Δεν έχουν τέλος οι προκλήσεις: Ο Ερντογάν θέλει να μετατρέψει την Αν. Μεσόγειο σε “οθωμανική λίμνη”

Ο Ερντογάν εκμεταλλεύεται στο έπακρο το κενό εξουσίας που έχει δημιουργηθεί από την απουσία των Αμερικανών και την ευρωπαϊκή αδυναμία για να εδραιώσει τις επιδιώξεις του. Από το 2011 ο σουλτάνος είχε δηλώσει ότι η Τουρκία θα πρέπει να είναι παρούσα στο Σουέζ και στις παρακείμενες θάλασσες και να επεκτείνει την επιρροή της έως τον Ινδικό Ωκεανό. Για μια μεγάλη χρονική περίοδο αναταράξεων στην ανατολική Μεσόγειο προετοιμάζεται η Αθήνα, καθώς οι απειλές και οι προκλήσεις της Αγκυρας φαίνεται να μην έχουν τέλος. Ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν θέλει να μετατρέψει την ανατολική Μεσόγειο σε «οθωμανική λίμνη» και δείχνει να εκτιμά πως η συγκυρία ευνοεί τα σχέδιά του. Ετσι, μέσα σε λιγότερο από μία εβδομάδα, η Άγκυρα, αντί για αποκλιμάκωση, ανανέωσε τη NAVTEX για το «Oruc Reis» που θα κινείται εφεξής σε μια περιοχή από τα όρια των χωρικών υδάτων της Ρόδου έως τα όρια εκείνων του Καστελλόριζου και προανήγγειλε, μέσω δηλώσεων του αντιπροέδρου Φουάτ Οκτάι, σεισμογραφικές έρευνες νοτίως της Κρήτης. Ταυτόχρονα, εξέφρασε την πρόθεσή της να στείλει στην ελληνική υφαλοκρηπίδα πλοίο-γεωτρύπανο, αναβαθμίζοντας έτσι την ποιότητα της πρόκλησης. Την ίδια στιγμή, η Αγκυρα δρομολογεί και τη διχοτόμηση της Κύπρου.
Στόχος τα τετελεσµένα
Ο Ερντογάν εκµεταλλεύεται στο έπακρο το κενό εξουσίας που έχει δηµιουργηθεί από την απουσία των Αµερικανών και την ευρωπαϊκή αδυναµία, για να εδραιώσει τις επιδιώξεις του και να δηµιουργήσει τετελεσµένα στην ανατολική Μεσόγειο, σε βάρος κυρίως της Ελλάδας και της Κύπρου. Η στρατηγική δεν είναι νέα. Ηδη από το 2011 ο σουλτάνος είχε δηλώσει ότι η Τουρκία θα πρέπει να είναι παρούσα στο Σουέζ και στις παρακείµενες θάλασσες και να επεκτείνει την επιρροή της έως τον Ινδικό Ωκεανό. Στην πραγµατικότητα, όπως είχε από καιρό επισηµάνει στο γαλλικό think tank FMES, οραµατιζόταν την αναβίωση της οθωµανικής επιρροής µε έµφαση στο Αιγαίο και στην ανατολική Μεσόγειο και µε βάση αυτή την επιδίωξη δροµολόγησε ένα γιγαντιαίο πρόγραµµα ναυτικών εξοπλισµών. Οι εξελίξεις επιταχύνθηκαν µετά το 2017. Τους τελευταίους µήνες, όµως, ο σουλτάνος αισθάνεται ότι µπορεί να λειτουργεί χωρίς κανέναν περιορισµό. Στο στόχαστρό του βρίσκεται η Ελλάδα, την οποία θέλει να υποχρεώσει σε µια εφ’ όλης της ύλης συζήτηση, µε αφετηρία όχι τις διαφορές που αναγνωρίζει η Ελλάδα, αλλά αυτά που θέλει ο ίδιος. Από τις δηλώσεις των Τούρκων αξιωµατούχων το τελευταίο διάστηµα σε σχέση µε τον Χάρτη της Σεβίλλης, είναι σαφές ότι η Αγκυρα θέτει ως προϋπόθεση για τον διάλογο να παραιτηθεί η Αθήνα από όσα δικαιώµατα έχει βάσει του ∆ικαίου της Θάλασσας και ταυτόχρονα να αποδεχθεί να συζητήσει για αποστρατιωτικοποίηση νησιών, γκρίζες ζώνες και ό,τι άλλο θέσει στο τραπέζι η Τουρκία. Αυτός είναι ο λόγος που η Αγκυρα δεν θέλει τις διερευνητικές επαφές και το καθορισµένο πλαίσιο του διαλόγου για τις θαλάσσιες ζώνες και κάνει ό,τι µπορεί για να τις τορπιλίσει. Βεβαίως, οι Τούρκοι γνωρίζουν πως αυτό που θέλουν µόνο µετά από πόλεµο µπορεί να συµβεί και γι’ αυτό κάνουν ό,τι µπορούν για να προκαλέσουν θερµό επεισόδιο, το οποίο όµως θέλουν να χρεωθεί η Ελλάδα. Από τις δηλώσεις της τελευταίας εβδοµάδας, στην Αθήνα συγκράτησαν ως πλέον απειλητική εκείνη του Φ. Οκτάι για επέκταση των τουρκικών σεισµικών ερευνών και νοτίως της Κρήτης, σε περιοχές που περιλαµβάνονται στο παράνοµο τουρκολιβυκό µνηµόνιο. Η απειλή αυτή σηµαίνει πως η Τουρκία θα διασχίσει τον 28ο µεσηµβρινό και θα µπει σε περιοχή οριοθετηµένη από τη συµφωνία Ελλάδας – Αιγύπτου, κάτι που θα δυσκολέψει σηµαντικά την κατάσταση για την ελληνική κυβέρνηση, η οποία έως τώρα έχει επιδιώξει να αποφύγει την στρατιωτική κλιµάκωση της κρίσης. Κυβερνητικά στελέχη δεν αποκλείουν, πάντως, κανένα σενάριο σε αυτή την περίπτωση. Στο τραπέζι παραµένει επίσης και η απειλή το «Oruc Reis» να παραβιάσει τα χωρικά µας ύδατα στο όριο των 6 µιλίων, είτε προς τη Ρόδο είτε στο Καστελλόριζο. Αυτός ο κίνδυνος θα συνεχίσει να υφίσταται τουλάχιστον έως το ∆εκέµβριο, καθώς θα βρίσκεται για ακόµη δύο µήνες στις περιοχές ανατολικά του 28ου µεσηµβρινού το «Oruc Reis», όπως δήλωσε την Πέµπτη ο υπουργός Ενέργειας της Τουρκίας, Φατίχ Ντονµέζ. Και, βεβαίως, υπάρχει και ο κίνδυνος να δοθεί εντολή και για γεωτρήσεις από το πλωτό γεωτρύπανο «Yavuz» στις περιοχές όπου ήδη έχει ολοκληρώσει τις έρευνες το «Oruc Reis».