ΙΠΕ: Η Γλώσσα και η Ιστορία δέχονται τις μεγαλύτερες αντιστάσεις

Ο κ. Κουζέλης ανακοινώνει, μιλώντας στο Αθηναϊκό – Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων, ότι την ερχόμενη εβδομάδα συστήνεται Επιστημονική Επιτροπή για τη Γλώσσα, υπό τον αντιπρόεδρο του ΙΕΠ, Παύλο Χαραμή, η οποία έως τον Ιούνιο θα έχει έτοιμη σχετική πρόταση.

Για τα παιδιά που θέλουν να μάθουν Αρχαία και να ακολουθήσουν κλασικές σπουδές, το ΙΕΠ προτείνει ένα τετράωρο μάθημα Αρχαίων, επιλογής, στη Β΄ Λυκείου και ένα εξάωρο στη Γ΄ Λυκείου.

«Επιτέλους» λέει ο κ. Κουζέλης, «να βγαίνουν παιδιά από το Λύκειο, που θα έχουν μάθει Αρχαία. Όλα τ’ άλλα παιδιά θα έχουν την επαφή με τα Αρχαία, που θα τους δίνει το μάθημα της Γλώσσας».

Η Επιτροπή Εργασίας για την Ιστορία έχει ήδη παραδώσει το κομμάτι που αφορά το Δημοτικό, το οποίο, σύμφωνα με την περιγραφή του κ. Κουζέλη, θα περιλαμβάνει: «Μία παιδαγωγικά, σαφώς συστηματικά επεξεργασμένη, εισαγωγή σε έννοιες, όπως ο χρόνος, η αλλαγή, ο μύθος, η ιστορία, η ιστορική περίοδος».

Για τη Θεματική Εβδομάδα, απαντά για τον «ντόρο που έγινε» για λέξεις όπως «ομοφοβία» και «τρανσφοβία», επισημαίνοντας: «τα περί φοβίας απευθύνονται στους γονείς, δεν είναι υλικό που θα το πάμε στην τάξη».

Τέλος, για την εισαγωγή στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, επαναλαμβάνει πως «η βασική αρχή του συστήματος εισαγωγής στην τριτοβάθμια εκπαίδευση που θα επιλεγεί -και θα το γνωρίζουν το αργότερο έως τον Ιούνιο οι μαθητές που θα πάνε τη νέα σχολική χρονιά Α’ Λυκείου- θα είναι η ενδυνάμωση της σημασίας του απολυτηρίου και βέβαια η ενδυνάμωση της διαδικασίας που οδηγεί στο απολυτήριο».

Αναφερόμενος στην κριτική που διατυπώνεται για τις αλλαγές στο ένα μάθημα ή το άλλο, ο κ. Κουζέλης παρατηρεί ότι ο βασικός λόγος που το ΙΕΠ δέχεται κριτική είναι κάθε φορά που προσπαθεί να εφαρμόσει μία παιδαγωγικά επιβεβλημένη, αλλά εξαιρετικά καθυστερημένη λύση και που κυρίως αφορά τα μικρότερα κατακερματισμένα και άπειρα μαθήματα. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα κάποια να μένουν απ’ έξω ή να ενοποιούνται, που είναι ένα άλλο σημείο για το οποίο το Ινστιτούτο δέχεται κριτική.

«Είμαστε υποχρεωμένοι να το κάνουμε. Δεν μπορούμε να έχουμε ένα μεγάλο αριθμό μαθημάτων, δεν είναι δυνατόν να τα βγάλει έτσι η εκπαίδευση πέρα, δεν είναι δυνατόν να μάθουν οι μαθητές με αυτό τον τρόπο», λέει στο Πρακτορείο ο κ. Κουζέλης.

Μάθημα Γλώσσας και Αρχαία

«Έχει ξεκινήσει, με την ευθύνη του αντιπροέδρου του ΙΕΠ, Παύλου Χαραμή, μια διαδικασία να ακούσουμε, να καταγράψουμε και μετά να σχεδιάσουμε μια παρέμβαση στα μαθήματα της Γλώσσας, η οποία είναι απολύτως αναγκαία και αρκετά καθυστερημένη», σημειώνει ο κ. Κουζέλης.

Αυτή την εβδομάδα, ο κ. Χαραμής θα ανακοινώσει τη σύσταση μιας Επιστημονικής Επιτροπής για τη Γλώσσα, η οποία θα εργαστεί έτσι ώστε έως τον Ιούνιο να υπάρχει το Πρόγραμμα Σπουδών.

