Πολυάριθμες και σημαντικές προκλήσεις παραμένουν στο συνταξιοδοτικό μας σύστημα, είπε ο υπουργός Οικονομικών, Χρήστος Σταϊκούρας μιλώντας στο 2ο Συνέδριο Επαγγελματικής Ασφάλισης. Αναλυτικά, σύμφωνα με τον υπουργό, οι προκλήσεις συνοψίζονται στις κάτωθι:
“1ον. Το
υφιστάμενο σύστημα κοινωνικής ασφάλισης, ως διανεμητικό, είναι εξαιρετικά
εκτεθειμένο στον «δημογραφικό κίνδυνο», όπου λόγω της γήρανσης του πληθυσμού
μειώνεται συνεχώς η αναλογία των οικονομικά ενεργών πολιτών προς τους συνταξιούχους.
2ον. Το
υφιστάμενο σύστημα δεν λειτουργεί ως μοχλός ανάπτυξης της οικονομίας.
Αντίθετα, θέτει
αντικίνητρα τόσο στην εργασία, όσο και στην αποταμίευση και τις επενδύσεις.
3ον. Το
υφιστάμενο σύστημα δεν εμπνέει εμπιστοσύνη στις νεότερες γενιές και δημιουργεί
κίνητρα για στροφή στην «γκρίζα» οικονομία, καθώς είναι διάχυτο το κλίμα
αβεβαιότητας και ανησυχίας στους νέους για το εάν θα καταφέρουν να πάρουν
σύνταξη.
Οι παραπάνω
προκλήσεις, σε συνδυασμό με τις έντονες δημοσιονομικές πιέσεις που δέχεται εδώ
και αρκετές δεκαετίες το συνταξιοδοτικό μας συστήματα και οι οποίες
επιτείνονται λόγω της πανδημίας, καθιστούν εκ νέου επίκαιρο και επείγον το
ζήτημα της μεταρρύθμισης του.
Ώστε αυτό να
προσαρμοστεί στις δημογραφικές τάσεις, διασφαλίζοντας ταυτόχρονα την επάρκεια
των συντάξεων, τη βιωσιμότητα και τη δημοσιονομική ισορροπία”.
Και πρόσθεσε ότι “Ο εμπλουτισμός
του τρέχοντος συστήματος με κεφαλαιοποιητικά στοιχεία, θα οδηγήσει σε μια
διαπυλωνική στήριξη του συνταξιοδοτικού συστήματος, με πολλαπλές θετικές
συνέπειες, όπως:
-αντιμετώπιση και
επιμερισμό του δημογραφικού κινδύνου,
-εισαγωγή ισχυρών
κινήτρων αποτροπής της αδήλωτης εργασίας,
-μεγαλύτερη
διασπορά ρίσκου, και, επομένως διαχρονικά μεγαλύτερη ασφάλεια για τις συντάξεις,
-ενίσχυση της οικονομικής
μεγέθυνσης,
-εμπέδωση του αισθήματος
κοινωνικής δικαιοσύνης.
Πρόκειται για
ένα σύστημα που εφαρμόζεται, ήδη, με επιτυχία στην Ευρώπη και τις ΗΠΑ. Ενδεικτικό του
μεγέθους του δεύτερου πυλώνα στην Ευρώπη, είναι το ύψος των στοιχείων ενεργητικού
που κατέχουν τα Επαγγελματικά Ταμεία, και ο ρυθμός αύξησής τους την τελευταία
δεκαετία”.
Συγκεκριμένα,
σύμφωνα με την ΕΚΤ, στην Ευρωζώνη τα περιουσιακά στοιχεία των συνταξιοδοτικών
σχημάτων έχουν σχεδόν διπλασιαστεί από το 2008 έως το 2019, προσεγγίζοντας τα 3
τρισ. ευρώ.
Μέγεθος που
αντιπροσωπεύει περίπου το 25% του ΑΕΠ της Ευρωζώνης το 2019, έναντι ποσοστού
13% του ΑΕΠ το 2008.
Παράλληλα, από
τα στοιχεία του ΟΟΣΑ, προκύπτει ότι:
-Η συνολική περιουσία των
Επαγγελματικών Ταμείων του 2ου Πυλώνα αυξήθηκε το διάστημα 2009-2019
ταχύτερα από το ΑΕΠ στις περισσότερες χώρες του ΟΟΣΑ.
-Εντός του ΟΟΣΑ, 8 από τις 37 χώρες
είχαν περιουσιακά στοιχεία στο τέλος του 2019 άνω του 100% της οικονομίας τους.
-Ο μέσος όρος αξίας των περιουσιακών
στοιχείων των Επαγγελματικών Ταμείων των χωρών του ΟΟΣΑ, σε σχέση με το μέγεθος
των οικονομιών τους, ήταν 91,5% το 2019.
Αντιθέτως, στον
τομέα αυτό, η Ελλάδα είναι ουραγός.
Παρότι η
Επαγγελματική Ασφάλιση έχει θεσμοθετηθεί από το 2002, δεν έχει καταφέρει να καθιερωθεί
στη συνείδηση των ασφαλισμένων ως λύση για συμπληρωματική συνταξιοδοτική
παροχή.
Γεγονός που
αντανακλάται στην αξία των περιουσιακών στοιχείων των Επαγγελματικών Ταμείων
της χώρας μας, σε σχέση με το ΑΕΠ της, η οποία διαμορφώνεται μόλις στο 0,8% το
2019.
Εντούτοις,
παρότι η αγορά παραμένει ρηχή και μικρή για τα ευρωπαϊκά δεδομένα, υπάρχουν
ενθαρρυντικά σημάδια ανάπτυξής της την τελευταία πενταετία, καθώς καταγράφεται
μια σταθερά ανοδική πορεία του κλάδου, με αύξηση της συνολικής αξίας του ενεργητικού
των εν λειτουργία Ταμείων Επαγγελματικής Ασφάλισης της τάξης του 45,8%.
Παράλληλα, η
μέση ετήσια απόδοση των Ελληνικών Ταμείων Επαγγελματικής Ασφάλισης διαμορφώθηκε
στο 4,7% την περίοδο 2011-2019, έναντι 4,9% που ήταν ο μέσος όρος απόδοσης των
αντίστοιχων ευρωπαϊκών ταμείων. Στο πλαίσιο
αυτό, θα πρέπει να τονιστεί ότι ο ρόλος της ιδιωτικής ασφάλισης είναι ιδιαίτερα
σημαντικός και συνίσταται, μεταξύ άλλων:
-στην προστασία των νοικοκυριών,
-στην αποκατάσταση πολύτιμων υλικών
και οικονομικών πόρων,
-στη δημιουργία
αποταμιευτικών κεφαλαίων για τη χρηματοδότηση παραγωγικών επενδύσεων,
-στη στήριξη και ενθάρρυνση τη
επιχειρηματικής δραστηριότητας,
-στη δημιουργία θέσεων απασχόλησης και
-στην τόνωση των φορολογικών εσόδων
του Δημοσίου.
στο 