Καθαρισμός οικοπέδων: Παρατείνεται η προθεσμία για την υποβολή δηλώσεων στο μητρώο

Παρατείνεται η προθεσμία για τη δήλωση των ακαθάριστων οικοπέδων ύστερα  από απόφαση του υπουργείου Κλιματικής Κρίσης και Προστασίας.

Όπως αναφέρεται στην απόφαση του υπουργείου  ΥΠ 790/27-5-2024  παρατείνεται η προθεσμία του τρίτου εδαφίου της παρ. 4 του άρθρου 53Α του ν. 4662/2020 (Α’ 27) ως προς την καταληκτική ημερομηνία υποβολής υπεύθυνης δήλωσης στη σχετική πλατφόρμα που έχει τεθεί σε λειτουργία, των υπόχρεων της παρ. 3 του άρθρου 53Α του ν. 4662/2020 ως προς την εκπλήρωση των υποχρεώσεων πυροπροστασίας των ιδιοκτησιών τους, από 31η Μαΐου 2024 σε 30η Ιουνίου 2024.

Η πλατφόρμα

Σημειώνεται δε πως ήδη βρίσκεται σε λειτουργία η νέα πλατφόρμα για τη δήλωση του καθαρισμού οικοπέδων στην ιστοσελίδα https://akatharista.apps.gov.gr/και οι ιδιοκτήτες των οικοπέδων θα πρέπει να ακολουθήσουν τα παρακάτω βήματα:

• Αρχικά θα πρέπει να επιλέξουν την ενότητα ΑΚΑΘΑΡΙΣΤΑ ΟΙΚΟΠΕΔΑ και να πατήσουν  Υπηρεσίες για πολίτες
• Στη συνέχεια γίνεται η σύνδεση μέσω των  κωδικών taxisnet
• Επιλέγουν δήλωση καθαρισμού οικοπέδων και πατούν ΣΥΝΕΧΕΙΑ
• Μπαίνουν στη σελίδα Στοιχείων οικοπέδου.
• Εάν το οικόπεδο διαθέτει ΚΑΕΚ που βρίσκεται σε ανάρτηση, τότε θα πρέπει να εισαχθεί ο ΚΑΕΚ και να πατηθεί “ΑΝΑΖΗΤΗΣΗ”.
• Για την εύρεση του ΚΑΕΚ οι  υπόχρεοι  μπορούν να συνδεθούν στην ψηφιακή υπηρεσία του Ελληνικού Κτηματολογίου. Αν ο ΚΑΕΚ είναι έγκυρος, τότε  συμπληρώνονται αυτόματα τα στοιχεία του οικοπέδου. Διαφορετικά, εάν το οικόπεδο βρίσκεται σε περιοχή που το κτηματολόγια δεν βρίσκεται σε λειτουργία, τότε  οι υπόχρεοι θα πρέπει να επιλέξουν “ΣΥΝΤΕΤΑΓΜΕΝΕΣ” (πρότυπο ΕΓΣΑ ’87), σύμφωνα με τις οδηγίες που υπάρχουν στην πλατφόρμα. Θα εμφανιστεί το μήνυμα ” Οι συντεταγμένες που εισάγετε ανήκουν σε οικόπεδο που δεν έχει ακόμα καταχωρηθεί στο Ελληνικό Κτηματολόγιο”
• Στη συνέχεια στα “ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΔΗΛΟΥΝΤΟΣ”, συμπληρώνονται αυτόματα τα στοιχεία  του υπόχρεου . Σε περίπτωση που κάποια λείπουν τότε μπορεί ο υπόχρεος να τα εισάγει.
• Στο επόμενο βήμα οι υπόχρεοι δηλώνουν τις ενέργειες πυρασφάλειας που έχουν εκτελέσει. Θα πρέπει να συμπληρώσουν όλες τις ενέργειες πυρασφάλειας επιλέγοντας ΝΑΙ ή ΟΧΙ / ΔΕΝ ΑΠΑΙΤΕΙΤΑΙ. Επίσης πρέπει να συναινέσουν στο κείμενο της Υπεύθυνης Δήλωσης (Δηλώνω υπεύθυνα ότι προέβην…..).
• Τέλος επιλέγουν “ΥΠΟΒΟΛΗ”. Θα εμφανιστεί οθόνη επιτυχούς υποβολής με τον κωδικό της δήλωσης. Ταυτόχρονα αφού λάβει ηλεκτρονική σφραγίδα από τις υπηρεσίες του Υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης, αποστέλλεται στη θυρίδα του πολίτη.

Κάθε έτος επιτρέπεται η υποβολή μίας μόνο δήλωσης ανά οικόπεδο.

