«Οι επικεφαλής των οικογενειακών επιχειρήσεων των επόμενων γενιών πρόκειται να εστιάσουν στην ανάπτυξη, στην καινοτομία και στην περαιτέρω ωρίμανση των δομών διακυβέρνησης. Αυτό πρόκειται να επιφέρει και έναν διαφορετικό τρόπο διοίκησης σε σχέση με αυτόν των προηγούμενων γενιών, ενώ παράλληλα, προτίθενται να αναλάβουν μεγαλύτερο κίνδυνο από τους προκατόχους τους. Η διατήρηση και η διαβίβαση του οικογενειακού χαρακτήρα των επιχειρήσεων και των οικογενειακών αξιών παραμένουν, ωστόσο, βασικές κινητήριες δυνάμεις». Αυτά είναι τα βασικά συμπεράσματα της έρευνας της Deloitte ΕΜΕΑ-Η Επόμενη Γενιά 2016 (Next Generation 2016).
Σύμφωνα με την έρευνα, «οι οικογενειακές επιχειρήσεις στην Ευρώπη, τη Μέση Ανατολή και την Αφρική, είναι στα πρόθυρα των αλλαγών που πρόκειται να πραγματοποιήσουν σταδιακά οι επικεφαλής της επόμενης γενιάς. Περίπου το 56% θα αλλάξει τη στρατηγική της οικογενειακής επιχείρησης. Η συνεχής παγκοσμιοποίηση της οικονομίας έχει αντίκτυπο στις οικογενειακές επιχειρήσεις. Πολλές από αυτές θα επικεντρωθούν στην επέκταση σε γεωγραφικές αγορές ή σε προϊόντα και υπηρεσίες. Η επέκταση απαιτεί έναν διαφορετικό τρόπο διοίκησης της οικογενειακής επιχείρησης, σύμφωνα με το 80% των διαδόχων, οι οποίοι προτίθενται να είναι λιγότερο πατερναλιστικοί από τους προκατόχους τους. Εκτός από αυτό, οι διάδοχοι θα αλλάξουν τις δομές της εταιρικής και της οικογενειακής διακυβέρνησης και είναι πιο θετικοί όσον αφορά στην πρόσληψη στελεχών που δεν ανήκουν στον οικογενειακό κύκλο, προκειμένου να εξασφαλιστεί η συνέχεια της οικογενειακής επιχείρησης».
Καινοτομία και κίνδυνος
Υπάρχει η κοινή αντίληψη ότι οι οικογενειακές επιχειρήσεις τείνουν να αποφεύγουν τους κινδύνους και είναι απρόθυμες να καινοτομήσουν, παρόλο που έχουν τους πόρους, για να επιχειρήσουν κάτι τέτοιο. Σύμφωνα με την έρευνα της Deloitte, η αντίληψη αυτή είναι αναληθής. Το 76% του δείγματος της έρευνας αναδεικνύει την καινοτομία ως την τρίτη σημαντικότερη προτεραιότητα. Βέβαια, η πρόκληση για την επόμενη γενιά είναι να πείσει τα μέλη της οικογένειας σχετικά με τη σημαντικότητα της καινοτομίας. Περισσότερο από το 60% των μελών της οικογένειας είναι ενήμεροι σχετικά με την καινοτομία, όμως μόνο το 40% είναι πρόθυμο να αναλάβει το σχετικό κίνδυνο. Παρόλα αυτά, το 55% των διαδόχων λένε ότι οι επιχειρήσεις τους καινοτομούν σε πιο γρήγορο ρυθμό απ’ ό,τι οι ανταγωνιστές και το 51% τείνει να έχει ένα πιο επιθετικό προφίλ, αλλά με πιο ελεγχόμενο τρόπο.
Οικογενειακός χαρακτήρας
Μία από τις κυριότερες προκλήσεις των διαδόχων είναι να διατηρήσουν τον οικογενειακό χαρακτήρα της επιχείρησης, αλλά και τις αξίες της οικογένειας, καθώς και να τις μεταδώσουν με τη σειρά τους στις επόμενες γενιές. Μία άλλη πρόκληση είναι η επισημοποίηση του προγραμματισμού της διαδοχής. Περίπου το 60% θα περάσει στη διαδοχή, χωρίς κάποιο επίσημο πλάνο. Βέβαια, σχεδόν οι μισοί από τους ερωτηθέντες είχαν αρχίσει την προετοιμασία πολύ πριν ξεκινήσουν την επαγγελματική τους ζωή. Ο Βασίλης Καφάτος, Consulting Leader της Deloitte, δήλωσε: «Οι οικογενειακές επιχειρήσεις στην Ελλάδα με τις κατάλληλες παρεμβάσεις ωρίμανσης σε θέματα στρατηγικής, καινοτομίας, οργάνωσης και διοίκησης, μπορούν να αποτελέσουν βασικό άξονα ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας».