Η ανάκαμψη της ιδιωτικής κατανάλωσης κατά 1,3% και η επιτάχυνση των εξαγωγών κατά 8,4% στο εννεάμηνο 2014, επανέφεραν τη χώρα σε αναπτυξιακή τροχιά μετά από μακρά και βαθιά ύφεση, παρά το γεγονός ότι οι συνολικές επενδύσεις συνέχισαν να μειώνονται, αναφέρει η Alpha Bank στο εβδομαδιαίο report.
Σύμφωνα με την Alpha o κύριος παράγοντας που θα προσδιορίσει την ανάπτυξη το 2015 είναι η πορεία της καταναλωτικής εμπιστοσύνης και του επιχειρηματικού κλίματος.
Επιπλέον, η συνεχιζόμενη διολίσθηση του ευρώ σε συνδυασμό με την πτώση των τιμών του πετρελαίου θα αποτελέσουν σε μεγάλο βαθμό πρόσθετα στηρίγματα της αναπτυξιακής δυναμικής που ήδη επέτυχε η χώρα στο δεύτερο 6μηνο του 2014.
Συγκεκριμένα, το ευρώ έχει υποτιμηθεί κατά 7,7% σε όρους ονομαστικής σταθμισμένης συναλλαγματικής ισοτιμίας (ΝEER), από τον Ιούνιο 2014 μέχρι σήμερα. Η προσδοκώμενη περαιτέρω διολίσθηση του ευρώ το 2015, ιδιαίτερα μετά το πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης (Quantitative Easing) που εκτιμάται ότι θα υιοθετήσει η ΕΚΤ, αναμένεται να συμβάλει θετικά στην ενίσχυση των εξαγωγών, και ιδιαίτερα στην τουριστική δραστηριότητα. Σύμφωνα με τα στοιχεία του ταξιδιωτικού ισοζυγίου της Τράπεζα της Ελλάδος, οι εισπράξεις από τον τουρισμό αυξήθηκαν το 11μηνο 2014 κατά 10,8%, αντανακλώντας τη σημαντική άνοδο κατά 22,7% των αφίξεων από το εξωτερικό. Ειδικότερα, οι ταξιδιωτικές εισπράξεις (χωρίς τους επισκέπτες κρουαζιέρας) ανήλθαν σε €12,8 δισ. έκτων οποίων τα €5,4 δισ. αφορούν εισπράξεις από χώρες της Ζώνης του Ευρώ.
Ισχυρή ήταν η αύξηση των ταξιδιωτικών εισπράξεων από χώρες της ΕΕ-28 εκτός της Ζώνης του Ευρώ (11μηνο 2014: +21,7%, 11μηνο 2013: +3,5%), λόγω κυρίως της ανόδου των εισπράξεων από το Ην. Βασίλειο, τονίζει η Alpha Bank.
Η τάση αυτή αναμένεται να συνεχισθεί και να ενισχυθεί. Σημειώνεται ότι το ευρώ έχει υποτιμηθεί έναντι της αγγλικής λίρας κατά 5% από τον Ιούνιο 2014 έως σήμερα. Σημειωτέον ότι οι ταξιδιωτικές εισπράξεις από ξένους επισκέπτες που προέρχονται από το Ην. Βασίλειο αποτελούν το 12% του συνόλου των εισπράξεων από τον τουρισμό.
Επισημαίνεται, επίσης, η σημαντική αύξηση των εισπράξεων από τις ΗΠΑ κατά 15,5% το 11μηνο 2014, αν και το ποσοστό των αμερικανών επισκεπτών στην Ελλάδα παραμένει χαμηλό, μόλις στο 2,7% των συνολικών αφίξεων από το εξωτερικό στη χώρα. Το 2015, η πτωτική τάση του ευρώ αναμένεται να επηρεάσει θετικά τις εισπράξεις από τις ΗΠΑ. Εν προκειμένω, το ευρώ σημείωσε τη μεγαλύτερη υποχώρηση έναντι του δολαρίου, κατά 18,6% από τον Ιούνιο 2014 έως σήμερα.
