Του Γιώργου Κ. Ανδρή
andris@enikonomia.gr
Στον «αέρα» κινδυνεύει να τιναχθεί ολόκληρη η αγορά
αυτοκινήτου εξαιτίας του «Ε.Μ.ΠΑ.» που σημαίνει Εθνικό Μητρώο Παραγωγών
(αποβλήτων) το οποίο έχει τεθεί σε ισχύ από την 1η Ιανουαρίου 2017 και οι
επιχειρήσεις που «ρυπαίνουν» θα έπρεπε να έχουν εγγραφεί στο συγκεκριμένο
μητρώο μέχρι τις 31/12/2016!
Μάλιστα αν κάποιος επιχειρηματίας δεν εγγραφεί στο Ε.Μ.ΠΑ
κινδυνεύει με πρόστιμο έως 1 εκατ. ευρώ, προσωρινή αναστολή της άδειας
λειτουργίας και βέβαια με… λουκέτο.
Σύμφωνα με πληροφορίες του Enikonomia.gr οι
επιχειρήσεις που θα πρέπει να εγγραφούν στο Εθνικό Μητρώο Παραγωγών (Ε.Μ.ΠΑ)
είναι οι σχεδόν όλες οι εταιρείες του κλάδου αυτοκινήτου που έχουν να κάνουν με
εμπορία αυτοκινήτων (καινούριων ή μεταχειρισμένων), εμπορίες λιπαντικών,
μπαταριών, συνεργεία, κ.ά. που ουσιαστικά «ρυπαίνουν»…
Ωστόσο σε περίπτωση που δεν εγγραφούν στο Ε.Μ.ΠΑ πέραν των
υπέρογκων προστίμων κινδυνεύουν να μείνουν και από εμπορεύματα καθώς σύμφωνα με
αποκλειστικές πληροφορίες του Enikonomia.gr δεν
θα μπορούν να εκτελωνίσουν τα προϊόντα τους (αυτοκίνητα, μπαταρίες, ελαστικά,
λιπαντικά, κ.ά.) αν δεν έχουν εγγραφεί στο Εθνικό Μητρώο Παραγωγών (Ε.Μ.ΠΑ).
Η σχετική υπουργική απόφαση δημοσιεύθηκε στην Εφημερίδα της Κυβέρνησης
στις 9 Αυγούστου 2016 με αριθμό 2454 (πιέστε εδώ για να διαβάσετε την απόφαση) ορίζει ξεκάθαρα ποιοι θα… «πληρώσουν» το
μάρμαρο.
Σύμφωνα μάλιστα με στελέχη από τον κλάδο της ανακύκλωσης στο Προεδρικό Διάταγμα 116/2004 στο άρθρο 2 ο «παραγωγός» ορίζεται ο κατασκευαστής ή ο εισαγωγέας του οχήματος των ανταλλακτικών του και του καταλυτικού μετατροπέα.
Τώρα αν το όχημα έχει κυκλοφορήσει για πρώτη φορά σε κάποιο άλλο κράτος-μέλος κανείς δεν μπορεί να απαντήσει με βεβαιότητα αν έχει καταβληθεί το Τέλος του ΟΤΚΖ στη χώρα που πρωτοκυκλοφόρησε το αυτοκίνητο ή το εργοστάσιο ή ο εισαγωγέας του άλλου κράτους-μέλους έχει ήδη καταβάλει το κόστος ανακύκλωσης.
Από την άλλη μεριά στελέχη της αγοράς επισημαίνουν στο Enikonomia.gr πως σύμφωνα
με το Προεδρικό Διάταγμα 116 (πιέστε εδώ για να διαβάσετε το Προεδρικό Διάταγμα) της 5ης Μαρτίου 2004 που δημοσιεύθηκε
στο υπαριθμόν 81 φύλλο της Εφημερίδας της Κυβέρνησης αναφέρεται στο άρθρο 5
ξεκάθαρα πως οι «Παραγωγοί οχημάτων είναι υπεύθυνοι» και οι έμποροι δεν
αναφέρονται πουθενά! Αλλά στην Ελλάδα υποστηρίζουν ότι όλα γίνονται σε αντίθεση
με την υπόλοιπη ΕΕ…
Επίσης τονίζουν με έμφαση πως εδώ και πολλά χρόνια οι εταιρείες ανακύκλωσης αυτοκινήτων παραλαμβάνουν «Δωρεάν» αυτοκίνητα που προήλθαν από το μέτρο της απόσυρσης τα οποία «μετατράπηκαν» σε μεταχειρισμένα ανταλλακτικά που στις περισσότερες περιπτώσεις αποτελούν προϊόν φοροδιαφυγής και τώρα που δεν υπάρχει πλέον το μέτρο της απόσυρσης αναζητούν τρόπους χρηματοδότησης των επιχειρήσεων που εξακολουθούν να έχουν έσοδα από τα Οχήματα Τέλους Ζωής.
