Προστασία πρώτης κατοικίας: Τι ζητούν οι θεσμοί

Στις διαπραγματεύσεις με τους θεσμούς παραπέμπεται το θέμα του νέου πτωχευτικού νόμου για ιδιώτες και επιχειρήσεις, που θα ισχύσει από τις αρχές του επόμενου έτους, καθώς και το πρόγραμμα «γέφυρα» για την προστασία της πρώτης κατοικίας, που θα καλύψει για εννιά μήνες τους τόκους των στεγαστικών δανείων για όσα νοικοκυριά πλήττονται από την κρίση.
Σύμφωνα με την εφημερίδα “Καθημερινή”, το πρόγραμμα «γέφυρα» θα υποκαταστήσει την προστασία που παρέχεται σήμερα για συγκεκριμένες κατηγορίες οφειλετών στεγαστικών δανείων μέσω της ηλεκτρονικής πλατφόρμας που λειτουργεί στην ειδική γραμματεία ιδιωτικού χρέους και η οποία θα πάψει να ισχύει στα τέλη Ιουλίου.
Οι συζητήσεις με τα τεχνικά κλιμάκια των θεσμών γίνονται υπό το βάρος της ασυμφωνίας που υπάρχει για το κατά πόσον η επιδότηση της δόσης του στεγαστικού δανείου θα καλύψει όλα τα νοικοκυριά που πλήττονται από την κρίση, όπως προτείνει η ελληνική πλευρά, ή θα καλύψει πιο ευάλωτες κατηγορίες, βάσει συγκεκριμένων κριτηρίων για την αξία της προστατευόμενης πρώτης κατοικίας και το ύψος της οφειλής, όπως προτείνουν οι θεσμοί. Με βάση την πρόταση του υπουργείου Οικονομικών, η επιδότηση θα είναι οριζόντια, ανεξαρτήτως δηλαδή αξίας προστατευόμενης κατοικίας, και θα καλύψει 330.000 νοικοκυριά. Θα κλιμακώνεται ωστόσο ανάλογα με την κατάσταση στην οποία βρίσκεται κάθε δάνειο, επιβραβεύοντας με το ανώτατο ποσοστό επιδότησης, που θα φτάνει το 90% της δόσης, όσους ήταν συνεπείς στην αποπληρωμή του δανείου τους έως ότου ξεσπάσει η πανδημική κρίση. Η επιδότηση θα ισχύσει για εννιά μήνες και θα βαίνει μειούμενη ανά 3μηνο. Θα τεθεί σε εφαρμογή από τον Αύγουστο με την προσδοκία ότι σταδιακά, εντός του επόμενου εννεαμήνου, η οικονομία θα επανέλθει στην κανονικότητα και οι επιπτώσεις της κρίσης θα εκτονωθούν πλήρως στο τέλος του 9μήνου.
Ο πτωχευτικός νόμος
Σε ό,τι αφορά τον νέο πτωχευτικό νόμο, «αγκάθια» στη δια-πραγμάτευση μεταξύ θεσμών και υπουργείου Οικονομικών παραμένει το θέμα του φορέα που θα αγοράζει την πρώτη κατοικία των οφειλετών που πτωχεύουν και το κατά πόσον αυτός θα είναι δημόσιος ή ιδιωτικός. Το θέμα έχει αναλάβει να μελετήσει η PWC και θα παραπεμφθεί πιθανότατα στις συζητήσεις με τους επικεφαλής των θεσμών, ενώ στη σημερινή συνάντηση αναμένεται να συζητηθούν τεχνικά αλλά κρίσιμα σημεία του νόμου, όπως το ύψος της πρώτης κατοικίας που θα προστατεύεται. Με βάση το προσχέδιο του πτωχευτικού, η αξία της προστατευόμενης πρώτης κατοικίας ορίζεται σε 200.000 ευρώ εάν πρόκειται για άγαμο οφειλέτη και προσαυξάνεται κατά 40.000 ευρώ όταν ο οφειλέτης είναι έγγαμος και κατά 20.000 ευρώ για κάθε παιδί μέχρι τρία. Οι τράπεζες θεωρούν ότι πρόκειται για «υπερβολικά γενναιόδωρο» όριο και αντιπροτείνουν όριο κάτω των 100.000 ευρώ (πριν από την προσαύξηση με βάση τα προστατευόμενα μέλη), επισημαίνοντας ότι το 90% των δανείων καλύπτει αξία κατοικίας μικρότερη των 200.000 ευρώ. «Αγκάθι» αποτελεί επίσης η δυνατότητα ενός φυσικού προσώπου να ρυθμίσει τα χρέη του εξωδικαστικά μέσω ειδικής πλατφόρμας που θα δημιουργηθεί. Το σχέδιο του νέου πτωχευτικού κώδικα δίνει αυτή τη δυνατότητα τόσο για τα φυσικά όσο και για τα νομικά πρόσωπα, όμως η πρόβλεψη αυτή βρίσκει αντίθετες τις τράπεζες, οι οποίες θεωρούν ότι μπορεί να λειτουργήσει καταχρηστικά από στρατηγικούς κακοπληρωτές προκειμένου να κερδίζουν χρόνο πριν από την πτώχευση.