Αν και η εξαγορά δεν έχει ακόμη συμφωνηθεί, τα σχέδια της Bayer για την εξαγορά της αμερικανικής Monsanto με στόχο της δημιουργία ενός κολοσσού στον κλάδο των φυτοφαρμάκων, των σπόρων και των γενετικά τροποποιημένων καλλιεργειών (GMO) θέτουν σε συναγερμό την γερμανική κοινή γνώμη.
H Bayer έχει βάλει στο τραπέζι 62 δισεκατομμύρια δολάρια (55 δισεκατομμύρια ευρώ), το μεγαλύτερο ποσό που έχει διαθέσει ποτέ γερμανική εταιρεία για την εξαγορά ξένης εταιρείας, δείχνοντας την αποφασιστικότητά της για την ευόδωση του εγχειρήματος, .
Ομως, σε μία χώρα όπου η κοινή γνώμη είναι εξαιρετικά ευαίσθητη σε θέματα γενετικά τροποποιημένων οργανισμών, η Monsanto, μαζί με το ζιζανιοκτόνο της Roundup, είναι ο ίδιος ο δαίμονας.
«Η Monsanto δεν είναι πουθενά αλλού τόσο απεχθής όσο στη Γερμανία», δηλώνει στο AFP η βερολινέζα Αν Ιζάκοβιτς, μέλος της ομάδας πίεσης Sum of Us που οργανώνει εκστρατεία κατά της εξαγοράς.
Η ένωση των δύο γιγάντων θα είναι «ένας κολασμένος γάμος, καταστροφικός…ο μεγαλύτερος φόβος είναι ότι η Bayer επιδιώκει την εξαγορά της Monsanto για να κατακλύσει την ευρωπαϊκή αγορά με γενετικά τροποποιημένα προϊόντα».
Αλλά οι ομάδες πίεσης δεν είναι οι μόνες που ανησυχούν σε μία χώρα όπου το 76% των πολιτών θεωρεί σημαντική την απαγόρευση των γενετικά τροποποιημένων προϊόντων, σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα του υπουργείου Περιβάλλοντος, αναγκάζοντας έτσι το Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα (SPD) και κυβερνητικό εταίρο των Χριστιανοδημοκρατών να πάρει θέση κατά της εξαγοράς.
Το βαρύ πυροβολικό του lobbying
«Είμαι τελείως αντίθετη. Η Monsanto έχει εξαιρετικά κακή φήμη στη Γερμανία για τα GMO», εξηγεί η Ελβίρα Ντρομπίνσκι-Βάις, βουλευτής επιφορτισμένη με τα γενετικά τροποποιημένα προϊόντα στο SPD.
Το εχθρικό κλίμα είναι τέτοιο, που η BASF, ο άλλος γερμανικός κολοσσός που δραστηριοποιείται στον κλάδο των αγροχημικών, μετέφερε το 2012 στις ΗΠΑ το τμήμα έρευνας για τους γενετικά τροποποιημένους οργανισμούς και διέκοψε την παραγωγή σπόρων για την Ευρώπη.
Η ένωση της Bayer με την Monsanto θα ανοίξει και πάλι τη δημόσια συζήτηση για τους GMO; «Το ελπίζω», λέει η Ντρομπίνσκι-Βάις, που θα ήθελε να εκμεταλλευθεί την ευκαιρία για να πετύχει την απαγόρευση των GMO στη Γερμανία σε ομοσπονδιακό επίπεδο. Σήμερα, εναπόκειται σε κάθε κρατίδιο της ομοσπονδίας να αποφασίσει εάν θα απαγορεύσει ή όχι τις καλλιέργειες αυτές στο έδαφός του.
«Ομως ο νέος κολοσσός θα έχει τεράστια δύναμη άσκησης πίεσης και στις δύο όχθες του Ατλαντικού», προειδοποιεί ο Μάρκο Κοντιέρο, υπεύθυνος για την αγροτική πολιτική της Greenpeace.
Ωστόσο, η Bayer είναι συνηθισμένη να βρίσκεται στο στόχαστρο, κυρίως εξαιτίας των νεονικοτινοϊδών, φυτοφαρμάκων που κατηγορούνται ότι σκοτώνουν τις μέλισσες και βρίσκονται σήμερα υπό καθεστώς μορατόριου της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Η Bayer έχει προσβάλει στα δικαστήρια το ευρωπαϊκό μέτρο και παράλληλα χρηματοδοτεί ένα κέντρο «για την υγεία των μελισσών», εξαπολύοντας επικοινωνιακή εκστρατεία μέσω του Twitter και του Facebook.
«Θεωρούμε ότι μπορούμε να διαχειρισθούμε (επικοινωνιακά) τη φήμη της Monsanto…ξέρουμε ότι πρέπει να ασχοληθούμε αποφασιστικά με το θέμα», εξηγεί ο νέος διευθύνων σύμβουλος της Bayer Βέρνερ Μπάουμαν.
Παγκόσμια κυριαρχία
Η γερμανο-αμερικανική σύμπραξη δημιουργεί επίσης φόβους για κυριαρχία επί της παγκόσμιας γεωργίας
Οι αμερικανικές Dow Chemical και Dupont επιδιώκουν επίσης να ενωθούν, η κινεζική ChemChina επιδιώκει να εξαγοράσει την ελβετική Syngenta… και ο κολοσσός που θα γεννηθεί από την εξαγορά της Monsanto από τη Bayer θα γίνει η πρώτη σε μέγεθος εταιρεία παγκοσμίως στους τομείς των σπόρων και των φυτοφαρμάκων, εξασφαλίζοντας το 29% και το 24% αντίστοιχα της παγκόσμιας αγοράς, σύμφωνα με την Greenpeace.
Ο νέος κολοσσός «θα αποφασίζει τι θα βάζει ο καταναλωτής στο τραπέζι του…διότι είναι θα είναι σε θέση να επιβάλλει στους αγρότες τι να φυτέψουν και πώς να το καλλιεργήσουν, μέσω προσφορών «όλα σε ένα» που θα περιλαμβάνουν σπόρους και χημικά προϊόντα (λιπάσματα, φυτοφάρμακα…), προειδοποιεί η Greenpeace.
Με την κίνηση αυτή, η Bayer «πηγαίνει αντίθετα στο παγκόσμιο ρεύμα για μία υγιεινότερη διατροφή», λέει η Ρενάτε Κούναστ, πρώην υπουργός Γεωργίας και μέλος των Πρασίνων της Γερμανίας.
Και προειδοποιεί για τις πολιτικές παλινωδίες απέναντι στο θέμα του γλυφοσάτ (glyphosate), που περιέχει του ζιζανιοκτόνου Roundup της Monsanto , η προοπτική απαγόρευσης του οποίου διχάζει τα μέλη της Ευρωπαϊκής Ενωσης.
Στη Γερμανία, το SPD πιέζει την κυβέρνηση να απόσχει επισήμως και πολλές αλυσίδες καταστημάτων έχουν απαγορεύσει το εν δυνάμει καρκινογόνο προϊόν.
Ομως, η Ρενάτε Κούναστ φοβάται πολύ μήπως, εάν το προϊόν τεθεί υπό γερμανική σημαία, οι Σοσιαλδημοκράτες αλλάξουν στάση και «αφεθούν στην επιρροή της Bayer…».