό της κοινωνίας και της οικονομίας.
Γιατί πλέον μιλάμε για την έλευση μιας νέας ψηφιακής πραγματικότητας στην οποία τομείς όπως η αυτοκίνηση, ο χρηματοπιστωτικός, η ψυχαγωγία, τα ΜΜΕ, ο αγροτικός, η εκπαίδευση, η δημόσια διοίκηση, αλλά και τόσοι άλλοι κλάδοι βρίσκονται ένα βήμα πριν μετασχηματιστούν και μετασχηματίσουν –με τη σειρά τους– τον τρόπο που λειτουργούμε, μέσα από το σχεδιασμό εντυπωσιακών υπηρεσιών που θα μπορεί κανείς να απολαύσει στο αυτοκίνητο, στο σπίτι, στον επαγγελματικό χώρο, στη ζωή στην πόλη. Κι αυτό, στο πλαίσιο μιας διασυνδεδεμένης κοινωνίας όπου το Internet of Things, το Cloud και οι κινητές επικοινωνίες θα είναι πρωταγωνιστές, παρέχοντάς μας τη δυνατότητα να ζούμε και να εργαζόμαστε με μειωμένο κόστος και ευρύτητα επιλογών σε όλες τις εκφάνσεις της οικονομικής και κοινωνικής ζωής. Πρόσφατη μελέτη του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών για τις Κινητές Επικοινωνίες (2016) καταδεικνύει ότι η επίδραση και τα πολλαπλασιαστικά αποτελέσματα που μπορούν να επιφέρουν στην οικονομία μόνο οι Κινητές Επικοινωνίες ανέρχεται σε 3,9% του ΑΕΠ – μη συμπεριλαμβανομένης της αντίστοιχης επίδρασης από τα δίκτυα 3G, της τάξης του 0,7%.
Στην ευρωπαϊκή οικονομία, η διείσδυση της ψηφιακής τεχνολογίας χτυπά στην καρδιά της ανάπτυξης. Ο Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ζαν-Κλώντ Γιούνκερ, ήταν σαφής στην παρουσίαση των πρωτοβουλιών της Επιτροπής για την ενιαία ψηφιακή αγορά. Η ανάπτυξη δικτύων είναι απαραίτητη για τη βιωσιμότητα της ΕΕ και σε αυτό το πλαίσιο οφείλουμε να διευκολύνουμε τις επενδύσεις, αν θέλουμε να δημιουργήσουμε οικονομική ανάπτυξη και νέες θέσεις εργασίας.
Στη χώρα μας, αν και βρισκόμαστε ακόμη αρκετά χαμηλά σε αρκετούς δείκτες της Ψηφιακής Ατζέντας 2020, μπορούμε να πούμε με βεβαιότητα ότι γίνεται μεγάλη προσπάθεια για την ένταξη της ψηφιακής τεχνολογίας στην ελληνική οικονομία και κοινωνία. Στη γενικότερη αυτή προσπάθεια εντάσσεται άλλωστε και η ίδρυση του Υπουργείου Ψηφιακής Πολιτικής, κίνηση που δείχνει ότι η Πολιτεία έχει θέσει ως προτεραιότητά της την ψηφιοποίηση της οικονομίας και της δημόσιας διοίκησης και εργάζεται εντατικά για τη βελτίωση κρίσιμων ψηφιακών δεικτών, ώστε να διαμορφωθεί φιλικότερο κλίμα για την προσέλκυση επενδύσεων.
Προς αυτήν την κατεύθυνση, ένα από τα κερδισμένα στοιχήματα των τελευταίων ετών διεθνώς, που στην Ελλάδα όμως δεν έχει ακόμη αναπτυχθεί σημαντικά, είναι ο ψηφιακός μετασχηματισμός της τοπικής αυτοδιοίκησης. Οι «ψηφιακές πόλεις» συνδυάζουν την τεχνολογική καινοτομία με την ανάπτυξη ψηφιακών υπηρεσιών που αναβαθμίζουν ουσιαστικά τη σχέση Δήμου-δημότη-επιχειρήσεων, προσφέροντας ταυτόχρονα το πλεονέκτημα του αισθητά μειωμένου λειτουργικού κόστους.
