Η οικονομική ανάπτυξη και δημογραφική πολιτική – Το ασφαλιστικό, η υπογεννητικότητα και η γήρανση του πληθυσμού απασχόλησαν τους ομιλητές και τους συμμετέχοντες κατά τη δεύτερη ενότητα του Συνεδρίου «Δημογραφικό 2023 – Ώρα για δράση», που διοργανώνουν για 2η συνεχόμενη χρονιά η Next is Now και η Dome Consulting, υπό την αιγίδα του υπουργείου Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας.
της Δήμητρας Πανανού
Ο λόγος δόθηκε πρώτα στον Παύλο Μπαλτά, Δρ. Δημογραφίας, Ερευνητής ΕΚΚΕ που τόνισε ότι «αν συνεχίσουμε με αυτόν τον ρυθμό, με μια ελαφρά αύξηση και με βάση τα στοιχεία της Eurostat το 2050 φτάνουμε τα 9 εκατομμύρια και το 2100 τα 7,5 εκατομμύρια. Πρέπει πρώτα να αντιμετωπίσουμε τις προκλήσεις του δημογραφικού και να αυξηθεί η γονιμότητα ώστε να μην αντιμετωπίσουμε μια σειρά από δυστοπικά σενάρια». Όπως είπε, ένα ρεαλιστικό σενάριο πλέον δεν είναι να κάνουμε 2,5 παιδιά ανά γυναίκα αλλά από το 1,4 που είμαστε σήμερα να πάμε στο 1,8.
«Από τη μία είναι οι νέοι που αναχωρούν από το πατρικό στα 30 έτη, ένα κομμάτι που η πολιτεία μπορεί να ενισχύσει ώστε οι νέοι να φεύγουν νωρίτερα από το σπίτι και από την από την άλλη πρέπει να βοηθήσουμε τις γυναίκες από 35-40 ετών να αποκτήσουν ένα πρώτο ή ένα δεύτερο παιδί. Απαιτείται η ενίσχυση της σταθερής εργασίας και η μείωση των ενοικίων ώστε οι νέοι να κάνουν δικό τους σπιτικό. Σίγουρα δεν περιμένουμε να γίνουν θαύματα, καθώς η μείωση του αριθμού των παιδιών είναι μια επιλογή των ζευγαριών», τόνισε. Ενώ, αναφερόμενος στη γήρανση του πληθυσμού σημείωσε ότι το 2050 το 1/3 του πληθυσμού θα είναι άνω των 65 ετών.
Τον λόγο στη συνέχεια πήρε ο Νικόλαος Βλάχος, Καθηγητής Γυναικολογίας & Μαιευτικής, Ιατρικής Σχολής Αθηνών, Διευθυντής της Β’ Μαιευτικής-Γυναικολογικής Κλινικής, Αρεταίειο Παν. Νοσοκομείο ΕΚΠΑ, ο οποίος σημείωσε ότι πολλές γυναίκες σήμερα δεν γνωρίζουν ότι η γονιμότητά τους ελαττώνεται όσο ανεβαίνουν ηλικιακά και τόνισε ότι η καλύτερη ηλικία για τεκνοποιήσει μια γυναίκα είναι τα 24 με 27 έτη.
Όπως τόνισε: «Η επιστήμη και τα επιτεύγματα της μπορούν να μειώσουν το πρόβλημα της υπογονιμότητας. Η κατάψυξη ωραρίων μπορεί να βοηθήσει τις γυναίκες καθώς και οι υποβοηθούμενες τεχνικές. Ωστόσο, όλα αυτά δεν είναι θαυματουργά. Έχουμε τα καλύτερα ποσοστά στην Ευρώπη. Ο χρόνος όμως είναι πεπερασμένος και αδυσώπητος. Μέσα στο κομμάτι της επαγγελματικής ζωής πρέπει οι γυναίκες να κουμπώσουν και την οικογένεια». Σχολιάζοντας ότι σε μεγάλο βαθμό το δημογραφικό πρόβλημα έχει να κάνει και με την κουλτούρα.
