Οριακή χαμηλότερη, σε σχέση με τις αρχικές εκτιμήσεις, ήταν η αύξηση των ελληνικών εξαγωγών κατά το α’ εξάμηνο του 2015, σύμφωνα με ανάλυση του Πανελληνίου Συνδέσμου Εξαγωγέων (ΠΣΕ) και του Κέντρου Εξαγωγικών Ερευνών και Μελετών (ΚΕΕΜ), με βάση τα προσωρινά στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ.
Οι εξαγωγές, εξαιρουμένων των πετρελαιοειδών, αυξήθηκαν κατά 1,06 δις. ευρώ ή κατά 13,4% έναντι της εκτίμησης γι αύξηση κατά 1,1 δις. ευρώ ή 13,7%, αντίστοιχα.
Για το σύνολο των εξαγωγών , παρουσιάζεται μείωση της αξίας τους κατά 2,2% (στα 12,8 δισ. ευρώ από 13,1 δισ. ευρώ) ή κατά περίπου 290 εκατ. ευρώ (αντί υποχώρησης 1,8% ή 250 εκατ. ευρώ των αρχικών εκτιμήσεων).
Η μεγάλη υποχώρηση των τιμών των εξαγωγών πετρελαιοειδών προκάλεσε μεγάλες ανακατατάξεις στο χάρτη του εξωτερικού εμπορίου της χώρας. Ο ΠΣΕ σημειώνει ότι τα στοιχεία για το α’ εξάμηνο, που δεν περιλαμβάνουν το διάστημα επιβολής κεφαλαιακών ελέγχων, αναδεικνύουν τις κρίσιμες ισορροπίες που διαμορφώνονται πλέον στο εξωτερικό εμπόριο της χώρας, με σημαντική ενίσχυση της βαρύτητας των χωρών της ΕΕ.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, στις εαρινές της προβλέψεις για την πορεία της ευρωπαϊκής οικονομίας, αναθεώρησε πτωτικά την εκτίμηση για την εξέλιξη των ελληνικών εξαγωγών κατά το τρέχον έτος, προβλέποντας αύξηση της τάξης 4% έναντι προηγούμενης εκτίμησης για αύξηση της τάξης του 5,6%. Πιθανή απώλεια μιάμισης ποσοστιαίας μονάδας από το εξωτερικό εμπόριο της χώρας, υπολογίζεται ότι προκαλεί απώλεια μισής ποσοστιαίας μονάδας από τους ρυθμούς αύξησης του ΑΕΠ της χώρας.
Ο χάρτης των εξαγωγών
Σε ότι αφορά τους προορισμούς των ελληνικών εξαγωγών, σε επίπεδο συνολικής αξίας, προκύπτει αύξηση κατά 13,3% προς τις χώρες της ΕΕ και μείωση -15,3% προς τις Τρίτες Χώρες. Ως αποτέλεσμα αυτών των μεταβολών, το μερίδιο στη συνολική αξία εξαγωγών για τις χώρες της ΕΕ διαμορφώνεται 52,95% έναντι ποσοστού 48,05% για τις Τρίτες Χώρες, συμπεριλαμβανομένων των πετρελαιοειδών, από αντίστοιχα μερίδια την προηγούμενη χρονιά 45,68% προς την ΕΕ και 54,32% για τις Τρίτες Χώρες.
Αν εξαιρεθούν τα πετρελαιοειδή, το μερίδιο των χωρών της ΕΕ εκτοξεύεται στο σχεδόν 75% έναντι ποσοστού μόλις 25% των Τρίτων Χωρών.
Αξιοσημείωτες είναι οι μεταβολές ως προς τους κύριους προορισμούς των ελληνικών εξαγωγών. Η Τουρκία υποχωρεί σημαντικά και από την πρώτη θέση σε ότι αφορά τους προορισμούς των ελληνικών εξαγώγιμων προϊόντων, το α’ εξάμηνο του 2015 εμφανίζεται στην 3η θέση. Στην 1η θέση περνάει η Ιταλία και ακολουθεί η Γερμανία και ακολουθούν κατά σειρά η Κύπρος, η Βουλγαρία, ενώ στην 6η θέση (από τη 10η) ανήλθαν οι ΗΠΑ. Στην 7η θέση βρίσκεται η Αίγυπτος και την πρώτη δεκάδα συμπληρώνουν το Ηνωμένο Βασίλειο, η Ισπανία και η Σαουδική Αραβία.
