Στις 17 Μαΐου στη Θεσσαλονίκη, ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας θα
εγκαινιάσει την έναρξη των εργασιών κατασκευής του αγωγού ΤΑΡ στο ελληνικό
έδαφος, παρουσία αντιπροσωπειών υψηλού επιπέδου από τις χώρες που εμπλέκονται
στο έργο (Αλβανία και Ιταλία) και των λοιπών κρατών του Νοτίου Διαδρόμου
(Αζερμπαϊτζάν, Γεωργία, Τουρκία), όπως επίσης και της Βουλγαρίας λόγω της
συμμετοχής της στον διασυνδετήριο αγωγό IGB.
Την επομένη, 18 Μαΐου 2016 θα διεξαχθεί στη Θεσσαλονίκη η δεύτερη
συνάντηση της Επιτροπής Υλοποίησης Έργου (Project Implementation Committee) που
έχει συσταθεί στο πλαίσιο της Τριμερούς Συμφωνίας Ελλάδος, Αλβανίας και Ιταλίας
για τον αγωγό TAP.
Σύμφωνα με πηγές της κυβέρνησης, όπως αναφέρει το Αθηναϊκό Πρακτορείο, η επιτυχής ολοκλήρωση όλων των
εργασιών που σχετίζονται τόσο με διακρατικές συμφωνίες όσο και με πλήθος
πολιτικών, οικονομικών και τεχνικών παραμέτρων, “αποτελεί σημαντικό βήμα
για την ενεργειακή αναβάθμιση της χώρας με την μετατροπή της σε ενεργειακό
κόμβο, γεγονός που θα δημιουργήσει νέα δεδομένα για την ενεργειακή ασφάλεια
στον τόπο μας”.
Τα οφέλη που προκύπτουν από το κατασκευαστικό μέρος, είναι περίπου
8.000 άμεσες θέσεις εργασίας, πολλές περισσότερες χιλιάδες έμμεσες θέσεις,
συμβόλαια για ελληνικές εταιρίες, γενικά τόνωση της οικονομικής δραστηριότητας,
αλλά και ειδικότερα στις περιοχές κατασκευής. Ταυτόχρονα, εκτιμούν οι ίδιες
πηγές, “το ίδιο το έργο αποτελεί μια ψήφο εμπιστοσύνης στο επενδυτικό
πεδίο από εταιρίες κολοσσούς στον ενεργειακό τομέα”.
Ως προς την αξία του έργου επισημαίνεται ότι η ενεργειακή σημασία του
έχει να κάνει με την ασφάλεια εφοδιασμού που προκύπτει για την χώρα και με το
σημαντικό γεγονός της απευθείας μεταφοράς αερίου από την Κασπία στην Ευρώπη.
Επιπρόσθετα, επισημαίνουν, εάν ο TAP συνδυαστεί με τον ελληνοβουλγαρικό
αγωγό IGB που με τη σειρά του μπορεί να σχηματίσει τον κάθετο διάδρομο φυσικού
αερίου μέχρι και την Ρουμανία, αλλά και με τον πλωτό τερματικό σταθμό LNG
(υγροποιημένο αέριο) στην Αλεξανδρούπολη, θα πολλαπλασιαστούν οι δυνατότητες
μεταφοράς αερίου από πολλά μέρη του κόσμου. Ήδη στη Ρεβυθούσα η υποδομή
υποδοχής, αποθήκευσης και αεριοποίησης του LNG είναι εξαιρετική και
επεκτείνεται. Έτσι, η χώρα μας θα μπορεί να δέχεται, αλλά και να προωθεί,
υγροποιημένο αέριο από τις ΗΠΑ, μέχρι και το Ιράν, χωρίς να υπολογιστούν οι
εξελίξεις στο ζήτημα της μεταφοράς φυσικού αερίου από Ισραήλ και Κύπρο.
