Ορισμένοι επενδυτές φοβούνται ότι αυτό που συμβαίνει είναι μια πρόβα πριν το χάος μετά από μια ελληνική χρεοκοπία.
Ρωτώντας τον οποιαδήποτε τραπεζίτη, επενδυτή ή hedge fund manager ποιο είναι το μεγαλύτερο πρόβλημα παγκοσμίως η απάντηση θα μας ξάφνιαζε όλους αναφέρει σε ένα ενδιαφέρον άρθρο της η Wall Street Journal.
Το μεγαλύτερο πρόβλημα δεν είναι η Ελλάδα, ή η οικονομία των ΗΠΑ, ή η Κίνα, πόσο μάλλον το δημοψήφισμα του Ηνωμένου Βασιλείου για την ένταξή της ή όχι στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Το μεγαλύτερο πρόβλημα παγκοσμίως είναι η έλλειψη ρευστότητας στις αγορές και ό, τι αυτό μπορεί να σημαίνει για την παγκόσμια οικονομία και τις επιχειρήσεις.
Βετεράνοι της αγοράς υποστηρίζουν ότι δεν έχουν βιώσει άλλη φορά τέτοιο φαινόμενο.
Οι τράπεζες έχουν γίνει τόσο απρόθυμες να χρηματοδοτήσουν και ταυτόχρονα έχουν μετριάσει αισθητά τις μεγάλες συναλλαγές.
Ακόμη και στην απέραντη αγορά συναλλάγματος πολλά έχουν αλλάξει λόγο ρευστότητας.
Η αμερικανική αγορά εταιρικών ομολόγων, έχει σχεδόν διπλασιαστεί σε 4,5 τρισεκ. δολάρια από την αρχή της κρίσης, αλλά οι τράπεζες σήμερα κατέχουν μόλις 50 δισεκ δολάρια των εταιρικών ομολόγων σε σύγκριση με τα 300 δισεκ. δολαρίων προ κρίσης.
Μια μεγάλη ευρωπαϊκή τράπεζα μείωσε το Ευρωπαϊκό χαρτοφυλάκιο συναλλαγών στα εταιρικά ομόλογα κατά 75% από το 2010 και παραθέτει τώρα ημερήσιες τιμές σε μόλις 900 εταιρικά ομόλογα σε σύγκριση με το 5000 προ κρίσης.
Ακόμη και η γιγάντια αμερικανική αγορά ομολόγων δεν είναι άτρωτη.
Οι όγκοι συναλλαγών έχουν μειωθεί κατά 10%, παρ΄ ότι η αγορά έχει τριπλασιαστεί από το 2005, ενώ το ποσοστό των ομολόγων που κατέχουν οι dealers έχει πέσει στο 4% από 15% προ κρίσης, σύμφωνα με την Deutsche Bank.
Οι πρόσφατες βίαιες διακυμάνσεις στις ευρωπαϊκές αγορές κρατικών ομολόγων, δείχνουν τι μπορεί να συμβεί στις αγορές όταν υπάρχει έλλειψη κεφαλαίων.
Τον Απρίλιο, η γερμανική αγορά κρατικών ομολόγων, βίωσε επτά από τις χειρότερες ημέρες διαπραγμάτευσης της τα τελευταία 15 χρόνια.
Αυτό σημειώθηκε και στα αμερικανικά κρατικά ομόλογα και στην ιαπωνική αγορά κρατικών ομολόγων, το 2014 και το 2013.
Το 2014, θα μπορούσαν να διακινηθούν 280 εκατομμύρια δολάρια από τα αμερικανικά κρατικά ομόλογα, χωρίς καν να κινηθεί η αγορά.
Σήμερα μια κίνηση 80 εκατ δολαρίων στα αμερικανικά ομόλογα θα επιδράσει στις τιμές άμεσα αναφέρει η JP Morgan.
Η διαφορά μεταξύ της τιμής στην οποία οι θεσμικοί είναι διατεθειμένοι να αγοράζουν και να πωλούν τώρα είναι τρεις έως τέσσερις φορές υψηλότερη από ό,τι πριν από την κρίση για κάποια ομόλογα των αναδυόμενων αγορών.
Ορισμένοι επενδυτές φοβούνται ότι αυτό που συμβαίνει είναι μια πρόβα πριν το χάος που θα συμβεί όταν υπάρξει ένα πραγματικό σοκ, ίσως μετά από μια ελληνική χρεοκοπία.