Όσον αφορά στις ταξιδιωτικές εισπράξεις από Ρώσους επισκέπτες, το 11μηνο Ιανουαρίου-Νοεμβρίου 2014, υποχώρησαν κατά 13,2%, έναντι αύξησης 41,7% το αντίστοιχο διάστημα 2013. Η έντονη ανοδική πορεία που παρατηρήθηκε το 2013 και μέχρι και τον Ιούλιο 2014, δεν προβλέπεται να συνεχισθεί το 2015.
Η εξέλιξη αυτή οφείλεται σε δύο παράγοντες: α) την έντονη διολίσθηση του ρωσικού νομίσματος που είχε ως αποτέλεσμα την ανατίμηση του ευρώ έναντι του ρουβλίου κατά 38,3% από τον Ιούνιο 2014 έως σήμερα και β) την είσοδο της οικονομίας της Ρωσίας σε ύφεση στη διετία 2015-2016, καθώς σύμφωνα με το ΔΝΤ, αναμένεται πτώση του ΑΕΠ της Ρωσίας κατά 3,0% το 2015 και 1,0% το 2016.
Σημειώνεται ωστόσο, ότι η ανωτέρω εξέλιξη δεν πρόκειται να επηρεάσει σημαντικά τις ταξιδιωτικές εισπράξεις της Ελλάδος, καθώς οι εισπράξεις από τη Ρωσία αποτελούν μόλις το 9,0% των συνολικών ταξιδιωτικών εισπράξεων.
Τέλος, η υποτίμηση του ευρώ έναντι των νομισμάτων των ανταγωνιστριών χωρών που αποτελούν τουριστικούς προορισμούς στη Μεσόγειο, ιδιαίτερα της Τουρκίας (υποτίμηση του ευρώ έναντι τουρκικής λίρας κατά 7,0%) και της Τυνησίας (-4,0%), παρέχει ένα συγκριτικό πλεονέκτημα στην Ελλάδα ως χώρα προέλευσης ξένων επισκεπτών.
Η θετική συμβολή του τουρισμού στην Ελληνική οικονομία επιβεβαιώθηκε για άλλη μια φορά από τα στοιχεία που δημοσιεύθηκαν την εβδομάδα που πέρασε για το Ισοζύγιο Τρεχουσών Συναλλαγών (ΙΤΣ). Η σημαντική αύξηση του πλεονάσματος του ταξιδιωτικού ισοζυγίου όπως προαναφέρθηκε, συνέβαλε στη βελτίωση του πλεονάσματος του ισοζυγίου υπηρεσιών (+17,1% στο 11μηνο 2014).
Οι παραπάνω θετικές εξελίξεις, αναδεικνύουν τη σημαντική βελτίωση των τουριστικών εισπράξεων συνολικά για το 2014 και την περαιτέρω ενίσχυση του πλεονάσματος του ΙΤΣ.
Σημαντική αύξηση κατά 8,8% παρουσίασαν επίσης και οι εισπράξεις από τις θαλάσσιες μεταφορές (Ναυτιλία), οδηγώντας στην άνοδο του πλεονάσματος του ισοζυγίου των μεταφορών κατά 21,9%.
Η συμβολή της πτώσης των πετρελαϊκών τιμών
Η σημαντική μείωση των τιμών του πετρελαίου Brent κατά 58% σε σχέση με την υψηλότερη τιμή του 2014 (19/6/2014: 115$/βαρέλι) δεν έχει ακόμη αποτυπωθεί στο ισοζύγιο καυσίμων όπως προκύπτει από τα στοιχεία του 11μήνου 2014. Συγκεκριμένα, οι πληρωμές για εισαγωγές καυσίμων αυξήθηκαν κατά 2,2%, έναντι αυξήσεως κατά 2% των εισπράξεων από εξαγωγές. Συνεπώς, το έλλειμμα του ισοζυγίου των καυσίμων αυξήθηκε κατά 2,5% στο 11μηνο 2014, τονίζει η Alpha Bank.
Τo όφελος από την πτώση των τιμών του πετρελαίου αναμένεται να γίνει εμφανές στην πραγματική οικονομία με κάποια υστέρηση, και με την προϋπόθεση ότι οι τιμές θα παραμείνουν σε χαμηλό επίπεδο για μεγάλο χρονικό διάστημα.