Ως προς την επίδραση που έχει το συγκεκριμένο έργο στις τοπικές
κοινωνίες, πηγές της κυβέρνησης υπογραμμίζουν ότι, πολύ σημαντική πρόοδος
επιτεύχθηκε στο ζήτημα της άμεσης ενίσχυσης των τοπικών κοινωνιών, καθώς η
εταιρία έχει δεσμευτεί να χρηματοδοτήσει με 32 εκατομμύρια ευρώ, στο πλαίσιο
της Κοινωνικής Εταιρικής Ευθύνης, διάφορα έργα στις περιοχές διέλευσης του
αγωγού, κατά τη διάρκεια της κατασκευής του. Ήδη, έχει συσταθεί επιτροπή που θα
τα εξετάζει.
Απαντώντας σε σχόλια της αντιπολίτευσης, ότι το έργο ήταν ήδη έτοιμο
επί των δικών της ημερών, η κυβέρνηση επισημαίνει ότι “η αλήθεια είναι ότι
τέτοια έργα και ανεξάρτητα από την σημασία τους, μπορούν να ανατραπούν
οποιαδήποτε στιγμή μέχρι να ξεκινήσουν”. Αναφέρουν ως ενδεικτικό
παράδειγμα “το υπερώριμο έργο του πετρελαϊκού αγωγού Μπουργκάς -
Αλεξανδρούπολης, το οποίο ακυρώθηκε λίγο πριν ξεκινήσει η υλοποίησή του”.
Οπότε, προσθέτουν οι ίδιες πηγές, “η παρέμβαση της κυβέρνησης για να αντιμετωπιστούν
τα ανοιχτά θέματα και να ολοκληρωθεί η διαδικασία, έκρινε το αποτέλεσμα και
αυτό πιστώνεται αποκλειστικά στην παρούσα κυβέρνηση”.
Στοιχεία για τον αγωγό
Ο αγωγός TAP θα μεταφέρει φυσικό αέριο από το κοίτασμα Shah Deniz II
από το Αζερμπαϊτζάν και, μέσω Ελλάδας, Αλβανίας και Αδριατικής, θα καταλήγει
στη Ν. Ιταλία και από εκεί στη Δυτική Ευρώπη.
Το συνολικό μήκος του αγωγού θα ανέλθει στα 870 χλμ., εκ των οποίων τα
550 χλμ. εντός της ελληνικής επικράτειας. Η μεταφορική του ικανότητα ανέρχεται
σε 10-20 bcm το χρόνο.
Για την κατασκευή του έργου έχει συσταθεί η κοινοπραξία Trans-Adriatic
Pipeline AG, στη μετοχική σύνθεση της οποίας μετέχουν οι BP – 20% (Η.Β.), SOCAR
– 20% (Αζερμπαϊτζάν), Snam SpA. – 20% (Ιταλία), Fluxys – 19% (Βέλγιο), Enagas -
16% (Ισπανία) και Axpo – 5% (Ελβετία) μετά από αποχώρηση των Statoil (20%),
Total (10%) και E.ON (9%).
Σύμφωνα με το χρονοδιάγραμμα της “TAP AG”, η κατασκευή του
αγωγού θα αρχίσει τον Ιούνιο 2016, με στόχο να λειτουργήσει στις αρχές 2020.
Το χρονικό του έργου
Η τριμερής Διακυβερνητική Συμφωνία (IGA) Ελλάδας- Αλβανίας- Ιταλίας,
για την κατασκευή του ΤΑΡ υπογράφηκε στην Αθήνα στις 13.2.2013 και έχει κυρωθεί
από τα κοινοβούλια των 3 χωρών.