Είναι εύκολο να απορρίψει κανείς μια τέτοια προσέγγιση, αλλά αυτή τη φορά οι τραπεζίτες αντιμετωπίζουν διαφορετικά τα πράγματα.
Υπάρχουν μια σειρά από παράγοντες πίσω από αυτή την εμφανή έλλειψη ρευστότητας.
Κυρίως οι τράπεζες συνεχίζουν να θεωρούν ότι πολλά περιουσιακά στοιχεία είναι υπερτιμημένα.
Μια άλλη εξήγηση που μπορεί να δοθεί είναι οι αλλαγές στο ρυθμιστικό πλαίσιο για την αντιμετώπιση των αδυναμιών που αποκαλύφθηκαν από την οικονομική κρίση.
Οι τράπεζες πρέπει να διαθέτουν πλέον πολύ περισσότερα κεφάλαια, ιδιαίτερα έναντι των εμπορικών τους χαρτοφυλακίων.
Η οριοθέτηση της αποκλειστικής εκμετάλλευσης των συναλλαγών στις ΗΠΑ και της λιανικής τραπεζικής στο Ηνωμένο Βασίλειο έχει επίσης περιορίσει τη ρευστότητα.
Οι θεσμικοί φοβούνται ότι οι νέοι κανόνες της ΕΕ, γνωστή ως MIFID 2, θα κάνει τα πράγματα χειρότερα, δεδομένου ότι θα απαιτήσει επενδύσεις σε πιο σταθερού εισοδήματος αξίες.
Είναι επίσης σημαντικό να σημειώσετε ότι οι ανησυχίες για την ρευστότητα στη δευτερογενή αγορά δεν έχει επηρεάσει την πρωτογενή αγορά:
Οι πρωτογενείς εκδόσεις ομολόγων σημειώνουν ρεκόρ, αντανακλώντας την ξέφρενη αναζήτηση αποδόσεων από τους επενδυτές.
Οι ρυθμιστικές αρχές έχουν προειδοποιήσει τους διαχειριστές περιουσιακών στοιχείων να λάβουν προληπτικά μέτρα σε περίπτωση απωλειών.
Έκπληξη αποτελεί η απόφαση της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας να επιταχύνει τις αγορές στα κρατικά ομόλογα και αυτό αποδεικνύει ότι υπάρχει φόβος ότι μπορεί να πληγεί η πραγματική οικονομία της ευρωζώνης.
Αν υπάρξει ένα σημαντικό σοκ, αυτό θα προκύψει όταν και αν υποχρεωθούν οι κεντρικές τράπεζες να ενεργούν ως διαπραγματευτές έσχατης ανάγκης.
Η αισιόδοξη άποψη είναι ότι κατά την πάροδο του χρόνου οι αγορές θα καινοτομήσουν και θα αντιμετωπίσουν την κρίση ρευστότητας.
Ίσως οι επενδυτές στραφούν στην αγορά συμβολαίων μελλοντικής εκπλήρωσης και των νέων δεικτών σταθερού εισοδήματος, επιτρέποντας στους επενδυτές να αποκτήσουν έκθεση σε μεταβολές των τιμών, χωρίς να χρειάζεται να κατέχουν το υποκείμενο περιουσιακό στοιχείο.
Ή ίσως νέες ιδιωτικές πηγές κεφαλαίων, όπως τα hedge funds θα πάρουν τη θέση των τραπεζών διαμορφώνοντας τις τιμές στις αγορές.
Ή ίσως πιο μακροπρόθεσμοι επενδυτές, όπως οι ασφαλιστικές εταιρείες και τα συνταξιοδοτικά ταμεία απλά θα διακρατούν λιγότερα ρευστά περιουσιακά στοιχεία μέχρι τη λήξη τους.
Μια εναλλακτική άποψη είναι ότι η κρίση ρευστότητας είναι συμπτωματική.
Έχουν περάσει 30 χρόνια μετά τις μεταρρυθμίσεις του Big Bang στο City του Λονδίνου και την κατάργηση του νόμου Glass-Steagall στις ΗΠΑ, οι αγορές κεφαλαίου έχουν συμβάλλει στην παγκοσμιοποίηση, υποβοηθούμενες από την ρευστότητα που παρέχουν οι κεντρικές τράπεζες.