Στα σκαριά της πολιτικής ηγεσίας του υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών φαίνεται πως βρίσκεται η νομοθετική ρύθμιση για το «ξεπάγωμα» των αυξήσεων στους βασικούς μισθούς περίπου 50.000 υπαλλήλων του Δημοσίου τομέα λόγω μισθολογικών ωριμάνσεων με τρόπο δίκαιο.
Η ρύθμιση στοχεύει στην άρση των μισθολογικών ανισοτήτων που προκαλεί σε βάρος χιλιάδων δημοσίων υπαλλήλων το μέτρο του συμψηφισμού των αυξήσεων που δικαιούνται λόγω μισθολογικών ωριμάνσεων με τα ποσά της «προσωπικής διαφοράς», τα οποία έχουν ενσωματωθεί στις αποδοχές τους λόγω των αλλαγών που επήλθαν στο ενιαίο τους μισθολόγιο από το 2016.
Το πρόβλημα
Ουσιαστικά το πρόβλημα που έχει δημιουργηθεί με σχεδόν 50.000 δημοσίους υπαλλήλους έγκειται στον ν. 4354/2015 για το ενιαίο μισθολόγιο των πολιτικών υπαλλήλων που τέθηκε σε ισχύ από την 1η Ιανουαρίου 2016 και που περιελήφθη διάταξη (παράγραφος 1 του άρθρου 27), με την οποία προβλέφθηκε ότι: «Σε περίπτωση που από τις ρυθμίσεις των διατάξεων του νόμου αυτού προκύπτουν βασικός μισθός ή τακτικές μηνιαίες αποδοχές χαμηλότερες από αυτές που δικαιούνταν ο υπάλληλος στις 31.12.2015, η διαφορά διατηρείται ως προσωπική. Για τον υπολογισμό της προσωπικής διαφοράς δεν λαμβάνεται υπόψη η οικογενειακή παροχή και το επίδομα θέσης ευθύνης. Η νέα αυτή προσωπική διαφορά μειώνεται από οποιαδήποτε μελλοντική αύξηση των αποδοχών του υπαλλήλου πλην της χορήγησης επιδόματος θέσης ευθύνης…».
Στόχος της διάταξης εκείνης ήταν να διασφαλιστεί το ύψος των συνολικών αποδοχών όσων υπαλλήλων οι αποδοχές αυτές μειώνονταν από την 1η-1-2016 σε σύγκριση με αυτές που ελάμβαναν στις 31-12-2015, λόγω κατάργησης ή μείωσης κάποιων επιδομάτων που ελάμβαναν.
Εξαιτίας της συγκεκριμένης διάταξης, από την 1η-1-2016 κάθε αύξηση που ελάμβανε ένας δημόσιος υπάλληλος στον βασικό μισθό λόγω μισθολογικής ωρίμανσης, δηλαδή λόγω της μετάβασής του σε υψηλότερο μισθολογικό κλιμάκιο με τη συμπλήρωση δύο ή τριών ετών υπηρεσίας στο αμέσως προηγούμενο κλιμάκιο, συμψηφιζόταν με την «προσωπική διαφορά» και είτε χανόταν ολόκληρη είτε μειωνόταν. Ως εκ τούτου, παρά τη μισθολογική του εξέλιξη ο υπάλληλος έμενε χωρίς αύξηση ή με πολύ μικρότερη αύξηση αποδοχών από αυτή που δικαιούταν.
Η διάταξη αυτή είχε ανασταλεί με νέα νομοθετική ρύθμιση, για το χρονικό διάστημα από την 1η Ιουνίου 2022 έως και την 31η Μαΐου 2024, δηλαδή για 2 περίπου χρόνια. Δηλαδή, οι μισθολογικές ωριμάνσεις των υπαλλήλων του Δημοσίου «ξεπάγωσαν» προσωρινά για 2 έτη. Δόθηκε δε περιθώριο για παράταση της περιόδου αναστολής, «με απόφαση του υπουργού Οικονομικών».
Ωστόσο, από την 1η Ιουνίου 2024 οι συμψηφισμοί των αυξήσεων των βασικών μισθών λόγω μισθολογικών ωριμάνσεων με την «προσωπική διαφορά» επανήλθαν σε ισχύ, με συνέπεια περίπου 50.000 δημόσιοι υπάλληλοι να χάνουν ολόκληρα τα ποσά ή μέρος από τα ποσά των αυξήσεων που δικαιούνται λόγω μισθολογικών ωριμάνσεων.
Προκειμένου να αντιμετωπιστούν τα φαινόμενα αυτά, η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών -σύμφωνα με τα όσα ανακοίνωσε πρόσφατα από τη Βουλή ο αρμόδιος υφυπουργός, Αθανάσιος Πετραλιάς,– αποφάσισε να προωθήσει νομοθετική ρύθμιση με την οποία θα επιβάλλεται πλαφόν στους συμψηφισμούς της «προσωπικής διαφοράς». Με τη διάταξη αυτή περίπου 50.000 δημόσιοι υπάλληλοι θα παίρνουν είτε ολόκληρο το ποσό είτε ένα τμήμα των αυξήσεων των βασικών μισθών τους όταν ανεβαίνουν σε υψηλότερα μισθολογικά κλιμάκια. Συγκεκριμένα, βάσει της διάταξης που προωθεί το υπουργείο, ο συμψηφισμός δεν θα γίνεται με ολόκληρο το ποσό της «προσωπικής διαφοράς» αλλά με ένα μέρος του.