Οι μεταβολές αυτές στην κατάταξη των χωρών προορισμού των ελληνικών εξαγωγών έχουν, κυρίως, να κάνουν με τη σημαντική μείωση της αξίας των εξαγωγών πετρελαιοειδών, η οποία με τη σειρά της σε σημαντικό βαθμό οφείλεται στη μείωση των διεθνών τιμών του πετρελαίου.
Αναλυτικότερα κατά περιοχές, η σημαντική αύξηση κατά 15,4% (από 4.136,2 εκ.€ σε 4.772,7 εκ.€) των εξαγωγών προς την Ευρωζώνη (19), που απορρόφησε το 37,3% των συνολικών εξαγωγών στο εξεταζόμενο εξάμηνο, οφείλεται κυρίως στην αύξηση των εξαγωγών προς τους 6 από τους 7 βασικότερους εταίρους μας στην περιοχή. Μεγαλύτερη επίδραση είχε η μεγάλη αύξηση των εξαγωγών προς την Ιταλία κατά 23,1% (από 1.209,5 εκ.€ σε 1.489,4 εκ.€), ενώ σημαντικές ποσοστιαίες αυξήσεις κατέγραψαν οι εξαγωγές προς Βέλγιο (κατά 25,3%, από 146,9 εκ.€ σε 184,1 εκ.€), την Ολλανδία (κατά 18,8%, από 202,3 εκ.€ σε 240,3 εκ.€) και την Κύπρο (κατά 11,2%, από 606 εκ.€ σε 674,1 εκ.). Μικρότερες ποσοστιαίες αυξήσεις –αλλά όχι αμελητέες καθώς αφορούν σημαντικά ποσά- εμφανίζουν οι εξαγωγές προς τη Γερμανία (κατά 2,9%, από 896,2 εκ.€ σε 922,2 εκ.€) και προς τη Γαλλία (κατά 3,5%, από 331,7 εκ.€ σε 343,2 εκ.€), ενώ η μονάδική χώρα από τις σημαντικές αγορές της Ευρωζώνης που παρουσιάζει μικρή μείωση των ελληνικών εξαγωγών είναι η Ισπανία κατά -1,7% (από 375,4 εκ.€ σε 369 εκ.€).
Από τις χώρες της Ευρωζώνης με χαμηλότερη αξία εξαγωγών, αξίζει να αναφερθούν ο υπερτριπλασιασμός των αποστολών προς τη Μάλτα (από 29,6 εκ.€ σε 93,9 εκ.€), ο σχεδόν υπερτριπλασιασμός προς τη Σλοβενία (από 28,5 εκ.€ σε 82,5 εκ.€), ο υπερδιπλασιασμός των εξαγωγών προς Ιρλανδία (από 18,7 στα 40 εκ.€) και προς Λιθουανία (από 11 στα 25,5 εκ.€), οι αξιοσημείωτες αυξήσεις σε Φινλανδία κατά 20,1% (από 74,4 εκ.€ σε 89,4 εκ.€) και Πορτογαλία κατά 7,7% (από 66,6 εκ.€ σε 71,7 εκ.€), αλλά και η μικρή μείωση των αποστολών προς την Αυστρία κατά -2,5% (από 94,3 εκ.€ σε 91,9 εκ.€).