Tα στάδια 

Η είσοδος πραγματοποιείται με τους κωδικούς TaxisNet και η αίτηση ολοκληρώνεται σε τρία στάδια: Στοιχεία οικοπέδου, στοιχεία δηλούντος και ενέργειες πυρασφάλειας.
Σχετική απόφαση η 21837οικ. Φ.700.20/23-4-2024 «Έγκριση της υπ’ αρ. 20/2024 Πυροσβεστικής Διάταξης “Καθορισμός προληπτικών μέτρων πυροπροστασίας οικοπεδικών και λοιπών ακάλυπτων χώρων που βρίσκονται σε περιοχές εντός εγκεκριμένων ρυμοτομικών σχεδίων, εντός ορίων οικισμών χωρίς εγκεκριμένο ρυμοτομικό σχέδιο, σε εκτάσεις που βρίσκονται εντός ακτίνας 100 μ. από τα όρια των ανωτέρω περιοχών, καθώς και σε εκτός σχεδίου γήπεδα με κτίσμα”»

Η ψηφιακή πλατφόρμα του Μητρώου Τήρησης Μέτρων Προληπτικής Πυροπροστασίας Ιδιοκτησιών του άρθρου 31 του ν. 5075/2023 περιλαμβάνει:

α) την Ψηφιακή Υπηρεσία Δήλωσης Υπόχρεων ιδιωτών καθαρισμού των ιδιοκτησιών τους προς αποτροπή κινδύνου πρόκλησης πυρκαγιάς ή ταχείας επέκτασης της, και

β) την Ψηφιακή υπηρεσία καταγγελιών πολιτών βάσει της παρ.4 του αρθ.53Α του ν. 4662/2020. Υπόχρεα πρόσωπα προς υποβολή της υπεύθυνης δήλωσης στο Εθνικό Μητρώο είναι αυτά της παρ. 3 του αρθρ.53Α του ν. 4662/2020.

Χρήστες της εφαρμογής είναι:

α) φυσικά πρόσωπα ιδιοκτήτες, επικαρπωτές, μισθωτές, υπομισθωτές οικοπεδικών και λοιπών ακάλυπτων χώρων, που βρίσκονται:

i) σε περιοχές εντός εγκεκριμένων ρυμοτομικών σχεδίων,

ii) σε περιοχές εντός ορίων οικισμών, χωρίς εγκεκριμένο ρυμοτομικό σχέδιο,

iii) σε εκτάσεις εντός ακτίνας εκατό (100) μέτρων από τα όρια των περ. α) και β), κατόπιν ενημέρωσης της αρμόδιας δασικής υπηρεσίας, και iv) εκτός σχεδίου γηπέδων με κτίσμα, για τις εκτάσεις που δεν υπάγονται στις διατάξεις της δασικής νομοθεσίας, σύμφωνα με τον δασικό χάρτη της περιοχής και κατόπιν ενημέρωσης της αρμόδιας δασικής υπηρεσίας.

Φυσικά / νομικά πρόσωπα δύνανται να καταγγείλουν επώνυμα ή ανώνυμα και να προσφέρουν στοιχεία χρήσιμα στο έργο των Δήμων για την ασφάλεια των χώρων, έναντι του κινδύνου έναρξης ή ραγδαίας εξάπλωσης πυρκαγιάς.

Οι έλεγχοι από τους Δήμους

Οι Δήμοι θα εντοπίζουν με επιτόπιους ελέγχους τα ακαθάριστα οικόπεδα .  Εν συνεχεία αυτοί μέσω της ψηφιακής πλατφόρμας θα μπορούν να διασταυρώνουν, εάν οι πολίτες έχουν υποβάλει δήλωση καθαρισμού και να τους ενημερώσουν για την υποχρέωσή τους να προχωρήσουν σε εργασίες.

Επιπλέον, με την πλατφόρμα θα δίνεται η δυνατότητα σε κάθε ενδιαφερόμενο να παρακολουθεί εάν τηρούνται οι κανόνες ως προς τον καθαρισμό των ακάλυπτων χώρων.

Επιβάλλεται στους ιδιοκτήτες από τις ισχύουσες διατάξεις η κοπή κλαδιών που εξέχουν στο οδικό ή αγροτικό δίκτυο, δυσχεραίνοντας την διέλευση πυροσβεστικών, ασθενοφόρων, απορριμματοφόρων και οποιουδήποτε άλλου οχήματος.

Σε περίπτωση μη συμμόρφωσης θα γίνουν όλες οι ενέργειες που προβλέπει η κείμενη νομοθεσία με την επιβολή προστίμων, καθώς τη χρέωση του κόστος καθαρισμού σε όποιες περιπτώσεις αυτός γίνει από τα συνεργία εκάστοτε δήμου.