Δεδομένου ότι οι εισαγωγές των καυσίμων αντιπροσωπεύουν το 39% του συνόλου των εισαγωγών αγαθών και είναι σχεδόν διπλάσιες από τις εξαγωγές, αναμένεται ότι η σημαντική πτώση της τιμής του πετρελαίου θα μειώσει, ceteris paribus, την αξία των εισαγωγών, θα βελτιώσει το εμπορικό έλλειμμα ενισχύοντας, κατά συνέπεια, το πλεόνασμα του ΙΤΣ.
Οι εξελίξεις στην αγορά εργασίας
Η αναπτυξιακή δυναμική του δεύτερου εξαμήνου 2014 άρχισε ήδη να γίνεται αισθητή στην αγορά εργασίας. Σύμφωνα με τα στοιχεία που δημοσιεύει η ΕΛΣΤΑΤ, ο αριθμός των απασχολούμενων έχει αυξηθεί κατά 0,6% σε ετήσια βάση το 10μηνο Ιανουαρίου-Οκτωβρίου 2014, ενώ ο αριθμός των ανέργων έχει μειωθεί κατά 3,7% αντίστοιχα. Ως εκ τούτου, το ποσοστό ανεργίας μειώθηκε στο 26,7% το 10μηνο Ιανουαρίου-Οκτωβρίου 2014, από 27,5% το αντίστοιχο διάστημα πέρυσι.
Οι ανωτέρω ευνοϊκές εξελίξεις αποτυπώνονται και στα στοιχεία ροών μισθωτής απασχόλησης (ισοζύγιο προσλήψεων-απολύσεων) στον ιδιωτικό τομέα της οικονομίας. Σύμφωνα με αυτά, παρατηρείται καθαρή αύξηση των προσλήψεων, καθώς οι προσλήψεις μισθωτών στον ιδιωτικό τομέα υπερέβησαν τις αναχωρήσεις κατά 99,1 χιλ. άτομα το 2014, από 133,5 χιλ. άτομα το 2013. Θετικό ισοζύγιο ροών απασχόλησης σημειώνεται για δεύτερο συνεχές έτος το 2014, ενώ από το 2007 μέχρι και το 2012, περίοδος έντονης ύφεσης στην οικονομία, το ισοζύγιο αυτό ήταν αρνητικό, όπως δείχνει το κάτωθι διάγραμμα.
Το 2014, ο αριθμός των προσλήψεων ανήλθε στις 1.566,1 χιλ. σημειώνοντας αύξηση κατά 36,3% σε σχέση με το προηγούμενο έτος, ενώ ο αριθμός των αποχωρήσεων (καταγγελίες συμβάσεων αορίστου χρόνου και οικειοθελείς αποχωρήσεις) διαμορφώθηκε στις 1.467,0 χιλ. το 2014 (αύξηση κατά 44,4%). Αξίζει να σημειωθεί ότι το μεγαλύτερο μέρος των αποχωρήσεων οφείλεται στις οικιοθελείς αποχωρήσεις (οι οποίες αυξήθηκαν κατά 74,2%).
Σχετικά με την κατανομή των απασχολουμένων κατά είδος απασχόλησης, το 2014 συνεχίσθηκε η μείωση του ποσοστού πλήρους απασχόλησης στο 49,5% του συνόλου των απασχολουμένων, έναντι 79% το 2009.
Παράλληλα, το ποσοστό μερικής απασχόλησης αυξήθηκε σημαντικά στο 36% το 2014, από 17% το 2009, ως αποτέλεσμα της άρσης θεσμικών περιορισμών στην αγορά εργασίας. Το αποτέλεσμα αυτό οφείλεται τόσο στην εφαρμογή ευέλικτης μορφής απασχόλησης αλλά και στην δυσκολία εύρεσης εργασίας πλήρους απασχόλησης. Με την περαιτέρω ανάκαμψη της οικονομίας το 2015, το ποσοστό των συμβάσεων πλήρους απασχόλησης θα αρχίζει να αυξάνεται σταδιακά, αν και το ποσοστό των συμβάσεων μερικής απασχόλησης εκτιμάται ότι θα παραμένει υψηλό σε σύγκριση με την κατάσταση που επικρατούσε στην Ελλάδα πριν από την οικονομική κρίση, υπογραμμίζει η Alpha Bank ΑΛΦΑ +6,83%.
στο 