Όσον αφορά στις χώρες-μέλη της Ε.Ε. που δεν ανήκουν στην Ευρωζώνη, οι εξαγωγές αυξήθηκαν προς αυτές κατά 8,7% και ανήλθαν στα 2.005,2 εκ.€ από 1.844,8 εκ.€. Η Βουλγαρία -κυριότερος πελάτης για τα ελληνικά προϊόντα στην εν λόγω κατηγορία χωρών- εμφανίζει μικρή μείωση -1,4% (από 626,4 εκ.€ σε 617,8 εκ.€), ενώ όλες οι υπόλοιπες 8 χώρες εμφανίζουν αυξητικές τάσεις, από τις οποίες ξεχωρίζουν (με βάση το μέγεθος των εξαγωγών) το Ην.Βασίλειο με αύξηση 15,9% (από 438,6 εκ.€ σε 508,3 εκ.€), η Ρουμανία με αύξηση 19,1% (από 295 εκ.€ από 351,2 εκ.€), η Πολωνία με αύξηση 11,5% (από 152,6 εκ.€ σε 170,2 εκ.€), η Σουηδία με μικρή αύξηση 1,7% (από 83,7 εκ.€ σε 85,1 εκ.€), η Δανία με μεγάλη αύξηση 27,7% (από 49,4 εκ.€ σε 63,1 εκ.€) και η Κροατία επίσης με μεγάλη αύξηση 16,2% (από 48εκ.€ σε 55,8εκ.€)
Οι εξαγωγές προς τις Λοιπές Χώρες της Ευρώπης (πλην Ε.Ε.) καταγράφουν μια πολύ μεγάλη μείωση για το α’ εξάμηνο του 2015, της τάξης του -33,4%. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι και προς τους 5 κυριότερους έως το 2014 προορισμούς, παρατηρήται σημαντική συρρίκνωση των ελληνικών εξαγωγών. Συγκεκριμένα, οι εξαγωγές προς την Τουρκία μειώθηκαν κατά -42,5% (σε 905,1 εκ.€ από 1.574,3 εκ.€), η οποία με αυτή την επίδοση περιορίζεται στην τρίτη θέση (από 1η από τις αρχές του 2013) στον κατάλογο των κυριότερων προορισμών ελληνικών αποστολών. Σημαντικές μειώσεις των εξαγωγών καταγράφεται στις εξαγωγές προς την πΓΔΜ κατά -18,4% (σε 283,8 εκ.€ από 347,9 εκ.€), προς το Γιβραλτάρ κατά -51,1% (σε 219,2 εκ.€ από 448,6 εκ.€), προς την Αλβανία κατά -16,6% (σε 180 εκ.€ από 215,9 εκ.€) και προς τη Ρωσία κατά -39,5% (σε 99,5 εκ.€ από 164,6 εκ.€).
Στην αντίθετη κατεύθυνση, ανοδικές τάσεις εμφανίζουν οι αποστολές προς τη Σερβία κατά 5,5% (σε 105,1 εκ.€ από 99,6 εκ.€), προς την Ελβετία κατά 13,3% (σε 65,1 εκ.€ από 57,5 εκ.€), προς την Ουκρανία κατά 3,9% (σε 59,4 εκ.€ από 57,2 εκ.€), προς τη Μολδαβία κατά 24,7% (σε 45,8 εκ.€ από 36,7 εκ.€), αλλά και οι -χαμηλότερης αξίας- εξαγωγές προς τη Νορβηγία κατά 35,6% (σε 23,4 εκ.€ από 17,2 εκ.€).
Η πολύ μεγάλη (κατά 58,5%) άνοδος των εξαγωγών προς τη Β.Αμερική (από 491 εκ.€ σε 778 εκ.€), οφείλεται στις σημαντικά αυξητικές τάσεις προς και τους τρεις προορισμούς της εν λόγω περιοχής. Ξεχωρίζει προφανώς, η πολύ μεγάλη αύξηση 62,5% των ελληνικών αποστολών προς τις ΗΠΑ, στα 621,7 εκ.€ από 382,6 εκ.€ το αντίστοιχο περσινό εξάμηνο του 2014. Σημαντικές αυξήσεις παρατηρούνται στις εξαγωγές και προς το Μεξικό, της τάξης του 35,7% (από 65,1 εκ.€ σε 88,4 εκ.€) και προς τον Καναδά κατά 57% (από 43,3 εκ.€ σε 67,9 εκ.€).
Οι χαμηλές σε αξία εξαγωγές προς τις Λοιπές Χώρες της Αμερικής, εμφανίζουν εντυπωσιακή αύξηση της τάξης του 133% και ανήλθαν στα 95 εκ.€ από 40,7 εκ.€ το α’ εξάμηνο του 2014. Η άνοδος αυτή οφείλεται στην πολύ μεγάλη αύξηση των αποστολών προς τον Παναμά στα 48,5 εκ.€ από 11,7 εκ.€ και προς τις Μπαχάμες στα 16,1 εκ.€ από μόλις 0,5 εκ.€, αλλά και στη σημαντική άνοδο των εξαγωγών προς τη Βραζιλία (η οποία ήταν μέχρι πρότινος ο βασικός πελάτης ελληνικών προϊόντων στην περιοχή) κατά 19,3% (από 17,1 εκ.€ στα 20,4 εκ.€).
