Έρχεται «σήμα διαφάνειας» για τις ηλεκτρονικές επιχειρήσεις από τη ΔΙ.Μ.Ε.Α προκειμένου να αντιμετωπιστεί το παραεμπόριο, συμπεριλαμβανομένου και του παράνομου ηλεκτρονικού εμπορίου.
Για το θέμα αυτό μίλησε ο διοικητής της Διυπηρεσιακής Μονάδας Ελέγχου της Αγοράς – ΔΙ.Μ.Ε.Α, Χαράλαμπος Μελισσινός στο ΑΠΕ – ΜΠΕ. Όπως είπε, είναι ήδη εντατικοποιημένοι οι έλεγχοι στο ηλεκτρονικό εμπόριο ενώ δημιουργείται ένα «σήμα διαφάνειας», το οποίο θα παρέχεται από το υπουργείο Ανάπτυξης και Επενδύσεων και θα το αποκτούν «ηλεκτρονικές» επιχειρήσεις οι οποίες δεν έχουν απασχολήσει τις ελεγκτικές υπηρεσίες για θέματα απάτης και παράνομης εμπορίας και διακίνησης αγαθών. Επιπλέον, για την ενίσχυση του ελεγκτικού μηχανισμού της ΔΙ.Μ.Ε.Α., στη μάχη της κατά της διακίνησης απομιμητικών/παραποιημένων προϊόντων, βρίσκονται σε εξέλιξη προκηρύξεις για πρόσληψη μόνιμου προσωπικού, ενώ σημαντική βοήθεια θα αποτελέσει η χρηματοδότηση ύψους άνω των 16 εκατ. ευρώ, από το project «Combating illegal trade and protecting intellectual property» που περιλαμβάνεται στο Εθνικό Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας «Ελλάδα 2.0».
Ο ίδιος υπογραμμίζει ότι η ΔΙ.Μ.Ε.Α., μέσα σε ένα χρόνο δραστηριότητας, έχει καταστρέψει πάνω από 100.000 τεμάχια και επιπλέον περίπου 2 τόνους παράνομων εμπορευμάτων και οδήγησε στη διαγραφή 26 ιστοσελίδων ηλεκτρονικών καταστημάτων που εμπλέκονται σε παράνομη εμπορία ή διακίνηση αγαθών και, όπως προσθέτει «το αμέσως επόμενο διάστημα, εντατικοποιεί τους ελέγχους σε ολόκληρη την επικράτεια».
Ακολουθεί η η συνέντευξη του διοικητή της ΔΙ.Μ.Ε.Α. στο ΑΠΕ-ΜΠΕ
1. Εκτιμάτε κύριε Μελισσινέ, ότι έχει περάσει επαρκές χρονικό διάστημα από την αναμόρφωση του νομοθετικού πλαισίου και την ίδρυση της ΔΙ.Μ.Ε.Α., ώστε να έχετε καταλήξει σε ορισμένα βασικά συμπεράσματα σχετικά με τη συμβολή της Διυπηρεσιακής Μονάδας Ελέγχου, στη λειτουργία της αγοράς;
Η ΔΙ.Μ.Ε.Α. έχει ολοκληρώσει τον πρώτο χρόνο λειτουργίας της, έχοντας να επιδείξει ένα αντικειμενικά αξιόλογο έργο:
Τα συνολικά στοιχεία των ελέγχων για παράνομο εμπόριο και για την εφαρμογή μέτρων κατά του κορονοϊού δείχνουν ότι μέσα σε ένα χρόνο λειτουργίας της υπηρεσίας διενεργήθηκαν 45.123 έλεγχοι, διαπιστώθηκαν 2.770 παραβάσεις, το ύψος των προστίμων ανέρχεται σε 2.885.950 ευρώ ενώ έχουν καταστραφεί 100.063 τεμάχια και 1.975 κιλά παράνομων εμπορευμάτων.
Συνεπώς, με γνώμονα τα παρατιθέμενα στοιχεία μπορώ να σας πω ότι το βασικότερο συμπεράσματα σχετικά με τη συμβολή της ΔΙ.Μ.Ε.Α. στη λειτουργία της αγοράς, είναι ότι επετεύχθη η άριστη συνεργασία των ελεγκτικών υπηρεσιών (λόγω του θεσμοθετημένου διυπηρεσιακού χαρακτήρα της Μονάδος) με κοινό στόχο την προστασία του καταναλωτή και της υγιούς επιχειρηματικότητας. Συνεργαζόμαστε άψογα με την ΕΛ.ΑΣ., το ΛΣ, την ΑΑΔΕ, τη Δημοτική Αστυνομία, τις διευθύνσεις Ανάπτυξης των Περιφερειών κ.α. υπηρεσίες με εποπτικό ρόλο στην αγορά.
