Νέο σύστημα επικουρικής ασφάλισης: Ποιες αλλαγές έρχονται το 2022

Αλλάζει από το 2022 το τοπίο στις επικουρικές συντάξεις καθώς ψηφίσθηκε κατά πλειοψηφία χθες στην Ολομέλεια της Βουλής το σχετικό νομοσχέδιο του υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων.
Συγκεκριμένα, με 158 ψήφους υπέρ έναντι 141 κατά ψηφίσθηκε επί της Αρχής, τα άρθρα και στο σύνολό του, το σχέδιο νόμου του υπουργείου Εργασίας «Ασφαλιστική Μεταρρύθμιση για τη Νέα Γενιά: Εισαγωγή κεφαλαιοποιητικού συστήματος προκαθορισμένων εισφορών στην επικουρική ασφάλιση, ίδρυση, οργάνωση και λειτουργία Ταμείου Επικουρικής Κεφαλαιοποιητικής Ασφάλισης και συναφείς διατάξεις» στην ονομαστική ψηφοφορία που προκάλεσαν ΣΥΡΙΖΑ, ΚΙΝΑΛ και ΚΚΕ. Υπέρ του σχεδίου νόμου τάχθηκαν οι βουλευτές της ΝΔ ενώ το καταψήφισαν οι βουλευτές της αντιπολίτευσης. Με ευρύτερη πλειοψηφία επίσης ψηφίσθηκαν και οι δύο υπουργικές τροπολογίες που είχαν κατατεθεί από τα υπουργεία Οικονομικών και Εργασίας.
Πώς θα λειτουργεί το νέο σύστημα επικουρικής ασφάλισης

Με το νέο νομοσχέδιο εισάγονται στοιχεία κεφαλαιοποιητικού συστήματος στις επικουρικές συντάξεις για τους νεοεισερχόμενους στην αγορά εργασίας (από 1η Ιανουαρίου 2022) που είναι υπόχρεοι επικουρικής ασφάλισης και εθελοντικά για εργαζόμενους και αυτοαπασχολούμενους έως 35 ετών. Πρόκειται για τους μισθωτούς του δημοσίου τομέα και του ιδιωτικού τομέα τους δικηγόρους και τους μηχανικούς.
Υιοθετείται η λογική του «ατομικού κουμπαρά» για τον κάθε νέο ασφαλισμένο που θα συμμετάσχει στο νέο σύστημα της επικουρικής ασφάλισης αντί ενός γενικού «κορβανά» για τις επικουρικές, στον οποίο σήμερα τοποθετούνται οι εισφορές των σημερινών εργαζομένων και κατευθύνονται στην πληρωμή των επικουρικών συντάξεων των σημερινών συνταξιούχων.
Ειδικότερα, οι εισφορές των νέων θα αποταμιεύονται και θα επενδύονται, δημιουργώντας ένα αποθεματικό, από το οποίο θα πληρωθούν οι μελλοντικές τους συντάξεις. Οι εισφορές που πληρώνει ο κάθε νέος εργαζόμενος θα πηγαίνουν στη δική του σύνταξη, η οποία θα υπολογίζεται στη βάση του σωρευμένου ποσού εισφορών και αποδόσεων.
Το ύψος των εισφορών για το νέο επικουρικό σύστημα παραμένει ως έχει. Δηλαδή 6,5% μέχρι τα μέσα του 2022 και 6% από εκεί και πέρα για τους μισθωτούς και βάσει ασφαλιστικής κλάσης για τους αυτοαπασχολούμενους. Το αποθεματικό αυτό το διαχειρίζεται ένα νέο δημόσιο ταμείο, το ΤΕΚΑ, που θα επενδύει τις αποταμιεύσεις. Θα υπάρχουν και τρία επενδυτικά προφίλ, μεταξύ των οποίων θα διαλέγει ο ασφαλισμένος: το «συντηρητικό, το «ισορροπημένο» και το «επιθετικό», με δυνατότητα αλλαγής ανά πενταετία.