Τα πρόστιμα 

Σε περίπτωση ψευδούς δήλωσης, οι πολίτες θα  πληρώνουν πρόστιμα τα οποία θα ξεκινούν από 1.000 ευρώ, ενώ σε κάποιες περιπτώσεις μπορεί να αγγίξουν και τις 54.000 ευρώ.

Η επιστολή της ΠΟΜΙΔΑ

Υπενθυμίζεται πως η ΠΟΜΙΔΑ απέστειλε χθες  προς  τον υπουργό και τον υφυπουργό Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας ,Βασίλη Κικίλια και Χρήστο Τριαντόπουλο επιστολή για την εκλογίκευση της νομοθεσίας αναφορικά με τον καθαρισμό των οικοπέδων .

Η Ομοσπονδία ζητούσε μέσω της επιστολής της την αναστολή και εν συνεχεία μείωση του προστίμου των 1.000 ευρώ, την προηγούμενη ειδοποίηση των ιδιοκτητών από τους Δήμους ως προϋπόθεση για κάθε πρόστιμο ή ποινική δίωξη και άλλες αναγκαίες ρυθμίσεις, ώστε αυτές να είναι λογικές, εφαρμόσιμες  και αποτελεσματικές.

Με την ευκαιρία από την ΠΟΜΙΔΑ διευκρινίζεται ότι η πλατφόρμα που ήδη άνοιξε αφορά αποκλειστικά τα ακαθάριστα αστικά οικόπεδα ενώ η πλατφόρμα για τα μέτρα πυροπροστασίας των κτιρίων που βρίσκονται μέσα ή κοντά σε δασικές εκτάσεις, αρμοδιότητας του ΥΠΕΝ, δεν έχει ανοίξει ακόμη.

Αναλυτικά, το πλήρες κείμενο της επιστολής της ΠΟΜΙΔΑ έχει ως εξής:

«Πρώτον θέλουμε να τονίσουμε ότι η καθημερινή και επίμονη σύστασή μας προς τους ιδιοκτήτες αστικών οικοπέδων όλης της χώρας είναι να προβαίνουν κάθε χρόνο, και ιδιαίτερα εφέτος, στον ετήσιο καθαρισμό τους από κάθε είδους καύσιμη ύλη, ώστε να ελαχιστοποιούνται οι κίνδυνοι πρόκλησης και διάδοσης των πυρκαγιών.

Μετά την έναρξη λειτουργίας του Ηλεκτρονικού Μητρώου (πλατφόρμας) για τα ακαθάριστα οικόπεδα, ζητούμε τις εξής απόλυτα αναγκαίες αλλαγές στις ισχύουσες σχετικές ρυθμίσεις, ώστε αυτές να είναι λογικές, εφαρμόσιμες και αποτελεσματικές, και να μην αιφνιδιάζουν τους πολίτες, για τους οποίους η συμμόρφωση με αυτές δεν είναι ούτε πάντοτε εύκολη, ούτε δωρεάν, ιδιαίτερα για όσους κατοικούν μακράν από τα περιουσιακά στοιχεία τους:

Για το 2024 – την τρέχουσα αντιπυρική περίοδο:

1. Παράταση της ημερομηνίας υποβολής δήλωσης στο «Εθνικό Μητρώο Τήρησης Μέτρων Προληπτικής Πυροπροστασίας Ιδιοκτησιών» του αρ. 53Α του ν. 4662/2020 («Εθνικό Μητρώο») τουλάχιστον μέχρι τις 30.06.2024, δεδομένου ότι αυτή τέθηκε σε λειτουργία μόλις εχθές το βράδυ, ήτοι στις 26.05.2024, μόλις δηλαδή πέντε (5) ημέρες πριν την συμπλήρωση της προθεσμίας υποβολής δήλωσης!

2. Αναστολή εφαρμογής για το 2024 των διατάξεων του προστίμου των 1.000 ευρώ σε περίπτωση μη υποβολής δήλωσης (παρ. 5, αρ. 53Α, ν. 4662/2020) και του ποινικού αδικήματος της υποβολής ψευδούς δήλωσης (παρ. 7, αρ. 53Α, ν. 4662/2020), δεδομένου ότι σε περίπτωση μη υποβολής της δήλωσης στο «Εθνικό Μητρώο» τεκμαίρεται ως αυτομάτως παρασχεθείσα η συναίνεση καθαρισμού (παρ. 6, αρ. 53Α, ν. 4662/2020), οπότε σε περίπτωση μη εκπλήρωσης και της υποχρέωσης καθαρισμού  Δήμος δικαιούται να επιβάλλει στον υπόχρεο πρόστιμο 0,50 €/τ.μ. με ελάχιστο ποσό τα 200 ευρώ (υποπερ. 26, περ. β, παρ. Ι, άρθρο 75, ν. 3463/2006) και καταλογισμός της δαπάνης καθαρισμού (παρ. 6, αρ 53Α, ν. 4662/2020).

