Ο πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής Μπαράκ Ομπάμα άσκησε βέτο χθες εναντίον του νόμου ο οποίος επιτρέπει στις οικογένειες θυμάτων των επιθέσεων της 11ης Σεπτεμβρίου να προσφύγουν στη δικαιοσύνη κατά της Σαουδικής Αραβίας, παίρνοντας μια απόφαση την οποία το Κογκρέσο αναμένεται να κινηθεί για να ακυρώσει διαμέσου ψηφοφοριών παράκαμψης της προεδρικής αρνησικυρίας—κάτι δίχως προηγούμενο κατά τη διάρκεια της προεδρίας του Ομπάμα.
Σύμφωνα με τον Ομπάμα, ο Νόμος για τη Δικαιοσύνη Έναντι των Υποστηρικτών της Τρομοκρατίας (Justice Against Sponsors of Terrorism Act, ή JASTA) ενδέχεται να μετατραπεί σε μπούμερανγκ και να πλήξει την εθνική ασφάλεια των ΗΠΑ. Το αμφιλεγόμενο νομοσχέδιο εγκρίθηκε νωρίτερα αυτόν τον μήνα σε αντίδραση στις επί σειρά ετών εμμένουσες υποψίες, τις οποίες η Σαουδική Αραβία διαψεύδει κατηγορηματικά, ότι οι αεροπειρατές που κατέλαβαν τα τέσσερα αεροσκάφη με στόχο να εξαπολύσουν τις επιθέσεις υποστηρίζονταν από το Ριάντ. Οι δεκαπέντε από τους 19 αεροπειρατές ήταν σαουδάραβες υπήκοοι.
Ο Ομπάμα διατείνεται ότι και άλλες χώρες θα μπορούσαν να χρησιμοποιήσουν το νομικό προηγούμενο που θα δημιουργούσε ο JASTA ως πρόσχημα για να μηνύσουν αμερικανούς διπλωμάτες, αμερικανούς στρατιωτικούς και αμερικανικές εταιρείες, ακόμη και για ενέργειες στις οποίες προέβησαν οργανώσεις στο εξωτερικό οι οποίες έλαβαν βοήθεια, εξοπλισμό ή εκπαίδευση από τις ΗΠΑ.
«Καταλαβαίνω τον πόθο για δικαιοσύνη των οικογενειών (των θυμάτων) κι είμαι αποφασισμένος να τις βοηθήσω σε αυτή την προσπάθεια», ανέφερε ο Ομπάμα σε επιστολή του προς την αμερικανική Γερουσία, αλλά η υπογραφή αυτού του νόμου «θα μπορούσε να έχει επιζήμιες επιπτώσεις για την εθνική ασφάλεια των ΗΠΑ».
«Η αφαίρεση της ασυλίας ξένων κυβερνήσεων που δεν έχουν χαρακτηριστεί κράτη που υποστηρίζουν την τρομοκρατία στα αμερικανικά δικαστήρια, με βάση αποκλειστικά και μόνο κατηγορίες ότι οι κυβερνήσεις αυτές είχαν κάποια σύνδεση με τραυματισμούς (ή θανάτους) που οφείλονταν σε τρομοκρατικές ενέργειες στο έδαφος των ΗΠΑ, απειλεί να υπονομεύσει τις αξίες που προστατεύουν τις ΗΠΑ, (να πλήξει) τις δυνάμεις μας και το προσωπικό μας», ανέφερε ο αμερικανός πρόεδρος.
Ο γερουσιαστής της Νέας Υόρκης Τσακ Σούμερ, ένας από τους πιο ένθερμους υποστηρικτές του νομοσχεδίου, κατέστησε αμέσως σαφές ότι θα είναι πολύ δύσκολο για τον Ομπάμα να εφαρμόσει το βέτο.
Εάν τα δύο τρίτα των μελών τόσο της Γερουσίας όσο και της Βουλής των Αντιπροσώπων ψηφίσουν υπέρ της παράκαμψης της προεδρικής αρνησικυρίας, ο νόμος θα τεθεί σε ισχύ, κάτι που θα συμβεί για πρώτη φορά αφότου ο Ομπάμα ανέλαβε την προεδρία, το 2009. Ο Μπαράκ Ομπάμα θα αποχωρήσει από τον Λευκό Οίκο τον Ιανουάριο.
Ο Σούμερ, ο τρίτος τη τάξει των Δημοκρατικών στη Γερουσία, εξέδωσε μέσα σε ελάχιστη ώρα αφότου ενημερώθηκε για το προεδρικό βέτο μια ανακοίνωση στην οποία δεσμεύθηκε ότι θα «ανατραπεί άμεσα κι ολοκληρωτικά».
Μια ομάδα η οποία εκπροσωπεί τους επιζήσαντες και τις οικογένειες των θυμάτων και πίεσε το αμερικανικό Κογκρέσο να περάσει τον νόμο χαρακτήρισε την εξήγηση που έδωσε ο πρόεδρος Ομπάμα «διόλου πειστική» αλλά και «αδύνατον να υποστηριχθεί».
Η κυβέρνηση της Σαουδικής Αραβίας άσκησε παρασκηνιακά έντονες πιέσεις προκειμένου το νομοσχέδιο να μην περάσει, όπως και η ΕΕ. Πιέσεις στους αμερικανούς νομοθέτες άσκησαν επίσης κολοσσοί της αμερικανικής βιομηχανίας, από την General Electric ως τη Dow Chemical.
Για τον Σούμερ, «αν οι Σαουδάραβες δεν έκαναν τίποτε κακό, δεν χρειάζεται να φοβούνται αυτόν τον νόμο. Εάν όμως φέρουν ευθύνες για τις επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου, πρέπει να λογοδοτήσουν».
στο 