Τo ΕΤΕΑΝ και η κάλυψη του χρηματοδοτικού κενού των μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων

Το 2016 ήταν μία πολύ αποδοτική χρονιά για το ΕΤΕΑΝ, όχι μόνο γιατί συνέχισε τις δραστηριότητες των προηγούμενων ετών, αλλά και γιατί έθεσε τις βάσεις για την ανάπτυξη εντελώς νέων και πιο σύνθετων δραστηριοτήτων κατά το 2017. Συγκεκριμένα κατά το 2016:

1. Συνεχίστηκε με επιτυχία το πρόγραμμα συγχρηματοδότησης των ελληνικών μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων μέσω του Ταμείου Επιχειρηματικότητας (ΤΕΠΙΧ). Τους τελευταίους μήνες του 2016 έγιναν όλες οι απαραίτητες ενέργειες που κατέληξαν στη συμφωνία χρηματοδότησης μεταξύ ΕΤΕΑΝ και ελληνικού Δημοσίου, ώστε στους πρώτους μήνες του 2017 να είναι έτοιμη η λειτουργία του νέου ταμείου (ΤΕΠΙΧ ΙΙ).

2. Με τις συντονισμένες προσπάθειες των υπουργείων Οικονομίας, Ενέργειας και του ΕΤΕΑΝ κατέστη δυνατή η υπαγωγή και η υποδειγματική και ταχύτατη εξυπηρέτηση 8.518 συνολικά δικαιούχων από τις παλαιές αιτήσεις του προγράμματος Εξοικονόμηση κατ’ Οίκον (ΤΕΞΟΙΚ) οι οποίες είχαν σταματήσει να εξυπηρετούνται από το 2013. Επίσης, έγιναν όλες οι προεργασίες για τη λειτουργία τους πρώτους μήνες του 2017, του νέου ταμείου (ΤΕΞΟΙΚ ΙΙ).

3. Αναπτύχθηκαν οι διεθνείς σχέσεις και συνεργασίες του ΕΤΕΑΝ με τους ευρωπαϊκούς και διεθνείς χρηματοπιστωτικούς φορείς και συγκεκριμένα με την European Investment Bank (EIB), την European Bank for Reconstruction and Development (EBRD), τη Social EuropeanBank (CEB) και το European Investment Fund (EIF). Με το τελευταίο, υπογράφηκε πρόσφατα μνημόνιο συναντίληψης και συνεργασίας.

4. Το ETEAN υπέγραψε συμφωνία, με βάση την οποία συμμετέχει ως ιδρυτικό μέλος στην πανευρωπαϊκή επενδυτική πλατφόρμα, στην οποία συμμετέχουν το EIF, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και οι πιο σημαντικές ευρωπαϊκές αναπτυξιακές τράπεζες και θεσμοί.

5. Καταβλήθηκε το σύνολο των οφειλών (238,4 εκατ. ευρώ) από καταπτώσεις εγγυήσεων των προηγούμενων ετών, καθιστώντας έτσι εφικτή την αναζωογόνηση της παραδοσιακής λειτουργίας του ΕΤΕΑΝ, δηλαδή της εγγυοδοσίας.

6. Τέλος, στην εκπνοή του 2016, το ΕΤΕΑΝ απέκτησε το σύνολο των μετοχών του Ταμείου Νέας Οικονομίας (ΤΑΝΕΟ) το οποίο έτσι κατέστη θυγατρική του και θα αναλάβει το ρόλο της συμβολής στην υλοποίηση των στόχωντου Ταμείου Επιχειρηματικών Συμμετοχών (EquiFund), του οποίου διαχειριστής είναι το EIF.

Ο απολογισμός των δραστηριοτήτων του ΕΤΕΑΝ για το 2016, έχει αυτοτελή αξία, αλλά η σημαντικότερη σημασία του, έγκειται στη διαμόρφωση του υπόβαθρου, που θα του επιτρέψει να αναλάβει την ευθύνη που του αναλογεί, στην υποβοήθηση της οικονομικής ανάπτυξης που ξεκινά το 2017. Η ευθύνη αυτή συνοψίζεται, στην κάλυψη του χρηματοδοτικού κενού των πολύ μικρών, μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων της χώρας. Ως χρηματοδοτικό κενό, ορίζεται η διαφορά μεταξύ τις ζήτησης κεφαλαίων από τις προαναφερθείσες επιχειρήσεις και της προσφοράς κεφαλαίων από το παραδοσιακό χρηματοπιστωτικό σύστημα και κυρίως από τις τράπεζες. Το κενό αυτό, έχει προσδιοριστεί από διάφορες μελέτες, σε περίπου 3,2 δισ. ευρώ.