Ας γίνει παράδειγμα η Βαρκελώνη
Η Βαρκελώνη αποτελεί ένα από τα πιο επιτυχημένα παραδείγματα «ψηφιακής πόλης» παγκοσμίως. Είναι η πρώτη τους είδους της στην Ισπανία, η τρίτη στην ΕΕ κι ένας από τους φιλικότερους επενδυτικούς προορισμούς διεθνώς. Ακόμη και στην επίσημη ιστοσελίδα της, το όραμα της «ψηφιακής πόλης» του αύριο περιγράφεται με ακρίβεια: «Η πόλη και οι θεσμοί εργάζονται για να παρέχουν τις υποδομές, τους πόρους, τα κίνητρα και τα προγράμματα, ώστε σε κάθε γειτονιά να προσφέρεται σε πολίτες όλων των κοινωνικοοικονομικών και ηλικιακών ομάδων η δυνατότητα πρόσβασης στη χρήση της τεχνολογίας, διασφαλίζοντας έτσι καλύτερες δημόσιες υπηρεσίες και πιο σταθερή και ισορροπημένη οικονομική και κοινωνική ζωή», αναφέρεται• στόχος απόλυτα συνδεδεμένος με την τεχνολογία.
Και στο πλαίσιο αυτό της στρατηγικής για βιώσιμη ανάπτυξη στη Βαρκελώνη, οι υποδομές αποτελούν βασικό στοιχείο. Η πόλη διαθέτει σήμερα ένα προηγμένο σύστημα δικτύων 4G παντού, το οποίο επιτρέπει γρήγορη και ασφαλή μετάδοση δεδομένων και τη χρήση ψηφιακών υπηρεσιών σε διάφορους τομείς της ιδιωτικής και δημόσιας ζωής. Με τα οφέλη της στρατηγικής αυτής να είναι απτά: βελτίωση της επιχειρηματικότητας, προστασία του περιβάλλοντος, ενεργειακή οικονομία, αύξηση του τουρισμού, προσέλκυση επενδύσεων και τόσα άλλα που αφορούν στα πολλαπλασιαστικά αποτελέσματα στο σύνολο της τοπικής οικονομίας. Όχι τυχαία, η Βαρκελώνη αποτελεί μία πόλη στην οποία μπορεί κανείς να κινηθεί άνετα χωρίς μετρητά – δυνατότητα ύψιστης σημασίας στην εποχή των ηλεκτρονικών και online αγορών.
Χαρακτηριστικά παραδείγματα υπηρεσιών που λειτουργούν στη Βαρκελώνη αποτελούν τα ακόλουθα:
• Ψηφιακό μητρώο το οποίο επιτρέπει στους δημότες άμεση πρόσβαση σε υπηρεσίες της δημόσιας διοίκησης
• Δέκα διαφορετικές υπηρεσίες Big Data, με τις οποίες ο δημότης έχει τη δυνατότητα να συμμετάσχει ενεργά στην πόλη του και στις ενέργειες που υλοποιεί η τοπική αυτοδιοίκηση. Πατώντας ένα απλό κουμπί, μπορεί να καταθέσει απόψεις, παράπονα και προτάσεις και να τις συλλέξει προς αξιοποίηση και βελτίωση των προσφερόμενων υπηρεσιών.
• Υπηρεσίες e-government που επιτρέπουν στο δημότη ή την επιχείρηση να συναλλάσσεται χωρίς καθυστερήσεις και, κυρίως, χωρίς γραφειοκρατία.
• Υπηρεσίες «έξυπνης πόλης», στο πλαίσιο της βελτίωσης πολλών και διαφορετικών τομέων, όπως η μείωση του ενεργειακού αποτυπώματος. Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα του «έξυπνου δρόμου» Avinguda de Josep Tarradellas, ο οποίος διαθέτει ενσωματωμένους σένσορες για ειδικό φωτισμό που σβήνει και ανάβει με την παρουσία ή όχι των περαστικών. Μία πρωτοβουλία που έχει δώσει επιχειρηματικό ερέθισμα σε εταιρείες όπως οι Cisco Systems, GDF Suez, Schneider Electric, HP, Microsoft, Telefònica and Abertis Telecom να δοκιμάζουν κι άλλες παρόμοιες ψηφιακές πρωτοβουλίες στην πόλη. Σε αυτές συγκαταλέγεται η διαχείριση της κυκλοφορίας, ειδικοί σένσορες ανακύκλωσης, αλλά και ειδικοί μετρητές νερού και γκαζιού.
