Xαμηλό είναι το ποσοστό ανάκτησης και ανακύκλωσης απορριμμάτων στην Ελλάδα σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη της Infobank Hellastat (IBHS) στην οποία εξετάζεται ο εγχώριος κλάδος ανακύκλωσης & διαχείρισης απορριμμάτων.
Σύμφωνα με τον Αλέξη Νικολαΐδη, Economic Research & Sectoral Studies Senior Analyst, «η παρατεταμένη οικονομική ύφεση έχει μειώσει την κατανάλωση προϊόντων, γεγονός με αρνητικές επιπτώσεις στη συνολική ποσότητα αποβλήτων συσκευασίας». Σύμφωνα με τον Ελληνικό Οργανισμό Ανακύκλωσης (Ε.Ο.ΑΝ.), ο παραγόμενος όγκος αποβλήτων συσκευασιών κατά τη διάρκεια της περιόδου 2008-2014 εμφάνισε σωρευτική πτώση 29%, από 1,05 εκατ. τόνους σε περίπου 750.000 τόνους. Το τελευταίο έτος δεν σημειώθηκε σημαντική μεταβολή σε σχέση με το 2013.
Βάσει νεότερης εκτίμησης, η ποσότητα ανάκτησης το 2014 διαμορφώθηκε σε περίπου 406.000 τόνους, συνιστώντας το 54,2% του συνολικού όγκου, έναντι 51,2% το 2013. Το ποσοστό αυτό ήταν για τρίτη συνεχή χρονιά χαμηλότερο από το στόχο του 60% κατά βάρος.
Επίσης, η ποσότητα που ανακυκλώθηκε εκτιμήθηκε σε περίπου 400.000 τόνους, ελαφρώς αυξημένη από το 2013, σημαντικά όμως μειωμένη σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια (2012: 480.000 τόνοι, 2011: 540.000 τόνοι). Το μέγεθος αυτό αποτέλεσε το 53,7% του όγκου παραγωγής, επίδοση βελτιωμένη κατά τρεις μονάδες έναντι του 2013, υπολειπόμενη όμως του εθνικού στόχου του 55%.
Όπως εισημαίνεται στην έρευνα, «παρά τη σημαντική άνοδο που έχει υλοποιηθεί στον κλάδο, η Ελλάδα, εμφανίζει ακόμα υστέρηση στη διείσδυση “πράσινων” πρακτικών για τη διαχείριση απορριμμάτων σε σύγκριση με την ΕΕ. Η βασική μέθοδος διαχείρισης των στερεών αστικών αποβλήτων στη χώρα μας εξακολουθεί να είναι η υγειονομική ταφή σε χωματερές σε ποσοστό 80%, ενώ η ανακύκλωση και κομποστοποίηση ανέρχεται σε μόλις 16% και 4% αντίστοιχα, με το μέσο όρο της ΕΕ να φτάνει στο 43%».
Σύμφωνα με την IBHS, «η χώρα υστερεί σε τομείς όπως η ανακύκλωση γυάλινων συσκευασιών, τα λιπαντικά και οι συσσωρευτές αυτοκινήτων και βιομηχανίας. Αντιθέτως, έχει υλοποιήσει μεγαλύτερη πρόοδο στην ανακύκλωση χάρτινων και πλαστικών συσκευασιών, Ο.Τ.Κ.Ζ., ελαστικών και φορητών μπαταριών».
Όπως επισημαίνεται στην έρευνα της IBHS «αρνητική πτυχή αποτελούν οι 293 παράνομες χωματερές που καταμετρήθηκαν στα μέσα του 2014, από τις οποίες οι 70 ήταν ενεργές και οι 223 προς αποκατάσταση. Το γεγονός αυτό επέφερε την επιβολή προστίμου 10 εκατ. ευρώ από την Ε.Ε. ως μέτρο αποτρεπτικού χαρακτήρα και 14,5 εκατ. ευρώ ανά εξάμηνο μέχρι την πλήρη συμμόρφωση. Στόχο των αρχών αποτελεί το κλείσιμο και η αποκατάσταση των παράνομων ΧΥΤΑ, ώστε να μειωθεί το πρόστιμο. Πάντως, μετά από ένα χρόνο η πρόοδος που έχει επιτευχθεί είναι μικρή, καθώς εξακολουθούν να λειτουργούν και οι 70 παράνομοι χώροι, ενώ προς αποκατάσταση έχουν απομείνει άλλοι 174, αφού αποκαταστάθηκαν μόνο 49 κλειστές χωματερές. Επίσης, ο κλάδος χαρακτηρίζεται από λειτουργία παράνομων δικτύων συλλογής αποβλήτων τα οποία παρακάμπτουν τα εγκεκριμένα Σ.Σ.Ε.Δ., με αποτέλεσμα τα τελευταία να υφίστανται αθέμιτο ανταγωνισμό και απώλεια εσόδων».
Στη μελέτη της IBHS αναλύονται οι οικονομικές καταστάσεις 46 επιχειρήσεων ανακύκλωσης & διαχείρισης μεταλλικών απορριμμάτων. Όπως προέκυψε από την ανάλυση, ο κύκλος εργασιών το 2014 διαμορφώθηκε στα 357,73 εκατ. ευρώ (-8,4% έναντι του 2013). Τα λειτουργικά κέρδη μειώθηκαν κατά 13,3%, στα 12,92 εκατ. ευρώ ενώ οι προ φόρων ζημιές περιορίστηκαν ελαφρώς στα 1,13 εκατ. ευρώ. Το περιθώριο ΚΠΤΦΑ διαμορφώθηκε στο 4% από 3,7% το 2013, ενώ το περιθώριο ΚΠΦ σημείωσε οριακή άνοδο στο 0,6%. Η κεφαλαιακή μόχλευση διαμορφώθηκε στο επίπεδο του 1,1 προς 1 ενώ η διάρκεια είσπραξης των απαιτήσεων παρέμεινε σχετικά σύντομη στους 2 μήνες
Επίση, στη μελέτη αναλύονται οι οικονομικές καταστάσεις 50 επιχειρήσεων ανακύκλωσης & διαχείρισης μη μεταλλικών απορριμμάτων. Όπως προέκυψε από τα αποτελέσματα, ο κύκλος εργασιών αυξήθηκε κατά 14,4%, στα 179,19 εκατ. ευρώ. Τα κέρδη προ τόκων, φόρων και αποσβέσεων (ΚΠΤΦΑ) αυξήθηκαν κατά 15% στα 23,66 εκατ. ευρώ, ενώ τα κέρδη προ φόρων (ΚΠΦ) ενισχύθηκαν κατά 35,5%, στα 6,74 εκατ. ευρώ. Το περιθώριο ΚΠΤΦΑ βελτιώθηκε κατά 2 μονάδες στο 11,2%. Συγχρόνως, το περιθώριο ΚΠΦ παρέμεινε στο 4,8%. Ο δείκτης κεφαλαιακής μόχλευσης σταθεροποιήθηκε στο 0,9 προς 1 ενώ οι απαιτήσεις εισπράχθηκαν στους 5,5 μήνες.
στο 