Το νέο ασφαλιστικό και κυρίως οι υπέρογκες ασφαλιστικές εισφορές που θα ισχύσουν από τον Ιανουάριο του 2017, σε συνδυασμό με τη μεγάλη φορολογική επιβάρυνση, οδηγούν σε λύσεις ανάγκης εκατοντάδες χιλιάδες αυτοαπασχολούμενους και ελεύθερους επαγγελματίες και αλλάζουν τον χάρτη των επιχειρήσεων στην Ελλάδα.
Η σύγχυση και η ανασφάλεια που προκαλεί στους επαγγελματίες η καθυστέρηση για τον τρόπο εφαρμογής του νέου υπολογισμού των εισφορών επί του φορολογητέου εισοδήματος έχουν ήδη οδηγήσει χιλιάδες ασφαλισμένους στη διερεύνηση τρόπων αποφυγής της υψηλής παρακράτησης εισφορών, και μάλιστα για εισοδήματα του παρελθόντος που πολλώ απέχουν από τα πραγματικά. Ο κίνδυνος κατάρρευσης των εσόδων του νέου Ενιαίου Φορέα Κοινωνικής Ασφάλισης (ΕΦΚΑ) είναι μεγάλος, σε μια περίοδο μάλιστα που το σύστημα θα έχει μεγάλη ανάγκη για αυξημένα έσοδα, καθώς αναμένεται να κάνει ποδαρικό με σημαντικά ελλείμματα.
Η πρώτη από τις λύσεις που εξετάζουν οι επιχειρήσεις είναι αυτή της μετεγκατάστασης. Ηδη εκτιμάται ότι εκκρεμούν 65.000 με 70.000 αιτήσεις για αλλαγή έδρας και μεταφορά της επιχείρησης εκτός Ελλάδος. Το θέμα ήδη προβληματίζει το οικονομικό επιτελείο και –όπως αποκάλυψε η Καθημερινή– επεξεργάζονται σχέδιο ελέγχων μέσα από την επίτευξη διακρατικών συνεργασιών με τη Βουλγαρία και την Κύπρο.
Τα αιτήματα στα δικηγορικά και φοροτεχνικά γραφεία είναι χιλιάδες και –όπως εξηγεί στην «Κ» ο πρώην υπουργός Εργασίας και γνώστης του ασφαλιστικού Γιώργος Κουτρουμάνης– οι υψηλές εισφορές ενδέχεται να οδηγήσουν σε μεγάλη αναδιάρθρωση των επιχειρήσεων, ειδικά μετά και τις πληροφορίες ότι το υπουργείο Εργασίας θα υπολογίσει τις εισφορές του 2017 με βάση τα εισοδήματα του… 2015. Συγκεκριμένα, σύμφωνα με πληροφορίες, ο υπολογισμός των ασφαλιστικών εισφορών στους ελεύθερους επαγγελματίες – αυτοαπασχολουμένους για ένα μεγάλο χρονικό διάστημα θα γίνεται με βάση τις εκκαθαρισμένες δηλώσεις εισοδήματος του προηγούμενου έτους, ελλείψει ενός μηχανισμού ελέγχου του εισοδήματος σε πραγματικό χρόνο. Ειδικά δε, για το 2017, έτος των σημαντικών ανατροπών στον τρόπο υπολογισμού των εισφορών για τους αυτοαπασχολουμένους, θα χρησιμοποιηθεί και το εισόδημα του 2015, κατά το πρώτο 6μηνο του έτους. Το δεύτερο, κι εφόσον θα έχει ολοκληρωθεί η εκκαθάριση των δηλώσεων εισοδήματος για το 2016, θα γίνει αναγωγή σε 12μηνη βάση και συμψηφισμός με τα ποσά που καταβλήθηκαν κατά το πρώτο 6μηνο. Η οριστική εκκαθάριση των διαφορών που θα προκύπτουν, με βάση τις προκαταβολές και τις τελικές πράξεις επιβολής ασφαλίστρων, θα γίνει αναγκαστικά στο τέλος του επόμενου χρόνου, δημιουργώντας πολλά γραφειοκρατικά και λογιστικά ζητήματα επιστροφών εισφορών ως «αχρεωστήτως καταβληθεισών» ή καταβολής επιπλέον ποσών.
Δεν είναι τυχαίο, όπως επισημαίνει ο κ. Κουτρουμάνης, το γεγονός ότι ολοένα και περισσότεροι επιχειρηματίες εξετάζουν σοβαρά το ενδεχόμενο μεταβίβασης της επιχείρησής τους για ένα χρόνο, προκειμένου να ξεκαθαρίσει το τοπίο και να δουν στη συνέχεια τι τους συμφέρει να κάνουν.
Σε αυτή την περίπτωση, μάλιστα, πρέπει να διευκρινιστεί πώς το εισόδημα του παλαιού ιδιοκτήτη μπορεί να δεσμεύει ασφαλιστικά το νέο.
Ακόμη περισσότεροι είναι αυτοί που καταφεύγουν στη λύση της μετατροπής της επιχείρησής τους σε Ιδιωτική Κεφαλαιουχική Εταιρεία (ΙΚΕ), καθώς ο πρόσφατος ασφαλιστικός νόμος δίνει το δικαίωμα στους μετόχους τους να μην ασφαλίζονται.
Εφόσον μπορούν να δικαιολογήσουν τη λογιστική δαπάνη, η οποία πλέον είναι μικρότερη από την ασφαλιστική, πολλές εταιρείες εξετάζουν το ενδεχόμενο μετατροπής τους σε Ανώνυμες Εταιρείες (Α.Ε.), με τους μετόχους να μη συμμετέχουν στο διοικητικό συμβούλιο προκειμένου να γλιτώνουν τις εισφορές.
«Το νέο ασφαλιστικό είναι η ταφόπλακα των Ομόρρυθμων και Ετερόρρυθμων Εταιρειών (Ο.Ε. και Ε.Ε.), καθώς και των Εταιρειών Περιορισμένης Ευθύνης», δηλώνει ο πρώην υπουργός Εργασίας χαρακτηριστικά και εξηγεί ότι ακόμη και στην περίπτωση οικογενειακών επιχειρήσεων, η λύση αναζητείται στην αλλαγή της μετοχικής σύνθεσής τους.Ετσι, η συντριπτική πλειονότητα των μετοχών θα περνά σε ένα μέλος της οικογένειας, ο οποίος ακόμη και με εισόδημα πάνω από 80.000 ευρώ τον χρόνο θα καλύπτεται από το ανώτατο ασφαλιστέο εισόδημα των 5.860 ευρώ τον μήνα ώστε να πληρώνει εισφορά 1.172,16 ευρώ μηνιαίως για κύρια ασφάλιση και 407,32 ευρώ για ασθένεια. Η υπόλοιπη οικογένεια θα «καλύπτεται» από την ελάχιστη μηνιαία βάση υπολογισμού των εισφορών, ήτοι τα 586,80 ευρώ (μηνιαία εισφορά 117,36 ευρώ για την κύρια ασφάλιση και 40,80 ευρώ για ιατροφαρμακευτική κάλυψη).