Από την πλευρά του ο Βασίλειο Κελλάρης, MD, MSC, PHD, Μαιευτήρας – Γυναικολόγος Αναπαραγωγής, Αντιπρόεδρος Νοσοκομείου “Μητέρα”, Αντιπρόεδρος Μονάδας “ΥΓΕΙΑ IVF Εμβρυογένεσις”, Συνιδρυτής του μη κερδοσκοπικού Σωματείου Be-Live αναφέρθηκε στη δράση του οργανισμού που ως στόχο έχει να βοηθήσει ζευγάρια με χαμηλό εισόδημα στις ακριτικές περιοχές να πραγματοποιήσουν το όνειρό τους να κάνουν παιδιά.
«Σε συνεργασία με την Eurobank φέραμε στον κόσμο 10 παιδιά ενώ ήδη άλλες 10 γυναίκες κυοφορούν. Το οικονομικό ισοζύγιο είναι υπέρ της γέννησης των παιδιών και πρέπει το κράτος να βοηθήσει στα κόστη της εξωσματικής γονιμοποίησης. Δεν υπάρχει μεγαλύτερη επένδυση», σχολίασε σημειώνοντας παράλληλα ότι το μέσο κόστος εξωσωματικής στη χώρας μας ανέρχεται στα 3.284 ευρώ. «Πρέπει όλα τα ζευγάρια να μπορούν να έχουν ισότιμη πρόσβαση σε διαδικασίες εξωσωματικής γονιμοποίησης», ανέφερε ο κ. Κελλάρης ως μία από τις λύσεις του προβλήματος.
Στη συνέχεια ο Χάρης Χηνιάδης, Γυναικολόγος Αναπαραγωγής, Μέλος ΔΣ Νοσοκομείου Μητέρα, Συνιδρυτής του Μη Κερδοσκοπικού Σωματείου Υποβοήθησης της Αναπαραγωγής Be-Live, Ιδρυτικό μέλος Μονάδας “ΥΓΕΙΑ IVF Εμβρυογένεσις” αναφέρθηκε στις κρατικές μονάδες εξωσωματικής γονιμοποίησης που ναι μεν υπάρχουν αλλά πρέπει να στελεχώνονται σωστά και να έχουν καλό εξοπλισμό. «Τα κόστη είναι μεγάλα. Οι πραγματικά καλές μονάδες είναι αυτές που κοστίζουν περισσότερο και είναι και λίγες. Είναι δύσκολο για μια κρατική δομή να μείνει στον αφρό και να έχει καλά αποτελέσματα. Οι πλειοψηφία των εξωσωματικών 15.000 ετησίως γίνεται στα ιδιωτικά κέντρα», σχολίασε.
Παράλληλα, αναφέρθηκε και στην αύξηση των ορίων ηλικίας τεκνοποίησης στα 54 έτη λέγοντας ότι «δίνει μεγάλο περιθώριο ασφάλειας στις γυναίκες. Ωστόσο οι γυναίκες θα πρέπει να ενημερώνονται σωστά και να μην κάνουν τον προγραμματσιμό τους με βάση αυτό».
Όπως συμπλήρωσε, ανεξάρτητα από τα υπόλοιπα μέτρα που λαμβάνει η πολιτεία, «μπορούμε να έχουμε 3.000 γεννήσεις ετησίως επιπλέον στην Ελλάδα αν βοηθήσουμε οικονομικά τις γυναίκες που περιμένουν να κάνουν εξωσωματική. Αν το κράτος καλύψει τα έξοδα, θα μπορούμε να έχουμε συντήρηση του πληθυσμού τα επόμενα χρόνια».