Υπενθυμίζεται ότι το σύστημα αυτό εφαρμόζεται στις χώρες ,Σουηδία ,Δανία Ολλανδία και έχει αποδειχθεί ότι μπορεί να οδηγήσει σε επικουρικές συντάξεις μεγαλύτερες από 43% μέχρι 68%. Η Ελλάδα προχωρά έτσι με καθυστέρηση στον δρόμο που έχουν ακολουθήσει ήδη πολλές ανεπτυγμένες χώρες. Είναι ενδεικτικό ότι στις περισσότερες χώρες του ΟΟΣΑ πάνω από το 50% του εργατικού δυναμικού καλύπτεται συμπληρωματικά από κάποιο κεφαλαιοποιητικό πρόγραμμα ασφάλισης. Σε χώρες όπως η Σουηδία, η Φινλανδία, η Ολλανδία, η Δανία, το ποσοστό των εργαζομένων που καλύπτονται από κεφαλαιοποιητικά συνταξιοδοτικά προγράμματα υπερβαίνει το 80%.
Σύμφωνα με το υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων υπάρχουν δύο εγγυήσεις για το νέο σύστημα επικουρικής ασφάλισης:
-Η μία αφορά τους ασφαλισμένους του υφισταμένου συστήματος, ότι οι συντάξεις τους θα εξακολουθήσουν να υπολογίζονται με βάση τους τωρινούς κανόνες και δεν θα υπάρξει καμία περικοπή σύνταξης.
-Και η άλλη τους ασφαλισμένους του νέου συστήματος ότι η σύνταξη που θα λάβουν θα αντιστοιχεί κατ’ ελάχιστον στο ποσό των εισφορών που έχουν καταβάλει σε πραγματικούς όρους – δηλαδή, λαμβάνοντας υπόψη και την επίδραση του πληθωρισμού.
Τι κερδίζουν οι νέοι
Το υπουργείο Εργασίας βασιζόμενο σε σχετικές μελέτες παρέθεσε πρόσφατα παραδείγματα για το πως θα διαμορφωθούν οι επικουρικές συντάξεις με το νέο νομοσχέδιο.
Η μηνιαία επικουρική σύνταξη εργαζόμενου που αμείβεται με τον κατώτατο μισθό (650 ευρώ) και διαθέτει 40 χρόνια ασφάλισης διαμορφώνεται με το υφιστάμενο σύστημα στα 153 ευρώ. Με το νέο κεφαλαιοποητικό σύστημα η σύνταξη μπορεί να ανέλθει στα 219 ευρώ, να αυξηθεί δηλαδή κατά 43%, με αποδόσεις ίσες με τον μέσο όρο των κεφαλαιοποιητικών συνταξιοδοτικών συστημάτων των χωρών-μελών του ΟΟΣΑ.
Μπορεί δε να αυξηθεί ακόμη περισσότερο, στα 257 ευρώ (+68% σε σχέση με το υφιστάμενο σύστημα) εάν επιτευχθούν αποδόσεις ίσες με τη μέση ετήσια απόδοση των αποθεματικών του ΕΦΚΑ που διαχειρίζεται το Μικτό Αμοιβαίο Κεφαλαίο της ΑΕΔΑΚ Ασφαλιστικών Οργανισμών.
Οι αλλαγές σε σχέση με το υφιστάμενο σύστημα
Σύμφωνα με το υπουργείο Εργασίας στο νομοσχέδιο υπάρχουν δύο διαφοροποιήσεις σε σχέση με το υφιστάμενο σύστημα:
-Πρώτον, σε ασφαλισμένους που δεν συμπληρώσουν δεκαπενταετία ασφάλισης επιστρέφονται οι εισφορές τους σε πραγματικούς όρους (αλλά όχι οι αποδόσεις των επενδύσεών τους).
-Δεύτερον, σε περίπτωση αναπηρίας ή θανάτου ασφαλισμένου με χαμηλές εισφορές, παρέχεται σύνταξη που να αντιστοιχεί κατ’ ελάχιστον στις εισφορές δεκαπενταετίας ανειδίκευτου εργάτη.
Η δήλωση Χατζηδάκη