Χρονοβόρα είναι η διαδικασία για να ολοκληρωθεί η μεταγραφή ενός συμβολαίου αγοραπωλησίας ακινήτου στο αρμόδιο υποθηκοφυλακείο ή κτηματολογικό γραφείο.
Όπως αναφέρει η εφημερίδα “Καθημερινή”, για να ολοκληρωθεί η παραπάνω διαδικασία απαιτούνται από 10 ημέρες μέχρι και 30 μήνες και παραθέτει παρακάτω σχετικά παραδείγματα:
Στην περιοχή του Αμαρουσίου οι χρόνοι είναι πολύ γρήγοροι (μόλις 10 ημέρες), στο κέντρο της Αθήνας (υποθηκοφυλακείο Αθηνών) απαιτούνται περίπου 4 μήνες, ενώ στου Ζωγράφου υπάρχουν αναφορές για χρόνο της τάξεως των 2,5 ετών, σύμφωνα με συμβολαιογράφους. Όπως αναφέρουν φορείς της αγοράς ακινήτων πρόκειται για ένα χρόνιο «αγκάθι» στη λειτουργία της κτηματαγοράς, το οποίο γεννάει πολύ σοβαρά προβλήματα στις αγοραπωλησίες, ιδίως αν αυτές γίνονται με τραπεζικό δανεισμό.
«Για την έγκριση χορήγησης στεγαστικού δανείου η τράπεζα ζητεί το αντίστοιχο πιστοποιητικό από το αρμόδιο κτηματολογικό γραφείο ή υποθηκοφυλακείο. Ποιος πωλητής όμως μπορεί να περιμένει μήνες ή ακόμα και πάνω από 1 χρόνο προκειμένου να μπορέσει ο αγοραστής να λάβει στεγαστικό δάνειο και να ολοκληρώσει την αγορά ακινήτου;», αναρωτιέται η αντιπρόεδρος του Συμβολαιογραφικού Συλλόγου Αθηνών, Λένα Κοντογεώργου.
Οι χρόνοι που χρειάζονται για να ολοκληρωθεί μια αγοραπωλησία (μέσω της μεταγραφής του συμβολαίου) ποικίλλουν από περιοχή σε περιοχή και ανάλογα με το καθεστώς λειτουργίας του εκάστοτε γραφείου, αν δηλαδή εξακολουθεί να λειτουργεί ως υποθηκοφυλακείο, αν βρίσκεται στο στάδιο της μετάβασής του σε κτηματολογικό γραφείο ή αν αυτό έχει ολοκληρωθεί.
Κατά μέσον όρο στην Αττική οι συμβολαιογράφοι εκτιμούν ότι απαιτούνται περίπου 6 μήνες για να περιέλθει ο τίτλος ιδιοκτησίας στον νέο κάτοχο του ακινήτου. Μέχρι τότε αυτός ο άνθρωπος δεν μπορεί να εξοφλήσει τον πωλητή (εφόσον επιδιώκει να δανειοδοτηθεί) και ασφαλώς δεν έχει διασφαλίσει πλήρως τα δικαιώματά του επί του ακινήτου, παρότι καλείται φυσικά να φορολογηθεί γι’ αυτό μέσω του ΕΝΦΙΑ και όλων των άλλων επιβαρύνσεων που συνοδεύουν την κατοχή και συντήρηση, π.χ. μιας κατοικίας.
Αύξηση όγκου πράξεων
Ακόμα ένας παράγοντας που γεννάει παροδικές καθυστερήσεις έγκειται και στον όγκο των πράξεων που διενεργούνται στην αγορά. Για παράδειγμα, το εφετινό καλοκαίρι ήταν ένα από τα πιο δυναμικά των τελευταίων ετών, καθώς υπήρξε μεγάλος όγκος αγοραπωλησιών, που εκ των πραγμάτων άσκησε σημαντική πίεση στα υποθηκοφυλακεία και τα κτηματολογικά γραφεία.
Πρόκειται για ένα ζήτημα που οφείλεται στο γεγονός ότι τα 400 υποθηκοφυλακεία της χώρας μετατρέπονται σταδιακά σε κτηματολογικά γραφεία του Εθνικού Κτηματολογίου και ταυτόχρονα ψηφιοποιούνται πλήρως, περνώντας στην αρμοδιότητα του υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης, αντί του υπουργείο Δικαιοσύνης.
Η διαδικασία αυτή οδήγησε σε σημαντική υποστελέχωση πολλών γραφείων, καθώς οι υπάλληλοι επέλεξαν να αποχωρήσουν και να μετακινηθούν σε άλλες υπηρεσίες του υπ. Δικαιοσύνης, ενώ και στα νέα κτηματολογικά γραφεία προέκυψαν «αρρυθμίες», καθώς σε αρκετές περιπτώσεις συγχωνεύθηκαν σε ένα γραφείο υποθηκοφυλακεία από τρεις διαφορετικές περιοχές.
Ποια προβλήματα προκύπτουν και πώς θα λυθούν
Σύμφωνα με την κ. Κοντογεώργου, αυτή η διαδικασία, παρότι οδεύει προς ολοκλήρωση, δεν σημαίνει ότι θα εξαλείψει πλήρως τα προβλήματα. «Διαπιστώνουμε ότι χρειάζονται ακόμα αρκετές τεχνικές βελτιώσεις στον τρόπο λειτουργίας της ψηφιακής πλατφόρμας καταχώρισης των συμβολαίων, καθώς απορρίπτονται συμβόλαια για ασήμαντους λόγους. Για παράδειγμα ένα συμβόλαιο μπορεί να απορριφθεί για ορθογραφικά λάθη ελάσσονος σημασίας όπως ένα διπλό “λ” στο μικρό όνομα, που υπάρχει στην ταυτότητα και δεν υπάρχει συμβόλαιο».
Παράλληλα η πλατφόρμα παραμένει μη λειτουργική για αρκετές ώρες την ημέρα δεσμεύοντας το συμβόλαιο να αναμένει μέχρις ότου επαναλειτουργήσει προκειμένου να μη χάσει τη σειρά του. Αυτοί είναι μερικοί από τους λόγους για τους οποίους οι συμβολαιογράφοι έχουν ζητήσει την παράταση κατά 6 μήνες της υποχρεωτικής καταχώρισης όλων των συμβολαίων με ψηφιακό τρόπο, ώστε να γίνουν οι απαραίτητες βελτιώσεις.
Όσο για το Υποθηκοφυλακείο Ζωγράφου, η λύση φαίνεται πως θα είναι η ενοποίησή του με το Υποθηκοφυλακείο Αθηνών, το οποίο με τη σειρά του φέρεται να προορίζεται για την έναρξη λειτουργίας του ως κτηματολογικού γραφείου, αρχής γενομένης από τον προσεχή Μάρτιο του 2023. Με αυτό τον τρόπο εκτιμάται ότι θα μειωθούν οι απαιτούμενοι χρόνοι.
στο 