Επιπρόσθετα, αξίζει να υπογραμμισθεί η συμβολή της ΔΙ.Μ.Ε.Α. στον έλεγχο του ηλεκτρονικού εμπορίου, αναφορικά με την εμπορία και τη διακίνηση απομιμητικών προϊόντων. Πρόκειται για ένα δυναμικά εξελισσόμενο πεδίο ελέγχου. Το ηλεκτρονικό εμπόριο γιγαντώθηκε λόγω της πανδημίας, ενώ ελέγχεται με δυσκολία λόγω της ανυπαρξίας «φυσικού» καταστήματος και λοιπών πληροφοριών εντοπισμού τους. Με την εξειδίκευση του προσωπικού μας αλλά και τις κατάλληλες νομοθετικές παρεμβάσεις, πραγματοποιούμε στοχευμένους ελέγχους και καταργούμε ιστοσελίδες e-shops που πουλάνε παράνομα προϊόντα με γνώμονα πάντα την προστασία του καταναλωτή και την υγιή επιχειρηματικότητα.
2.Έχετε διαπιστώσει ότι οι ανατιμήσεις έχουν κινητοποιήσει κάποιους μηχανισμούς στην αγορά που χρειάζονται αυξημένους και εντατικότερους ελέγχους
Όπως γνωρίζεται σε μια “ελεύθερη” οικονομία οι τιμές μπορούν να διαμορφώνονται “ελεύθερα”, με εξαίρεση τις περιπτώσεις αισχροκέρδειας, όπως αυτές ορίζονται από τις κείμενες νομοθετικές διατάξεις. Η ΔΙ.Μ.Ε.Α. καθημερινά δέχεται καταγγελίες μέσω του τηλ. Κέντρου 1520 για περιπτώσεις αισχροκέρδειας, τις οποίες και ελέγχει σε καθημερινή σχεδόν βάση. Έχουν εντοπιστεί περιπτώσεις αισχροκέρδειας που αφορούν σε υπεραγορές, καθώς και σε πρατήρια υγρών καυσίμων και έχουν επιβληθεί πρόστιμα που σε κάποιες περιπτώσεις ξεπερνούν τις 50.000 ευρώ.
Επιπρόσθετα, έχει αναπτυχθεί η ηλεκτρονική εφαρμογή e-katanalotis, μέσα από την οποία ο καταναλωτής μπορεί να ενημερωθεί για τις τιμές ραφιού, καθώς και τη μέση τιμή βασικών αγαθών που εμπορεύονται οι μεγαλύτερες αλυσίδες υπεραγορών. Με τον τρόπο αυτό, ο καταναλωτής μπορεί να δημιουργήσει ένα εικονικό καλάθι με τα προϊόντα που χρειάζεται και να συγκρίνει και να συμπεράνει, ποια αλυσίδα υπεραγοράς είναι συμφέρουσα για τις αγορές του. Παράλληλα η ανωτέρω πλατφόρμα ενημερώνει τους καταναλωτές για τις τιμές των καυσίμων, καθώς και για τα πλησιέστερα σε αυτόν πρατήρια. Με νέα άμεση νομοθετική πρωτοβουλία, αναμένεται η εν λόγω πλατφόρμα να επικαιροποιηθεί με νέα προϊόντα που υπάρχουν στα ράφια των υπεραγορών, καθώς επίσης θα υπάρξει άμεση (η διαδικασία έχει ολοκληρωθεί) και διασύνδεση με το σύστημα καυσίμων του υπουργείου Οικονομικών για την ακριβή ενημέρωση του καταναλωτή για τις τιμές των καυσίμων.