Οι ελληνικές εξαγωγές προς την περιοχή της Μ.Ανατολής & Β.Αφρικής καταγράφουν μικρή αύξηση κατά 4% (από 1.805,7 εκ.€ σε 1.877,8 εκ.€). Αξίζει να σημειωθεί ότι στη συγκεκριμένη περιοχή παρατηρούνται αρκετά σημαντικές μεταβολές από χώρα σε χώρα και σε αυτό το εξεταζόμενο εξάμηνο, κάτι που δείχνει ότι παραμένει η ρευστότητα που υπάρχει στην κατάσταση αυτών των χωρών. Για την ακρίβεια, από τις 8 χώρες που αποτελούν τους κυριότερους πελάτες ελληνικών προϊόντων στην περιοχή, οι μισές εμφανίζουν ανοδικές τάσεις των εξαγωγών και οι άλλες μισές πτωτικές.
Πιο συγκεκριμένα και παρουσιάζοντας τις μεταβολές με κριτήριο την αξία των εξαγωγών κατά το πρώτο εξάμηνο του 2015, πρώτος πελάτης ελληνικών προϊόντων παραμένει η Αίγυπτος στα 576,6 εκ.€ (από 490,5 εκ.€, με μεγάλη αύξηση 17,6%). Ακολουθεί με μικρή αύξηση 5,4% η Σ.Αραβία στα 370,6 εκ.€ (από 351,7 εκ.€), ο Λίβανος με εντυπωσιακή άνοδο 79% στα 358,2 εκ.€ (από 200 εκ.€), τα Ην.Αρ.Εμιράτα με πολύ μεγάλη μείωση -44,8%, στα 111,2 εκ.€ (από 201,4 εκ.€), η Τυνησία με σημαντική αύξηση 42% στα 101,2 εκ.€ (από 71,4 εκ.€) και με μεγάλες μειώσεις οι εξαγωγές προς Αλγερία (-27,7%, στα 94,4 εκ.€ από 130,5 εκ.€), προς Ισραήλ (-26,1%, στα 82,3 εκ.€ από 111,4 εκ.€) και προς τη Λιβύη (-39,8%, στα 73,8 εκ.€ από 122,5 εκ.€).
Οι υπόλοιπες χώρες εμφανίζουν χαμηλότερες σε αξία εξαγωγές, όμως αξίζει να αναφερθεί η συνέχιση της μεγάλης συρρίκνωσης των εξαγωγών και για αυτό το εξάμηνο προς το Μαρόκο κατά -65% (στα 12,3 εκ.€ από 35,3 εκ.€) και από την άλλη η συνέχιση των ανοδικών τάσεων των εξαγωγών προς το Ιράκ κατά 10,8% (στα 25,3 εκ.€ από 22,8 εκ.€).
Οι εξαγωγές προς τις Χώρες της Ασίας (πλην Μ.Ανατολής) κατά το α’ εξάμηνου του 2015 παρέμειναν ουισαστικά αμετάβλητες σε σχέση με το αντίστοιχο περσινό εξάμηνο. Για την ακρίβεια οι ελληνικές εξαγωγές σημείωσαν οριακή πτώση -0,3% και ανήλθαν στα 674,3 εκ.€ από 676,6 εκ.€. Από τις 9 χώρες με αξιοσημείωτη αξία εξαγωγών, οι έξι παρουσιάζουν αύξηση εξαγωγών και οι άλλες τρεις μειώσεις.