Τα σενάρια
Σύμφωνα με πληροφορίες, εξετάζονται δύο εναλλακτικά «σενάρια». Αυτά είναι τα εξής:
- Το ένα είναι το εάν τμήμα από το ποσό της «προσωπικής διαφοράς», π.χ. ένα ποσό της τάξεως των 150 ευρώ να μην επηρεάζεται από κανέναν συμψηφισμό και κάθε συμψηφισμός να γίνεται με το υπόλοιπο εναπομένον ποσό της «προσωπικής διαφοράς ».
- Και το άλλο είναι το ένα χαμηλό ποσοστό της «προσωπικής διαφοράς» να υπόκειται κάθε φορά σε συμψηφισμό με το ποσό της αύξησης λόγω μισθολογικής ωρίμανσης.
Η εφημερίδα “Ελεύθερος Τύπος “ παραθέτει παρακάτω ένα σχετικό παράδειγμα:
Έστω δύο υπάλληλοι με βασικό μισθό μισθολογικού κλιμακίου 1.350 ευρώ ο καθένας. Ο ένας έχει «προσωπική διαφορά» 700 ευρώ και ο άλλος 150 ευρώ. Και οι δύο έχουν την ίδια προϋπηρεσία, αλλά ο ένας λαμβάνει συνολικά 2.050 ευρώ (βασικό μισθό + προσωπική διαφορά) και ο άλλος 1.500 ευρώ (βασικό μισθό + προσωπική διαφορά).
Σε περίπτωση που αλλάξουν μισθολογικό κλιμάκιο και πρέπει να λάβουν 50 ευρώ αύξηση βασικού μισθού, οι αποδοχές τους θα μείνουν αμετάβλητες διότι στον έναν ο βασικός μισθός θα ανέβει στα 1.400 ευρώ και η προσωπική διαφορά θα μειωθεί στα 650 ευρώ με τον συμψηφισμό και στον άλλον ο βασικός μισθός θα ανέβει επίσης στα 1.400 ευρώ και η «προσωπική διαφορά» θα μειωθεί στα 100 ευρώ.
Με τη νέα ρύθμιση:
α) Εάν εφαρμοστεί το πρώτο σενάριο και χαρακτηριστεί «ασυμψήφιστο» ένα ποσό της τάξης π.χ. των 150 ευρώ από την «προσωπική διαφορά», οι συμψηφισμοί θα επιτρέπεται να γίνονται από το εναπομείναν ποσό, εάν υπάρχει, οπότε:
- Ο πρώτος υπάλληλος (με απολαβές 2.050 ευρώ) δεν θα πάρει καμία αύξηση. Από την «προσωπική διαφορά» των 700 ευρώ, θα μείνει εκτός συμψηφισμού μεν το ποσό των 150 ευρώ, αλλά από τα υπόλοιπα 550 ευρώ θα αφαιρεθούν τα 50 ευρώ της αύξησης. Η συνολική «προσωπική διαφορά» θα μειωθεί στα 650 ευρώ και οι αποδοχές του θα παραμείνουν αμετάβλητες στα 2.050 ευρώ.
- Ο δεύτερος υπάλληλος, με τις αποδοχές των 1.500 ευρώ θα λάβει ολόκληρη την αύξηση των 50 ευρώ. Η προσωπική διαφορά που διατηρεί των 150 ευρώ θα μείνει αμείωτη καθώς το «ασυμψήφιστο» όριο θα είναι τα 150 ευρώ. Ετσι θα πάρει ολόκληρη την αύξηση των 50 ευρώ, οπότε οι αποδοχές του θα ανέβουν στα 1.550 ευρώ.
β) Εάν εφαρμοστεί το δεύτερο σενάριο, με πλαφόν π.χ. 15% επί της προσωπικής διαφοράς, το οποίο μπορεί να συμψηφίζεται με τις αυξήσεις λόγω αλλαγής κλιμακίου, τότε:
- Ο πρώτος υπάλληλος (με απολαβές 2.050 ευρώ) δεν θα πάρει καμία αύξηση. Από την «προσωπική διαφορά» των 700 ευρώ, θα συμψηφιστεί το 15% δηλαδή το ποσό των 105 ευρώ με το ποσό της αύξησης των 50 ευρώ και θα περιοριστεί στα 65 ευρώ. Η συνολική «προσωπική διαφορά» θα μειωθεί από τα 700 στα 650 ευρώ και οι αποδοχές του θα μείνουν αμετάβλητες στα 2.050 ευρώ.
- Ο δεύτερος υπάλληλος, με τις αποδοχές των 1.500 ευρώ θα λάβει ένα μέρος της αύξησης των 50 ευρώ. Από την προσωπική διαφορά των 150 ευρώ θα συμψηφιστεί μόνο το 15% δηλαδή μόνο το ποσό των 22,50 ευρώ με το ποσό της αύξησης των 50 ευρώ και έτσι θα του μείνει να εισπράξει τα υπόλοιπα 27,50 ευρώ της αύξησης, δηλαδή θα λάβει ένα σημαντικό τμήμα της. Ετσι οι αποδοχές του θα ανέβουν από τα 1.500 στα 1.577,50 ευρώ.
στο 