Για τα επόμενα έτη – τις επόμενες αντιπυρικές περιόδους:

1. Μετατροπή της υπεύθυνης δήλωσης σε απλή δήλωση (όπως προβλεπόταν στην παρ. 2 του αρ. 4 της Πυροσβεστικής Διάταξης 20/2023) προκειμένου να μην υπάρχουν υπέρμετρες και ανεπιεικείς ποινικές συνέπειες σε περίπτωση που η δήλωση θεωρηθεί ανακριβής. Αυτό δεδομένου ότι εν όψει εφαρμογής των δρακόντειων διατάξεων του νέου Ποινικού Κώδικα, ο υπόχρεος θα καλείται να δηλώσει υπεύθυνα στο «Εθνικό Μητρώο» ότι εκτός από τον καθαρισμό όπως αυτός εξειδικεύεται, θα μεριμνά και για τη συντήρηση αυτού καθ’ όλη τη διάρκεια της αντιπυρικής περιόδου, κάτι που σε πολλές περιπτώσεις θα είναι πρακτικά αδύνατον να τηρηθεί, και δεδομένων των ισχυουσών συνεπειών της ψευδούς /ανακριβούς δηλώσεως εγκυμονεί σοβαρότατος κίνδυνος ποινικής καταδίκης και έκτιση πραγματικού χρόνου φυλάκισης των πολιτών.

2. Το πρόστιμο σε περίπτωση μη υποβολής δήλωσης να περιοριστεί στο ποσό των εκατό (100) ευρώ, όπως ισχύει για τη Δήλωση Στοιχείων Ακινήτων (Ε9) σε περίπτωση μη υποβολής, εκπρόθεσμης υποβολής ή ανακριβούς υποβολής δήλωσης (βλ. αρ. 54, ν. 4174/2013).

3. Διαφορετικά, εφόσον διατηρηθεί η υποχρέωση υποβολής υπεύθυνης δήλωσης, η παράβασή της αυτή να τιμωρείται σύμφωνα με την παρ. 6 του αρ. 22 του Ν. 1599/1986, όπως έχει τροποποιηθεί και ισχύει, όπως και για όλες τις υπεύθυνες δηλώσεις. Άλλωστε, βάσει αυτής ακριβώς της διάταξης τιμωρείται η ψευδής/ανακριβής υπεύθυνη δήλωση εφαρμογής μέτρων πυρασφάλειας του «Κανονισμού πυροπροστασίας ακινήτων εντός ή πλησίον δασικών εκτάσεων» της ΚΥΑ ΥΠΕΝ/ΔΑΟΚΑ/5554/2019 (ΦΕΚ Β’ 3475/24.05.2023), όπως έχει τροποποιηθεί και ισχύει.

Γενικά

1. Ρητή προϋπόθεση για την επιβολή του βαρύτατου  και απαράδεκτου προστίμου των 1.000€ ή την άσκηση οποιασδήποτε ποινικής δίωξης πρέπει να είναι η προηγούμενη έγγραφη ατομική ειδοποίηση του κάθε ιδιοκτήτη οικοπέδου από τον οικείο Δήμο για την υποχρέωση του εντός ρητής προθεσμίας καθαρισμού του οικοπέδου του.

2. Να συσχετιστεί το αρ. 53Α του ν. 4662/2020 και η υποπερ. 26 της περ. β’ της παρ. Ι του αρ. 75 του ν. 3463/2006, γιατί ενώ η πρωτογενής υποχρέωση καθαρισμού των οικοπέδων πηγάζει από τον Ν. 3463/2006  (Κώδικας Δήμων και Κοινοτήτων), ίδια αυτή υποχρέωση παραδόξως  επανεισάγεται και με τον ν. 4662/2020, με τρόπο που δημιουργεί ερμηνευτικά και κατ’ επέκταση εφαρμοστικά ζητήματα σε αμφότερες περιπτώσεις.

3. Σε περίπτωση τεχνικής αδυναμίας ή για άτομα μεγάλης ηλικίας να προβλέπεται ότι η δήλωση, απλή ή υπεύθυνη, θα μπορεί να υποβάλλεται και στον οικείο δήμο από τον υπόχρεο, ο οποίος με τη σειρά του θα καταχωρεί τα στοιχεία της ηλεκτρονικά στο «Εθνικό Μητρώο».