«Επιλογή του ΙΕΠ -δεν είμαστε οι μόνοι, έχει γίνει και από προηγούμενες ηγεσίες του- είναι να δούμε μήπως, κυρίως στις δύο τελευταίες τάξεις του Λυκείου, μπορούμε να κρατήσουμε έναν περιορισμένο κορμό μαθημάτων, κοινό, υποχρεωτικό. Και να δώσουμε τη δυνατότητα στα παιδιά, κατά την προετοιμασία τους για το τι θα κάνουν μετά, και δοκιμάζοντας τις κλίσεις και τα ενδιαφέροντα τους, να κάνουν επιλογές», είπε και πρόσθεσε πως «σε ό,τι αφορά τη Β΄ Λυκείου, μιλάμε για τέσσερες περιοχές, που θα αποτελούν τον κοινό υποχρεωτικό κορμό, με επίκεντρο και πάλι, και σταθερά, τη Γλώσσα και στη Γ΄ Λυκείου, μιλάμε μόνο για μία κοινή υποχρεωτική περιοχή: τη Γλώσσα».

Στην ερώτηση για τη θέση, που θα έχουν τα Αρχαία σε αυτή τη νέα δομή, ο κ. Κουζέλης, απαντά: «Το πακέτο στο οποίο αναφερόμαστε ως “Γλώσσα” είναι η δυνατότητα κάποιου να μπορεί να επικοινωνήσει, να αναπαραγάγει προφορικό και γραπτό λόγο στα νέα ελληνικά, σε αυτά που χρειάζεται. Αλλά, για να μπορεί να το κάνει αυτό, πρέπει να έχει δείγματα κειμένων, δείγματα γραφής ελληνικής, δείγματα ελληνικής γραμματείας. Εκεί, εντάσσονται κείμενα, των οποίων μας ενδιαφέρει το ανθρωπιστικό περιεχόμενο. Η Αρχαία Ελληνική Γραμματεία είναι κορυφαίο κεφάλαιο, όχι μόνο στην Ελλάδα. Θα υπάρχουν κείμενα όπως η Αντιγόνη και ο Επιτάφιος του Περικλή, και ταυτόχρονα, θα υπάρχουν και δείγματα ιστορικών μορφών της ελληνικής γλώσσας. Δεν είναι μόνο τα Αρχαία, υπάρχει και η Βυζαντινή περίοδος στην ελληνική ιστορία».

Ο πρόεδρος του ΙΕΠ κάνει ιδιαίτερη αναφορά στο Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας, «που παράγει εξαιρετικό υλικό, και μπορεί ευκολότερα κανείς μέσω των Νέων Ελληνικών, όπως γίνεται σε Αγγλία, Ισπανία, Γερμανία, Αμερική, να μάθει και τα Αρχαία».

«Βασικός στόχος και μόνιμη φροντίδα μας», επισημαίνει ο κ. Χαραμής, «είναι να δώσουμε έμφαση στην Ανθρωπιστική Παιδεία και στις Ανθρωπιστικές Αξίες. Αυτό, προφανώς, σημαίνει ότι αναζητούμε στα αρχαία κείμενα την ουσία: ό,τι δηλαδή μπορεί να φανεί παιδευτικά χρήσιμο στη νέα γενιά, και όχι, τα γραμματικοσυντακτικά φαινόμενα της αρχαίας ελληνικής γλώσσας. Σε ό,τι αφορά την Αντιγόνη, ποτέ δεν μας “εγκατέλειψε”, πάντα είναι εδώ, είναι ένα σημαντικό κείμενο που, έτσι κι αλλιώς, θα έχει θέση σε οποιαδήποτε μεταβολή του προγράμματος».

Για τα παιδιά που θέλουν να μάθουν αρχαία, το ΙΕΠ προτείνει ένα τετράωρο μάθημα Αρχαίων στη Β΄ Λυκείου κι ένα εξάωρο μάθημα Αρχαίων στη Γ΄ Λυκείου. «Επιτέλους», λέει ο κ. Κουζέλης, «να βγαίνουν παιδιά από το σχολείο, που θα έχουν μάθει Αρχαία. Όλα τα άλλα παιδιά, θα έχουν την επαφή με τα Αρχαία, που θα τους δίνει το μάθημα της Γλώσσας»

Το μάθημα της Ιστορίας

Αντιστοίχως, μεγάλο ζήτημα είναι η Ιστορία, υπογραμμίζει ο πρόεδρος του ΙΕΠ, που όπως σημειώνει, έχει και ιδεολογικές χροιές. «Η ιδιοτροπία της Ιστορίας σε σχέση με τα άλλα μαθήματα είναι ότι δεν έχουμε συνέχεια οικοδόμησης. Αυτό που προσπαθούμε να κάνουμε τώρα, είναι να επανασχεδιάσουμε, ξεκινώντας -απλώς, ξεκινώντας- με το αρχικό πόρισμα που έγινε επί “νέου σχολείου”, με υπουργό Παιδείας την Άννα Διαμαντοπούλου, αλλά έχοντας επίγνωση ότι πέρασε πολύς καιρός, ότι οι διαφωνίες των ειδικών είναι πολύ μεγάλες».