Το κόστος εγγραφής στο Ε.Μ.ΠΑ είναι δωρεάν αλλά όπως
φαίνεται στη συνέχεια αποδεικνύεται πως υπάρχει κόστος που κάποιοι θεωρούν ότι
είναι αμελητέο και κάποιοι άλλοι υπέρογκο.
Στην περίπτωση των αυτοκινήτων το κόστος της ετήσια
συνδρομής στην ΕΔΟΕ για τους εμπόρους εισαγόμενων μεταχειρισμένων αυτοκινήτων
ανέρχεται σε 200 ευρώ ή 16,66 ευρώ το μήνα αλλά όπως φαίνεται κανένας έμπορος
δεν είναι διατεθειμένος να πληρώσει για να συμμετέχει σε ένα σύστημα που έχουν
ιδρύσει οι εισαγωγείς αυτοκινήτων που είναι και υπεύθυνες εταιρείες για τα
εργοστάσια που εκπροσωπούν στην Ελλάδα.
Ωστόσο από την μεριά τους οι εισαγωγικές εταιρείες
επικαλούνται τη νομοθεσία που ορίζει ότι «ρυπαίνουν» οι κατασκευαστές
αυτοκινήτων αλλά και οι εισαγωγικές εταιρείες (όσο στον οποίο περιλαμβάνονται
και οι μεμονωνομένες εμπορίες εισαγόμενων μεταχειρισμένων).
Οι έμποροι από την μεριά τους εκτιμούν πως το ειδικό Τέλος
ΟΤΚΖ σύμφωνα με τη νομοθεσία πρέπει να καταβάλλεται από τον παραγωγό του αυτοκινήτου (εργοστάσιο) ή τον εισαγωγέα που τον εκπροσωπεί σε κάθε χώρα και όχι από τον έμπορο που το εισάγει ως μεταχειρισμένο. Άλλωστε κανείς δεν γνωρίζει αν το μεταχειρισμένο όχημα που έχει εισαχθεί στην Ελλάδα θα ανακυκλωθεί εντός των συνόρων και δεν θα επανεξαχθεί.
Θα γεμίσουν τα… φρεάτια λιπαντικά και υγρά από μπαταρίες!
Πέραν των αυτοκινήτων τεράστιο πρόβλημα έχει δημιουργηθεί
και στις εμπορίες ελαστικών, λιπαντικών αλλά και συνεργείων που πρέπει επίσης
να εγγραφούν στο Ε.Μ.ΠΑ αλλιώς κινδυνεύουν με κυρώσεις.
Ειδικότερα τα συνεργεία που ανακυκλώνουν λιπαντικά αλλά και
μπαταρίες ή άλλα ηλεκτρικά εξαρτήματα δεν θα μπορούν να δίνουν τις
διαπιστευμένες εταιρείες τα προϊόντα που έχουν για ανακύκλωση.
Αποτέλεσμα των παραπάνω θα είναι σύμφωνα με στελέχη της
αγοράς να… γεμίσουν τα φρεάτια με χρησιμοποιημένα λιπαντικά και υγρά
μπαταριών ή άλλα βλαβερά εξαρτήματα από οχήματα επιβαρύνοντας στο μέγιστο βαθμό
το περιβάλλον.
Από την άλλη μεριά αν αναλογιστεί κανείς πως ήδη το
περιβάλλον επιβαρύνεται ασύμετρα από τα «πειρατικά» συνεργεία που λειτουργούν
παράνομα σε πιλωτές και γκαράζ σπιτιών χωρίς να καταβάλλει κανείς εισφορές ή να
αποδίδει φόρους τότε σίγουρα το πρόβλημα θα εξελιχθεί σε μάστιγα με
ανυπολόγιστες συνέπειες για το περιβάλλον.