3. Σε ό,τι αφορά στη στελέχωση της ΔΙ.Μ.Ε.Α., υπάρχουν ελλείψεις, σχεδιάζονται νέες προσλήψεις; Χρειάζονται περισσότερα τεχνολογικά μέσα;
Τα προαναφερθέντα αξιόλογα αποτελέσματα της υπηρεσίας μας επιτεύχθηκαν με περιορισμένο αριθμό προσωπικού (σε σύγκριση με άλλες υπηρεσίες), το οποίο ενημερώνεται για τις συνθήκες της αγοράς σε καθημερινή βάση και το οποίο επιχειρεί κάτω από δύσκολες συνθήκες, λόγω της πανδημίας, με γνώμονα πάντα, όπως πολλές φορές ειπώθηκε, την προστασία του καταναλωτή και της υγιούς επιχειρηματικότητας. Απαντώντας στο ερώτημά σας, σαφώς και η ΔΙ.Μ.Ε.Α., λόγω και της συνεχούς αύξησης των αρμοδιοτήτων της (αποτελεί και μια εκ των υπηρεσιών ελέγχου εφαρμογής των μέτρων κατά της COVID-19), χρειάζεται επιπλέον πόρους, τόσο σε ανθρώπινο δυναμικό, όσο και σε υλικοτεχνικό εξοπλισμό. Υπάρχουν σε εξέλιξη προκηρύξεις για πρόσληψη μόνιμου προσωπικού, αλλά σημαντική βοήθεια για τη ΔΙ.Μ.Ε.Α., ως προς την κάλυψη των προαναφερθέντων αναγκών θα αποτελέσει η χρηματοδότηση από το project «Combating illegal trade and protecting intellectual property” στο Εθνικό Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας «Ελλάδα 2.0», ύψους άνω των 16 εκατομμυρίων ευρώ, που αποσκοπεί στην ενίσχυση του ελεγκτικό μηχανισμού της ΔΙ.Μ.Ε.Α., προκειμένου να καταστεί αποτελεσματικότερη στην καταπολέμηση της εμπορίας και διακίνησης των απομιμητικών/παραποιημένων προϊόντων. Έτσι, ο βασικός ελεγκτικός βραχίονας του υπουργείου Ανάπτυξης και Επενδύσεων και της γενικής γραμματείας Εμπορίου και Προστασίας του Καταναλωτή, αναμένεται να ενισχυθεί με επιπρόσθετο εξοπλισμό τελευταίας τεχνολογίας, νέους κινητούς και σταθερούς σταθμούς ελέγχου και εκπαιδευμένο προσωπικό.
4. Συμφώνα με τα αποτελέσματα των ελέγχων, εκτιμάτε ότι έχει χτυπηθεί το παραεμπόριο στη χώρα μας;
Φυσικά και η υπηρεσία μας έχει επιφέρει ένα σοβαρό πλήγμα στο παράνομο εμπόριο, όταν μέσα σε ένα χρόνο, έχουμε καταστρέψει πάνω από 100.000 τεμάχια και επιπλέον περίπου 2 τόνους παράνομων εμπορευμάτων. Επίκεινται ακόμα πολλά. Η ΔΙΜΕΑ, το αμέσως επόμενο διάστημα, εντατικοποιεί τους ελέγχους σε ολόκληρη την επικράτεια.
5.Μπορεί η πανδημία να έδωσε ώθηση στον κλάδο του ηλεκτρονικού εμπορίου στη χώρα, πλην όμως, εκτίναξε και τις απάτες. Από τα στοιχεία που έχουν δημοσιευθεί φαίνεται ότι υπάρχει στοχευμένη προσπάθεια να μπει φραγμός στα αναξιόπιστα ηλεκτρονικά καταστήματα. Ιδιαίτερα προς αυτή την κατεύθυνση τα ευρήματα σε ποια στρατηγική οδηγούν τη ΔΙ.Μ.Ε.Α.;
Το υπουργείο Ανάπτυξης και Επενδύσεων, πριν την εκ νόμου σύσταση της ΔΙ.Μ.Ε.Α., γνώριζε πολύ καλά τις συνθήκες «ανομίας» που επικρατούσαν στο ηλεκτρονικό εμπόριο. Για το λόγο αυτό προβλέφθηκε στη ΔΙ.Μ.Ε.Α. ξεχωριστή Διεύθυνση για την εποπτεία του Ηλεκτρονικού Εμπορίου (Διεύθυνση Διαχείρισης Δεδομένων, Στατιστικής Επεξεργασίας και Εποπτείας Ηλεκτρονικού Εμπορίου). Όπως προαναφέρθηκε, ο έλεγχος του Ηλεκτρονικού Εμπορίου είναι μια πιο σύνθετη διαδικασία, καθώς απαιτεί μια πολύ καλή προετοιμασία (εντοπισμός στοιχείων επιχείρησης και βεβαίωση παράβασης) πριν την επιχειρησιακή δράση στη φυσική έδρα των ηλεκτρονικών επιχειρήσεων. Τα μέχρι σήμερα αποτελέσματα της εν λόγω διεύθυνσης της ΔΙ.Μ.Ε.Α., αναφορικά με το Ηλεκτρονικό Εμπόριο, είναι επίσης αξιόλογα:
Βεβαιώθηκαν 65 παραβάσεις σε e-shops, επιβλήθηκαν πρόστιμα συνολικού ύψους 338.000 ευρώ, και καταστράφηκαν 53.630 τεμάχια απομιμητικών προϊόντων.