Η συμβολή του ΕΤΕΑΝ στην κάλυψη αυτού του κενού θα προκύψει από την υλοποίηση των διαφόρων χρηματοδοτικών εργαλείων, την ανάπτυξη των οποίων προετοίμασε κατά το προηγούμενο έτος, σε συνδυασμό με τις συνέργειες που θα αναπτύξει με τους ευρωπαϊκούς χρηματοπιστωτικούς φορείς.

Από λειτουργική άποψη, οι χρηματοοικονομικές δραστηριότητες του ΕΤΕΑΝ, μπορούν να ταξινομηθούν σε τέσσερις βασικούς τομείς:

Α. Εγγυοδοτική δραστηριότητα

Η παραδοσιακή δραστηριότητα του ΕΤΕΑΝ, η οποία έχει ατονήσει τα τελευταία 7 χρόνια, πρόκειται να επανέλθει δυναμικά στο προσκήνιο κατά το 2017. Η δραστηριότητα αυτή θα ασκηθεί σε τρεις διαφορετικούς τομείς:

1. Εγγύηση των δανείων που θα χορηγήσουν οι τράπεζες σε μικρομεσαίες επιχειρήσεις, από διαθέσιμα τα οποία θα χορηγηθούν από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων(EIB)

Όπως είναι γνωστό, την ίδια μέρα που υπογράφηκε η δημιουργία του Ταμείου Επιχειρηματικών Συμμετοχών, υπογράφηκε επίσης η συμφωνία μεταξύ Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων (EIB) και ελληνικών τραπεζών για τη χορήγηση δανείων συνολικού ύψους 1 δισ. ευρώ. Κατά τη χορήγηση των δανείων από τα κεφάλαια αυτά προς τις επιχειρήσεις, το ΕΤΕΑΝ θα συζητήσει με τις τράπεζες την παροχή εγγύησης. Με τον τρόπο αυτό, επιτυγχάνεται εκτός από την αύξηση της ρευστότητας (που παρέχεται από την EIB) και κατά συνέπεια της μείωσης του χρηματοδοτικού κενού, η μείωση των απαιτούμενων εξασφαλίσεων από τις επιχειρήσεις και των κεφαλαιακών απαιτήσεων για τις τράπεζες. Τα δύο τελευταία επιτυγχάνονται μέσω των εγγυήσεων του ΕΤΕΑΝ.

2. Χορήγηση συμπληρωματικής εγγύησης στις εγγυήσεις των προγραμμάτων COSME του Ευρωπαϊκού Επενδυτικού Ταμείου (EIF) προς τις ελληνικές τράπεζες

Μέχρι τώρα έχουν ενταχθεί στο πρόγραμμα αυτό, χαρτοφυλάκια δανείων συνολικού ύψους 330 εκατ. ευρώ. Για πρώτη φορά στην ιστορία του, το ΕΤΕΑΝ θα χορηγήσει εγγυήσεις για χαρτοφυλάκια δανείων και όχι για μεμονωμένα δάνεια. Επίσης, για πρώτη φορά στην ιστορία του θα διαμορφώσει τα εγγυοδοτικά προγράμματα, σε συνεργασία με τις ίδιες τις τράπεζες.

3. Εγγύηση δανείων από διαθέσιμα των ίδιων των τραπεζών

Τέλος, το ΕΤΕΑΝ θα χορηγήσει εγγυήσεις στα δάνεια που χορηγούν οι τράπεζες από δικά τους διαθέσιμα και χωρίς εγγύηση από άλλο ευρωπαϊκό φορέα, με στόχο τη μείωση των απαιτούμενων εξασφαλίσεων και κεφαλαιακής επάρκειας.

Στις δύο τελευταίες περιπτώσεις μειώνεται έμμεσα το χρηματοδοτικό κενό, γιατί δημιουργούνται συνθήκες για τη χορήγηση δανείων, που σε άλλη περίπτωση δεν θα ήταν δυνατόν να χορηγηθούν.