«Μπλόκο» στις εισαγωγές μεταχειρισμένων ΙΧ αλλά και λιπαντικών – μπαταριών
Το θέμα των εισαγωγών μεταχειρισμένων αυτοκινήτων αποτελεί
εδώ και δεκαετίες πεδίο μάχης μεταξύ εισαγωγέων και εμπόρων. Πόσο λοιπόν σήμερα
που οι πωλήσεις λιανικής των καινούριων αυτοκινήτων κυμαίνεται στα ίδια επίπεδα
με εκείνα των εισαγόμενων μεταχειρισμένων ΙΧ.
Ωστόσο το «πάγωμα» των εισαγωγών μεταχειρισμένων αυτοκινήτων
εξαιτίας της μη εγγραφής των εμπόρων-εισαγωγέων στο Εθνικό Μητρώο Παραγωγών
Αποβλήτων θα τινάξει κυριολεκτικά στο «αέρα» ένα μεγάλο μέρος της αγοράς καθώς
αφορά την εισαγωγή μεταχειρισμένων αυτοκινήτων, ελαστικών, λιπαντικών,
ανταλλακτικών, κ.ά.
Αν δηλαδή κάποιος επιχειρηματίας δεν έχει εγγραφεί στο
Εθνικό Μητρώο Παραγωγών Αποβλήτων και δεν έχει τακτοποιήσει την ετήσια συνδρομή
του δεν θα μπορεί να εκτελωνίσει τα προϊόντα του!
Σύμφωνα με πληροφορίες του Enikonomia.gr το κόστος για την εγγραφή στο Εθνικό
Μητρώο Παραγωγών Αποβλήτων και κατ’ επέκταση στην Εναλλακτική Διαχείριση
Οχημάτων Ελλάδας (ΕΔΟΕ) ανέρχεται σε 16,66 ευρώ το μήνα ανά επιχείρηση ή 200
ευρώ ετησίως.
Ωστόσο οι εισαγωγείς καινούριων αυτοκινήτων που εκπροσωπούν
τα εργοστάσια παραγωγής στην Ελλάδα καταβάλουν ήδη περίπου 500.000 ευρώ για τα
λειτουργικά έξοδα της ΕΔΟΕ καθώς τα εργοστάσια παραγωγής είναι εκείνα που
«ρυπαίνουν» μέσω της πώλησης των προϊόντων τους ασχέτως αν έχουν κυκλοφορήσει
για πρώτη φορά στην Ελλάδα ή κάποιο άλλο κράτος-μέλος.
Τώρα η μεταπώληση ενός προϊόντος που έχει παραχθεί από ένα
εργοστάσιο το οποίο έχει ήδη πληρώσει το συγκεκριμένο Τέλος για την ανακύκλωση
του οχήματος (ΟΤΚΖ) καθώς σύμφωνα με το ρητό «Ο ρυπαίνων πληρώνει» πως είναι
δυνατόν να ζητούν και από τους εμπόρους κάποιο ποσό για ανακύκλωση.
Επίσης το ποσό των 200 ευρώ ετησίως εκτιμούν στελέχη της
αγοράς πως είναι εντελώς αυθαίρετο καθώς μπορεί ένας έμπορος να εισάγει κατά τη
διάρκεια ενός έτους μόλις ένα αυτοκίνητο και κάποιος άλλος 100 ΙΧ ενώ ένας
εισαγωγέας πάνω από 1.000 αυτοκίνητα. Πως είναι δυνατό εκείνος που έχει εισάγει
μόλις 1 ΙΧ να πληρώσει 200 ευρώ όσα δηλαδή και ο άλλος έμπορος που έχει εισάγει
100 αυτοκίνητα και πως ο εισαγωγέας που εισάγει χιλιάδες οχήματα κάθε χρόνο να
πληρώνει μόλις 300 έως 1.500 ευρώ το μήνα.
Επίσης η ΕΔΟΕ πως προτίθεται να αξιοποιήσει τα επιπλέον
έσοδα που πιθανόν να προκύψουν από την επιβολή Τέλους από τους εμπόρους
εισαγόμενων μεταχειρισμένων αυτοκινήτων.