• Λειτουργία τουλάχιστον 40 εφαρμογών για την πόλη και τις υπηρεσίες που προσφέρει, τόσο για το δημότη όσο και για το νέο επισκέπτη. Αξίζει να σημειωθεί ότι οι εφαρμογές αυτές έχουν σήμερα περισσότερα από 1 εκατ. downloads και περισσότερα από 300 data sets για open data, με τη Βαρκελώνη να κατακτά μια από τις πρώτες θέσεις διεθνώς στη διαχείριση ανοιχτών δεδομένων.
• Ίδρυση κέντρου καινοτομίας και ανάπτυξης τεχνολογίας για πολίτες και επιχειρήσεις, το District 22@Barcelona.
Αφομοιώνοντας ολοένα και περισσότερο την τεχνολογία στο DNA της, η Βαρκελώνη μετρά πλέον 2.150 ICT-επιχειρήσεις, αποτελεί πραγματικό προορισμό καινοτομίας με τουλάχιστον 9 διεθνώς αναγνωρισμένα κέντρα υπηρεσιών τεχνολογίας –όπως το Barcelona Supercomputing Centre– και περισσότερα από 210 πάρκα τεχνολογίας και καινοτομίας, ενώ διοργανώνει και εκδηλώσεις-ορόσημο στην ετήσια τεχνολογική ατζέντα. Μία από αυτές είναι και το Παγκόσμιο Συνέδριο Κινητής Τηλεφωνίας που κάθε χρόνο προσελκύει στην πόλη περισσότερους από 100.000 επισκέπτες από 200 χώρες και προσφέρει περί τις 15.000 προσωρινές θέσεις εργασίας, συνεισφέροντας σημαντικά στο ΑΕΠ και τα δημόσια έσοδα.
Στην Ελλάδα αντίστοιχη Βαρκελώνη δεν υπάρχει. Υπάρχουν όμως πόλεις που θα μπορούσαν να τη μιμηθούν και –γιατί όχι– να την ξεπεράσουν υιοθετώντας ανάλογο ψηφιακό στρατηγικό σχεδιασμό, όπως η Αθήνα, η Θεσσαλονίκη, τα Τρίκαλα, η Πάτρα, το Ηράκλειο. Μάλιστα οι συγκεκριμένοι Δήμοι εργάζονται ήδη σταθερά προς αυτήν την κατεύθυνση. Από την πλευρά μας, ως κλάδος Κινητών Επικοινωνιών στηρίζουμε την προσπάθεια αυτή, επενδύοντας δυναμικά κατά μέσο όρο το 20% των εσόδων από υπηρεσίες και το 50% του EBITDA, υλοποιώντας επενδυτικά προγράμματα με υψηλή προστιθέμενη αξία για το σύνολο της οικονομίας, δημιουργώντας σύγχρονες υποδομές για την Πολιτεία, τον πολίτη και τις επιχειρήσεις, αυξάνοντας την ταχύτητα και τη χωρητικότητα των δικτύων, και επεκτείνοντας τα 4G δίκτυά μας σε κάθε άκρη της Ελλάδας. Με την απαραίτητη συνδρομή και της Πολιτείας, με την εφαρμογή ενός πιο φιλικού θεσμικού πλαισίου, με την απλοποίηση των γραφειοκρατικών διαδικασιών και με τη θεσμοθέτηση ευνοϊκότερης φορολογικής πολιτικής –όταν αυτό καταστεί εφικτό– θα διαμορφωθούν σταδιακά οι προϋποθέσεις για να υπερκαλύψουμε το υφιστάμενο ψηφιακό χάσμα και να ακολουθήσουμε τους ταχείς ρυθμούς της Ψηφιακής Ατζέντας 2020 της ΕΕ, βάζοντας την ψηφιακή οικονομία στην καρδιά και της ελληνικής οικονομίας. Όπως, δηλαδή, τέθηκε ως προτεραιότητα για την ΕΕ συνολικά από τον Πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ζαν-Κλωντ Γιουνκέρ.
* Ο Γιώργος Στεφανόπουλος είναι Γενικός Διευθυντής της Ένωσης Εταιρειών Κινητής Τηλεφωνίας
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