Η Μαρίνα Στέφου, Γ.Γ. Δημογραφικής και Στεγαστικής Πολιτικής τόνισε ότι ο πρωθυπουργός ακούει και υπάρχει ένα αφήγημα με τη σύσταση του νέου υπουργείου. «Θα ακούσουμε τις προτάσεις των ειδικών για να βοηθήσουμε προς αυτή την κατεύθυνση. Η στοχεύμενη ενημέρωση δεν είναι δύσκολη αλλά δεν έχει γίνει μέχρι σήμερα. Για τη γονιμότητα και τα όρια της. Το εθνικό σχέδιο δράσης που ανακοινώσαμε έχει αυτό το στόχο να υπάρξει ένα πλέγμα μέτρων για το πώς έμπρακτα μπορούμε να έχουμε αποτέλεσμα. Πιστεύω στην αλλαγή της κουλτούρας δεν αρκεί να το λέμε πρέπει να το πιστέψουμε. Είμαστε εδώ για να βοηθήσουμε. Πρώτος στόχος η σταθεροποίηση τα ποσοστά πιθανών γεννήσεων, να δώσουμε ασφάλεια και προοπτική», ανέφερε.
Τέλος, τον λόγο πήρε ο Παναγιώτης Τσακλόγλου, Υφυπουργός Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης, Καθηγητής Διεθνών Οικονομικών Σπουδών Ο.Π.Α., ο οποίος αφού συνόψισε τα μέτρα που έχει λάβει η κυβέρνηση, όπως π.χ. επέκταση χρονικά και ποσοτικά των επιδομάτων μητρότητας, αύξηση των θέσεων στους παιδικούς σταθμούς, επέκταση του ωραρίου στα ολοήμερα σχολεία κ.α. σημείωσε ότι «σε καμία χώρα στον κόσμο, στην οποία το ποσοστό γεννήσεων έπεσε κάτω από 2,1 δεν αυξήθηκε. Ακόμα και στην Τουρκία και την Ινδία ο αριθμός γεννήσεων έχει πέσει κάτω από το 2,1».
Αναφερόμενος στο ασφαλιστικό τόνισε ότι δεν υπάρχει αμφιβολία ότι συστήματα ασφαλιστικά αναδιανεμητικού χαρακτήρα, όπως είναι το ελληνικό, αντιμετωπίζουν πρόβλημα. Από τα χρήματα που δίνουμε για τις συντάξεις, όπως είπε, τα μισά τα πληρώνει ο φορολογούμενος όχι ο ασφαλισμένος. «Για το αμέσως επόμενο διάστημα, όμως, τα πράγματα δεν είναι άσχημα, καθώς η ανεργία έχει πέσει, το ποσοστό απασχόλησης των γυναικών στην Ελλάδα αυξάνεται με σταθερό ρυθμό και οι ασφαλιστικές μεταρρυθμίσεις έκλεισαν τις οδούς διαφυγής για πρόωρη συνταξιοδότηση. Παράλληλα, δεν αυξάνεται μόνο το προσδόκιμο ζωής αλλά το προσδόκιμο της υγειούς επιβίωσης. Μακροχρόνια εκείνο που θα φέρει κόσμο στην Ελλάδα είναι η οικονομική ανάπτυξη», κατέληξε.
Τη συζήτηση συντόνισε η δημοσιογράφος Κάτια Μακρή.
Στο συνέδριο μετείχαν κορυφαίοι κυβερνητικοί και κρατικοί αξιωματούχοι, πανεπιστημιακοί, στελέχη του ιδιωτικού τομέα και εκπρόσωποι της περιφερειακής διοίκησης και της τοπικής αυτοδιοίκησης. Πλατινένιος χορηγός του Συνεδρίου EUROBANK, χρυσοί χορηγοί οι ΔΕΗ και Intracat, ασημένιοι χορηγοί οι ΔΕΠΑ και OSMOS ΚΑΙ χορηγοί οι Cosmote, ΔΕΛΤΑ, ΠΑΠΑΣΤΡΑΤΟΣ. Υποστηρικτές του συνεδρίου Ελληνική Δημοκρατία Περιφέρεια Αττικής και Περιφερειακό Ταμείο Ανάπτυξης Αττικής.
στο 