Τεράστια φοροδιαφυγή
Η ΕΔΟΕ είναι μία αστική μη κερδοσκοπική εταιρία η οποία
ιδρύθηκε τον Ιανουάριο του 2004 από τους επίσημους εισαγωγείς αντιπροσώπους
οχημάτων.
Σκοπός της Εταιρείας είναι η οργάνωση και λειτουργία του
μοναδικού συστήματος εναλλακτικής διαχείρισης οχημάτων, δηλαδή οργάνωσης των
εργασιών συλλογής, μεταφοράς, προσωρινής αποθήκευσης, επαναχρησιμοποίησης και
επεξεργασίας των Οχημάτων Τέλους Κύκλου Ζωής (οτκζ).
Το σύστημα έλαβε έγκριση λειτουργίας τον Ιούνιο του 2004 με
την Υπουργική Απόφαση 105136, η οποία είναι δημοσιευμένη στο ΦΕΚ907Β
(17.6.2004) και ανανέωση έγκρισης με απόφαση του οργανισμού περιβάλλοντος του
Υ.Π.Ε.Κ.Α, ΑΔΑ : ΒΕΖΛ46Ψ8ΟΖ-4ΗΙ
Το σύστημα και οι συμβεβλημένοι με αυτό διαχειριστές και
επεξεργαστές οτκζ, (συλλογείς, διαλυτήρια, τεμαχιστές, έμποροι), λειτουργούν με
βάσει τις αρχές του Προεδρικού Διατάγματος 116 (ΦΕΚ81Α/5.3.2004), «Μέτρα, όροι
και πρόγραμμα για την εναλλακτική διαχείριση των οχημάτων στο τέλος του κύκλου
ζωής τους (οτκζ), των χρησιμοποιημένων ανταλλακτικών τους και των
απενεργοποιημένων καταλυτικών μετατροπέων σε συμμόρφωση με τις διατάξεις της
Οδηγίας 2000/53/ΕΚ του Συμβουλίου της 18ης Σεπτεμβρίου 2000».
Τα οχήματα οτκζ τα οποία συμπεριλαμβάνονται στους σκοπούς
της εναλλακτικής διαχείρισης του συστήματος είναι όλα τα επιβατηγά και τα μικρά
φορτηγά έως μικτού βάρους 3,5 τόνων.
Ωστόσο οι εταιρείες ανακύκλωσης που είναι συμβεβλημένοι με την ΕΔΟΕ φαίνεται πως την… Ανακύκλωση
οχημάτων την έχουν μετατρέψει σε ένα υπαίθριο παζάρι πώλησης μεταχειρισμένων
ανταλλακτικών τα οποία πουλάνε είτε χωρίς να κόβουν καθόλου απόδειξη είτε
κόβουν μια απόδειξη που αναγράφει ένα πραγματικά γελοίο ποσό (υποτιμολογήσεις).
Παράλληλα κάποια μέλη της ΕΔΟΕ που παραλάμβαναν «Δωρεάν»
εκατοντάδες χιλιάδες αυτοκίνητα από το μέτρο της απόσυρσης εξελίχθηκαν και σε
εμπορίες αυτοκινήτων καθώς δεν είναι και λίγα τα περιστατικά σύμφωνα με τα
οποία ο ιδιοκτήτης κάποιου οχήματος που το παρέδιδε σε κάποιο κέντρο
ανακύκλωσης έφευγε με αντί με το χαρτί της απόσυρσης με μια… υπεύθυνη δήλωση
πώλησης του οχήματός του έναντι πινακίου φακής.
Ωστόσο κανένα Κέντρο Ανακύκλωσης δεν είχε επιχειρηματική
δραστηριότητα ως… εμπορία αυτοκινήτων και τα οχήματα που αποκτούσαν
μεταβιβάζονταν από αλλοδαπούς υπαλλήλους των Κέντρων Ανακύκλωσης στους νέους
ιδιοκτήτες τους. Με λίγα λόγια στην πώληση φαίνονταν δύο ιδιώτες φορολογούμενοι
και όχι κάποια εμπορία ΙΧ αποφεύγοντας και την σχετική καταβολή φόρων.