Παράλληλα κατ’ εφαρμογή των διατάξεων της περ. ζ) της παρ. 2 του άρθρου 10 του ν.4712/2020 (Α΄146), όπως τροποποιήθηκε και ισχύει, με το άρθρο 36 ν.4811/2021 (A΄108), η ΔΙ.Μ.Ε.Α. υποδεικνύει ιστότοπους ηλεκτρονικών καταστημάτων που εμπλέκονται σε παράνομη εμπορία ή διακίνηση αγαθών, προς την Εθνική Επιτροπή Τηλεπικοινωνιών και Ταχυδρομείων (ΕΕΤΤ), η οποία υποχρεούται να τους διαγράψει οριστικά και αμετάκλητα, καταργώντας την όποια μελλοντική χρήση της διαγραφείσας διεύθυνσης ιστοσελίδας (url), κατά παρέκκλιση κάθε αντίθετης γενικής ή ειδικής διάταξης του εθνικού δικαίου.
Παράλληλα, υφίσταται στο υπουργείο Ανάπτυξης και Επενδύσεων – για την καλύτερη εποπτεία του Ηλεκτρονικού Εμπορίου και την συνεργασία των ελεγκτικών μηχανισμών για την πάταξη του παράνομου Ηλεκτρονικού Εμπορίου – ενεργή Ομάδα Εργασίας, με τη συμμετοχή εκτός της ΔΙ.Μ.Ε.Α., εκπροσώπων της Δίωξης Ηλεκτρονικού Εγκλήματος της ΕΛ.ΑΣ., του ΣΔΟΕ, της ΕΕΤΤ, της Γενικής Διεύθυνσης Προστασίας Καταναλωτή, της Γενικής Γραμματείας Εμπορίου και Προστασίας Καταναλωτή και της ΑΔΑΕ.
Υπό αυτό το πρίσμα, η ΔΙ.Μ.Ε.Α. προτίθεται να εντατικοποιήσει τους ελέγχους για την πάταξη του ηλεκτρονικού εμπορίου, αλλά και να δημιουργήσει ένα «σήμα διαφάνειας», το οποίο θα παρέχεται από το υπουργείο Ανάπτυξης και Επενδύσεων και θα αποκτούν «ηλεκτρονικές» επιχειρήσεις που δεν έχουν απασχολήσει την υπηρεσία μας και λοιπές ελεγκτικές υπηρεσίες για θέματα απάτης και παράνομης εμπορίας και διακίνησης αγαθών.
6.Ποιοι είναι οι μελλοντικοί σας στόχοι;
Η ΔΙ.Μ.Ε.Α. καταρτίζει ετήσιο στρατηγικό προγραμματισμό με ρεαλιστική και μετρήσιμη στοχοθεσία. Η αύξηση των αποτελεσμάτων μας ανά έτος, αποτελεί βασικό στόχο, με απώτερο σκοπό η ΔΙ.Μ.Ε.Α., σε σύντομο χρονικό διάστημα, να αποτελέσει ως διυπηρεσιακή μονάδα, ένα πρότυπο αποτελεσματικότητας και ετοιμότητας κρατικού ελεγκτικού μηχανισμού, για την αντιμετώπιση του παραεμπορίου, συμπεριλαμβανομένου και του παράνομου ηλεκτρονικού εμπορίου και τη διασφάλιση της εύρυθμης και νόμιμης λειτουργίας της αγοράς, με γνώμονα την προστασία του καταναλωτή, της υγιούς επιχειρηματικότητας και της εθνικής οικονομίας και ασφάλειας.