Αναλυτικά, με σειρά βάσει αξίας εξαγωγών, ο πρώτος πελάτης ελληνικών προϊόντων στην εξεταζόμενη περιοχή, είναι η Ν.Κορέα με σχεδόν διπλασιασμό των εξαγωγών (από 105 εκ.€ σε 203,7 εκ.€). Ακουλουθούν οι εξαγωγές προς την Κίνα με μεγάλη μείωση κατά -30,7% (από 154,3 εκ.€ σε 107 εκ.€), η Σιγκαπούρη –η οποία στο αντίστοιχο περσινό εξάμηνο ήταν στην 1η θέση στη σχετική κατάταξη- επίσης με πολύ μεγάλη μείωση κατά -45,8% (από 170,8 εκ.€ σε 92,6 εκ.€), το Χονγκ Κονγκ με υπερδιπλασιασμό των εξαγωγών (από 26,5 εκ.€ σε 57,1 εκ.€), η Ινδία με αύξηση της τάξης του 22,1% (από 28 εκ.€ σε 34,1 εκ.€), η Ινδονησία με αύξηση 9,8% (από 29,7 εκ.€ σε 32,6 εκ.€), η Ταϊβάν προς την οποία οι εξαγωγές υπερτετραπλασιάστηκαν (από μόλις 6,9 εκ.€ σε 32,1 εκ.€), η Γεωργία με πολύ μεγάλη μείωση -61,7% (από 81,1 εκ.€ σε 31,1 εκ.€) και τέλος η Ιαπωνία προς την οποία καταγφάφηκε αύξηση των εξαγωγών κατά 17,9% (από 24,9 εκ.€ σε 29,3 εκ.€). .
Οι εξαγωγές προς τις Χώρες της Αφρικής (πλην Βόρειας Αφρικής) κατά το α’ εξάμηνου του 2015 σημείωσαν μεγάλη αύξηση 32,1% σε σχέση με το αντίστοιχο περσινό εξάμηνο, αν και παραμένουν χαμηλές σε αξία, αφού ανήλθαν στα 86 εκ.€ από 65,1 εκ.€. Ως προς τους κύριους πελάτες ελληνικών προϊόντων προς την εν λόγω περιοχή, αξίζουν να αναφερθούν: η εντυπωσιακή άνοδος των εξαγωγών προς την Κένυα (από 3,3 εκ.€ σε 26,4 εκ.€), η οποία πλέον ξεπέρασε στην πρώτη θέση των κυριότερων αγορών από τις λοιπές χώρες της Αφρικής, τη Δημ. της Ν.Αφρικής η οποία εμφάνισε επίσης άνοδο αλλά σαφώς μικρότερη (21,6%, από 17,3 εκ.€ σε 21 εκ.€). Ανοδικά κινήθηκαν οι εξαγωγές και προς τη Γκάνα κατά 9,7% (από 9,4 εκ.€ σε 10,3 εκ.€), ενώ αντίθετα μεγάλη μείωση κατέγραψαν οι εξαγωγές προς τη Νιγηρία που ήταν ο κυριότερος πελάτης στην περιοχή και πλέον υποχώρησε στην 3η θέση(-32,5%, από 28,8 εκ.€ σε 19,4 εκ.€).
Οι χαμηλές σε αξία ελληνικές εξαγωγές προς την Ωκεανία, σημείωσαν αύξηση 8% (από 68,7 εκ.€ σε 74,2 εκ.€). Η άνοδος αυτή εκφράζεται και προς τις δύο βασικές χώρες της περιοχής, δηλαδή προς την Αυστραλία κατά 8,2% (από 63,2 εκ.€ σε 68,4 εκ.€) και προς τη Ν.Ζηλανδία κατά 5,5% (από 5,5 εκ.€ σε 5,8 εκ.€).
Τέλος, οι ελληνικές εξαγωγές που αφορούν στους Εφοδιασμούς Πλοίων, εμφανίζουν μεγάλες μειώσεις. Συγκεκριμένα -85,6% στα πλοία με σημαία κρατών της ΕΕ και -82,1% στα πλοία με σημαία τρίτων χωρών και διαμορφώθηκαν στα 31,5 εκ.€ και 85,6 εκ.€, από 218,6 εκ.€ και 477,4 εκ.€ αντίστοιχα. Ο βασικός λόγος για αυτές τις πολύ μεγάλες μειώσεις είναι ο περιορισμός της αξίας των πετρελαιοειδών, ο οποίος οφείλεται και στη μείωση των διεθνών τιμών του πετρελαίου.
στο 