Το θέμα πάντως πέραν των εμπόρων εισαγόμενων μεταχειρισμένων
αυτοκινήτων αγγίζει χιλιάδες εισαγωγείς ανταλλακτικών αυτοκινήτων, λιπαντικών,
μπαταριών αλλά και ανεξάρτητων εισαγωγέων ελαστικών και αξεσουάρ οι οποίοι θα
καλούνται επίσης να καταβάλλουν κάποιο τέλος ώστε να μπορούν να ολοκληρώσουν
τους εκτελωνισμούς τους.
Όσον αφορά στα συνεργεία και από εκείνους θα ζητηθεί να
προσφέρουν τον οβολό τους για την ανάπτυξη της… Ανακύκλωσης ασχέτως αν
ιδιωτικές εταιρείες παραλαμβάνουν αππό τα συνεργεία τα χρησιμοποιημένα
λιπαντικά και άλλα ανταλλακτικά.
Πάντως από τα επίσημα δίκτυα ανακύκλωσης μόνο η ΕΔΟΕ δεν
έχει αναρτημένα τα οικονομικά στοιχεία, ενώ τα υπόλοιπα συστήματα που αφορούν σε
ελαστικά, μπαταρίες, κ.ά. έχουν αναρτημένους τους ισολογισμούς πολλών ετών…
Πάντως σύμφωνα με πληροφορίες του Enikonomia.gr, τα έσοδα της ΕΔΟΕ ανέρχονται σε περίπου 500.000 ευρώ το χρόνο τα οποία προέρχονται από τα μέλη του (εισαγωγείς αυτοκινήτων) που αποτελούν και τους εκπροσώπους των κατασκευαστών στην Ελλάδα. Δηλαδή κάθε εισαγωγέας (θυγατρική ή ανεξάρτητος επιχειρηματίας) δίνει περίπου 18.500 ευρώ το χρόνο στην ΕΔΟΕ.
Ε.Μ.ΠΑ στον ΕΟΑΝ
Σύμφωνα με τον Ελληνικό Οργανισμό Ανακύκλωσης (ΕΟΑΝ), όλοι οι διαχειριστές (παραγωγοί, εισαγωγείς) είναι υποχρεωμένοι είτε να οργανώσουν είτε να συμμετέχουν σε Συστήματα Εναλλακτικής Διαχείρισης. Τα συστήματα, τα οποία μπορεί να είναι ατομικά ή συλλογικά, αξιολογούνται, εγκρίνονται και ελέγχονται από τον ΕΟΑΝ.
Σήμερα στην Ελλάδα υπάρχουν 22 Εγκεκριμένα Συστήματα εναλλακτικής διαχείρισης που καλύπτουν τις συσκευασίες, τις φορητές στήλες (μπαταρίες), τους συσσωρευτές, τα απόβλητα ηλεκτρικού και ηλεκτρονικού εξοπλισμού, τα μεταχειρισμένα ελαστικά, τα απόβλητα λιπαντικών ελαίων, τα Οχήματα Τέλους Κύκλου Ζωής (αυτοκίνητα) και τα απόβλητα των εκσκαφών, κατασκευών και κατεδαφίσεων.
Σε περίπτωση που κάποια εισαγωγική επιχείρηση δεν έχει τακτοποιήσει την ετήσια συνδρομή προς τα εγκεκριμένα συστήματα εναλλακτικής διαχείρισης τότε αυτομάτως ο ΕΟΑΝ θα «μπλοκάρει» είτε τις εισαγωγές των προϊόντων της είτε θα επιβάλει πρόστιμα είτε θα δημιουργεί άλλα σοβαρά προβλήματα που έχουν να κάνουν με άδειες λειτουργίας…
Το θέμα έχει λάβει τεράστιες διαστάσεις ειδικά στο χώρο του αυτοκινήτου καθώς επηρεάζονται δεκάδες χιλιάδες επιχειρήσεις του κλάδου που αφορούν εισαγωγές μεταχειρισμένων αυτοκινήτων, εισαγωγές ανταλλακτικών, ελαστικά, μπαταρίες, αξεσουάρ, λιπαντικά αλλά και χιλιάδες συνεργεία αυτοκινήτων!