Ορισμένες κομβικής σημασίας ενέργειες για την πορεία του έργου ήταν:
Στις 20 Οκτωβρίου 2015 το γραφείο του Υπουργού ΠΕΝ απέστειλε επιστολή
προς την εταιρεία TAP AG με τις ελληνικές απαιτήσει με τα ακόλουθα αιτήματα :
1. Αποζημίωση της δημόσιας γης από την οποία θα διέλθει ο αγωγός, με
βάση τις αρχές αποζημίωσης ιδιωτικών γαιών, όπως θα καθοριστούν στο
“Σχέδιο Αποκατάστασης Διαβίωσης”. Η αποζημίωση της δημόσιας γης
αποτελεί προϋπόθεση για την εξαίρεση της κρατικής ενίσχυσης.
2. Αποζημίωση της ιδιωτικής γης από την οποία θα διέλθει ο αγωγός, με
βάση τις αρχές αποζημίωσης ιδιωτικών γαιών, όπως θα καθοριστούν στο
“Σχέδιο Αποκατάστασης Διαβίωσης”.
3. Διεκδίκηση ενός μεγαλύτερου ποσού Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης (ΕΚΕ)
για έργα υποδομής και παροχές κοινωνικού & περιβαλλοντικού χαρακτήρα για
τις περιοχές διέλευσης του αγωγού, σε σχέση με αυτό που η TAP AG είχε προτείνει
κατά καιρούς.
Στις 2/11/15 πραγματοποιήθηκε συνάντηση με στελέχη της εταιρείας TAP AG
και του γραφείου του Υπουργού. Στη συνάντηση αυτή, η TAP AG δεσμεύτηκε να
καταβάλλει αποζημίωση της δημόσιας γης στο ελληνικό δημόσιο. Ως προς την
αποζημίωση της ιδιωτικής γης, συμφωνήθηκε ο προγραμματισμός μιας τεχνικής
συνάντησης μεταξύ των δύο πλευρών σε εύθετο χρόνο.
Στις 12/11/15 πραγματοποιήθηκε συνάντηση της ελληνικής πλευράς παρουσία
του υπουργού Π. Σκουρλέτη και εκπροσώπων της TAP AG. Από την πλευρά της TΑP AG
δόθηκε γραπτή δέσμευση για την πρόβλεψη αποζημίωσης της δημόσιας γης, το
αντάλλαγμα χρήσης δασικής γης και το διπλασιασμό του ποσού της Εταιρικής
Κοινωνικής Ευθύνης (ΕΚΕ).
Στις 17.11.2015, υπεγράφη η Απόφαση Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων
(ΑΕΠΟ) αναφορικά με την 1η τροποποίηση που πραγματοποιήθηκε στην όδευση του
αγωγού.
Στις 13 Ιανουαρίου 2016 εκδόθηκαν οι Πράξεις Εγκατάστασης για την
εγκατάσταση και τη διαδρομή του ελληνικού τμήματος του αγωγού σε 13
περιφερειακές ενότητες των περιφερειών Αν. Μακεδονίας & Θράκης, Κεντρικής
Μακεδονίας και Δυτικής Μακεδονίας.
Στις 25 Ιανουαρίου 2016, πραγματοποιήθηκε στα Τίρανα η πρώτη συνάντηση
τεχνικών εμπειρογνωμόνων της τριμερούς επιτροπής παρακολούθησης του TAP,
κατόπιν επιστολής του Αλβανού Υπουργού Ενέργειας-Βιομηχανίας D. Gjiknuri προς
τους ομολόγους του Ελλάδας Π. Σκουρλέτη και Ιταλίας F. Geidi για ενεργοποίηση
της Επιτροπής Υλοποίησης της Διακρατικής Συμφωνίας (IGA) περί TAP.
Στις 5 Μαΐου 2016 υπεγράφη η 2η Τροποποίηση της Απόφαση Έγκρισης
Περιβαλλοντικών Όρων (ΑΕΠΟ) και αφορά στην αλλαγή χωροθέτησης του Σταθμού
Συμπίεσης (Κήποι Έβρου).
Στις 11 Μαΐου 2016 εκδόθηκε η ‘Αδεια Εγκατάστασης για την όδευση του
αγωγού εντός της ελληνικής επικράτειας.
στο 