Β. Χρηματοδοτικά εργαλεία

Το βασικό χρηματοδοτικό εργαλείο του ΕΤΕΑΝ για το 2017, το ΤΕΠΙΧ ΙΙ, είναι ένα εργαλείο συνεπένδυσης από το ΕΤΕΑΝ και τις τράπεζες. Τα διαθέσιμα από πλευράς ΕΤΕΑΝ είναι 400 εκατ. ευρώ και μαζί με τη μόχλευση αναμένεται να φτάσουν το 1 δισ. ευρώ.

Ιδιαίτερη αναφορά όμως εδώ θα πρέπει να γίνει στη δέσμευση από το Υπουργείο Οικονομίας ενός σημαντικού ποσού για τη χρηματοδότηση ενός ξεχωριστού Ταμείου Μικροπιστώσεων, το οποίο θα αποτελεί αντικείμενο διαχείρισης από το ΕΤΕΑΝ και θα παρέχει δάνεια σε πολύ μικρές επιχειρήσεις, οι οποίες μέχρι σήμερα δεν έχουν πρόσβαση σε καμίας μορφής χρηματοδότηση. Κατά συνέπεια, το χρηματοδοτικό κενό σε αυτήν την περίπτωση, ισούται με το σύνολο της ζήτησης από αυτές τις επιχειρήσεις.

Γ. Συνδυασμός επιδοτήσεων και χρηματοδοτήσεων

Το ΤΕΞΟΙΚ ΙΙ είναι ένα Ταμείο παροχής συνδυασμού επιδοτήσεων και δανείων και τελικά καταλήγει να χρηματοδοτεί τις δραστηριότητες επιχειρήσεων στο χώρο της οικοδομής, που έχει υποστεί πολύ μεγάλο πλήγμα κατά τα τελευταία χρόνια. Το Ταμείο αυτό, στη διαχείριση του οποίου θα αναλάβει αυξημένες ευθύνες το ΕΤΕΑΝ σε σχέση με το αντίστοιχο Ταμείο της προηγούμενης περιόδου, διαθέτει πόρους ύψους 500 εκατ. ευρώ.

Δ. Μετοχική συμμετοχή

Το Ταμείο Επιχειρηματικών Συμμετοχών του οποίου διαχειριστής είναι το EIF και εθνικός συνεργάτης (local partner) μέσω της θυγατρικής του ΤΑΝΕΟ είναι το ΕΤΕΑΝ, προβλέπεται να διοχετεύσει στην αγορά μαζί με τη μόχλευση που θα προκύψει, ποσό που θα προσεγγίσει το 1 δισ. ευρώ. Το πιο σημαντικό όμως επίτευγμα αυτού του ταμείου, είναι ότι θα παρέχει χρηματοδοτικούς πόρους σε επιχειρήσεις όπως είναι οι νεοφυείς και καινοτόμες, που πολύ δύσκολα θα αποκτούσαν σε άλλη περίπτωση. Σε αυτό το σημείο, μοιάζει με το Ταμείο Μικροπιστώσεων.

Στα προηγούμενα τμήματα, αναφέρθηκαν οι βασικές δραστηριότητες του ΕΤΕΑΝ, οι οποίες πρόκειται να αναπτυχθούν κατά το 2017 και στοχεύουν στην κάλυψη του χρηματοδοτικού κενού των πολύ μικρών, μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων της χώρας. Θα πρέπει να σημειωθεί, ότι οι δραστηριότητες αυτές είναι οι πιο βασικές και αυτές που η προετοιμασία τους έχει φτάσει σε ένα τέτοιο επίπεδο ωριμότητας, ώστε να μπορούν να ενταχθούν σίγουρα στον προϋπολογισμό δράσεων του 2017. Παράλληλα όμως προετοιμάζονται και άλλες δραστηριότητες, που ευελπιστούμε ότι πολύ σύντομα θα μπορούν να υλοποιηθούν. Συνολικά το ΕΤΕΑΝ δεσμεύεται ότι το 2017 θα προσφέρει ότι είναι αναγκαίο από τη δική του πλευρά, ώστε να υποβοηθηθεί η δραστηριότητα των πολύ μικρών, μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων της χώρας μας και κατ’ επέκταση η οικονομική ανάπτυξη.