Τη δημιουργία θέσης υπευθύνου θεμελιωδών δικαιωμάτων στο υπουργείο Μετανάστευσης και Ασύλου «με πρόταση της Ελλάδας και σε συνεννόηση με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή», προκειμένου «να υπάρχει απόλυτη διαφάνεια σε όλες τις δράσεις μας», προανήγγειλε ο υπουργός Μετανάστευσης και Ασύλου, Νότης Μηταράκης, κατά τη διάρκεια συνεδρίασης της Επιτροπής Πολιτικών Ελευθεριών, Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων (LIBE) του Ευρωκοινοβουλίου.
Ο κ. Μηταράκης συμμετείχε στη συνεδρίαση της Επιτροπής LIBE, προκειμένου να συζητηθεί το θέμα των καταγγελιών για παράνομες επαναπροωθήσεις στην Ελλάδα.
Ο υπουργός Μετανάστευσης εξήγησε ότι υπάρχουν τρία επίπεδα εξέτασης των καταγγελιών αυτών: από τον εσωτερικό έλεγχο των Σωμάτων Ασφαλείας που εποπτεύεται από εισαγγελέα, από την Εθνική Αρχή Διαφάνειας και από την ελληνική Δικαιοσύνη.
Σχετικά με την κατάσταση στον Έβρο, ο υπουργός Μετανάστευσης ανέφερε ότι «τα δίκτυα λαθρεμπόρων έχουν επινοήσει μια νέα μέθοδο παράκαμψης των συνοριακών ελέγχων και χειραγώγηση του ευρωπαϊκού συστήματος ασύλου και δικαιοσύνης. Οι λαθρέμποροι εγκαταλείπουν ομάδες μεταναστών σε νησίδες. Στη συνέχεια ειδοποιούν συγκεκριμένες ΜΚΟ, που ειδικεύονται στη διευκόλυνση της διέλευσης των συνόρων. Αυτές οι ΜΚΟ με τη σειρά τους ειδοποιούν τις ελληνικές αρχές υποστηρίζοντας ότι βρίσκονται σε κίνδυνο και καταθέτουν επίσης αίτηση στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων που εκδίδει προσωρινά μέτρα, τα οποία δεν προδικάζουν την ουσία των υποθέσεων». Σύμφωνα με τον ίδιο, «σε όλα τα περιστατικά έχουμε στείλει ειδικές ομάδες για να διασώσουμε τους μετανάστες».
Αναφορικά με την Κοινή Δήλωση ΕΕ-Τουρκίας, ο κ. Μηταράκης επισήμανε ότι «εάν η Τουρκία είχε εφαρμόσει το κομμάτι της συμφωνίας που της αναλογεί με την ΕΕ, δεν θα κάναμε αυτή τη συζήτηση σήμερα» και προσέθεσε ότι «σύμφωνα με σημαντικό αριθμό μαρτυριών από αιτούντες άσυλο, οι τουρκικές αρχές ενθαρρύνουν ενεργά τις παράνομες αναχωρήσεις». Την ίδια ώρα, είπε, υπάρχουν προκλήσεις και εμπρηστικές δηλώσεις από την Τουρκία για τα ελληνικά νησιά «που θέτουν ανησυχίες».
Ο κ. Μηταράκης υπογράμμισε ότι «η Ελλάδα θα περίμενε έναν ακόμη πιο ενεργό ρόλο των θεσμικών οργάνων της ΕΕ, καλώντας την Τουρκία να τηρήσει τις δεσμεύσεις της βάσει της Κοινής Δήλωσης του 2016». Επίσης, ζήτησε να υπάρξει δίκαιη ανακατανομή των προσφύγων σε όλες τις χώρες της ΕΕ.
Σε ερώτηση της Σοφία Ίντ’Βελντ από τους Renew για την περίπτωση του Αφγανού διερμηνέα της Frontex που κατήγγειλε ότι επαναπροωθήθηκε στην Τουρκία, ο κ. Μηταράκης απάντησε ότι «διερευνάται από ανεξάρτητη αρχή». Συνολικά, σύμφωνα με τον ίδιο, ερευνώνται 13 υποθέσεις που έχει καταγράψει η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες, «ενώ για άλλες 517 περιμένουμε για να λάβουμε περισσότερες πληροφορίες». Σχετικά με περιστατικά που κατήγγειλαν δημοσιογράφοι, ο ίδιος απάντησε ότι «τα βίντεο που χρησιμοποίησαν είναι πειραγμένα».
Η Ελίζα Βόζεμπεργκ από το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα επισήμανε ότι «κάθε δημοκρατική χώρα έχει δικαίωμα να φυλάσσει τα εξωτερικά σύνορά της από παράνομες εισόδους».
Ο Κώστας Αρβανίτης από την Ομάδα της Αριστεράς GUE/NGL υπογράμμισε ότι «έχουμε σταθερά εργαλειοποίηση από την πλευρά της Τουρκίας στο προσφυγικό και σε άλλα ζητήματα, αλλά η Τουρκία δεν είναι χώρα της ΕΕ» και αναφέρθηκε σε δηλώσεις πολιτικών της ελληνικής κυβέρνησης, «οι οποίοι παραδέχονται δημόσια ότι γίνονται pushbacks».
Ο Κώστας Παπαδάκης, ευρωβουλευτής του ΚΚΕ, τόνισε ότι «από τη μια πλευρά του Αιγαίου έχουμε δουλεμπορικά κυυκλώματα με στόχο και τα κυριαρχικά δικαιώματα της Ελλάδας και από την άλλη πλευρά έχουμε επαναπροωθήσεις, καταστολή και υπερδομές-φυλακές» και ζήτησε να καταργηθεί η Frontex «που παραβιάζει τα κυριαρχικά δικαιώματα της Ελλάδας».
Τέλος, ο Χαβιέρ Μορένο Σάντσες των Ευρωπαίων Σοσιαλιστών ανέφερε ότι εδώ και χρόνια υπάρχει αίτημα στο Ευρωκοινοβούλιο για ένα ευρωπαϊκό μηχανισμό θαλάσσιας διάσωσης, με τον κ. Μηταράκη να απαντάει ότι «χρειάζεται να έχουμε τη δυνατότητα ενός ευρωπαϊκού οργάνου διάσωσης, αλλά χρειάζεται και άμεση συμφωνία από όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ για αναλογική αποβίβαση των μεταναστών σε όλα τα κράτη».