Όμως συμπληρώνει «και διεθνώς υπάρχει προβληματισμός και έχουν αλλάξει οι τάσεις για το τι σημαίνει “διδάσκω”. Στο ΙΕΠ, έχει συσταθεί μια επιτροπή, με μέλη, όλα ειδικούς στη διδακτική της ιστορίας και με πολύ μεγάλη πείρα. Πρόκειται στην ουσία για μια ομάδα εργασίας, που θα ετοιμάσει ένα σχεδιασμό για το τι μπορεί να γίνει στην Ιστορία, λαμβάνοντας υπόψη και την πρόσφατη συζήτηση».

Το σχέδιο θα είναι πολύ σύντομα έτοιμο και θα επακολουθήσει συζήτηση με αρμόδιους φορείς, οι οποίοι όπως είπε ο κ. Κουζέλης «ήδη διαμαρτύρονται». «Θα κάνουμε μια πρόταση, με όλα τα ρίσκα που έχει η πρόταση περί ιστορίας, πάντα. Έχει ήδη ολοκληρώσει την πρότασή της για το Δημοτικό, προχωράει στο Γυμνάσιο και επειδή στο Λύκειο περιμένουμε να έχουμε μια σαφέστερη εικόνα από τη συζήτηση στη Βουλή, προχωράμε με πιο προσεκτικά βήματα, παρά το γεγονός ότι την Α΄ Λυκείου την έχουμε συμπεριλάβει», τόνισε στο Πρακτορείο ο πρόεδρος του ΙΕΠ.

Στην ερώτηση τι περιλαμβάνει η πρόταση της επιτροπής για το μάθημα της Ιστορίας στο Δημοτικό, ο κ. Κουζέλης απαντά εμμέσως, δίνοντας ένα περίγραμμα για Δημοτικό, Γυμνάσιο και Λύκειο.

«Η ιστορία θα κάνει τρία πράγματα. Η γραμμή του χρόνου θα υπάρχει εντός της σημερινής υποχρεωτικής εκπαίδευσης. Θα μπορούν όλοι να ξέρουν την ελληνική ιστορία και όλη την ευρωπαϊκή και διεθνή ιστορία. Θα πρέπει να υπάρξει μια έμφαση στα πραγματικά κοινωνικά προβλήματα του σύγχρονου κόσμου, κατ’ ανάγκη επιλέγοντας τα κρισιμότερα από αυτά, στο Λύκειο. Και θα πρέπει να υπάρξει μια προπαιδευτική του τι σημαίνει Ιστορικός Χρόνος και Ιστορία, στο Δημοτικό. Μια παιδαγωγικά, σαφώς, συστηματικά επεξεργασμένη εισαγωγή σε έννοιες, όπως ο χρόνος, η αλλαγή, ο μύθος, η ιστορία, η ιστορική περίοδος».

Στη συζήτηση για τις αλλαγές στα μαθήματα, παρεμβαίνει ο κ. Χαραμής, υπογραμμίζοντας ότι «έχει μεγάλη σημασία ο διάλογος να εννοηθεί ότι συνεχίζεται διαρκώς και σε όλα τα επίπεδα, έτσι ώστε να διαμορφώσουμε ένα σχήμα σε όλα τα γνωστικά αντικείμενα, ιδιαίτερα σε Γλώσσα και Ιστορία, το οποίο θα μπορεί να αντέξει στο χρόνο και θα μπορεί να υποστηρίξει την Παιδεία της νέας γενιάς».

Θεματική εβδομάδα

«Η θεματική εβδομάδα -το εντυπωσιακό είναι ότι δεν είναι ακριβώς κανονικό μάθημα- είναι μια παρέμβαση απολύτως παιδαγωγικά συγκροτημένη και εκπαιδευτικά κρίσιμη, που αφορά γονείς, μαθητές, εκπαιδευτικούς και γίνεται για πρώτη φορά στο ελληνικό σχολείο», λέει ο κ. Κουζέλης.

Αναφορικά με την κριτική που ασκήθηκε για την επιλογή των ζητημάτων που θα προσεγγίζονται κατά τη διάρκεια της θεματικής εβδομάδας, ο πρόεδρος του ΙΕΠ υπογραμμίζει: «Πουθενά αλλού δεν είναι απαξιωμένη η σωματική πλευρά τόσο πολύ, πουθενά αλλού η σεξουαλική αγωγή δεν είναι τόσο πίσω, όσο είναι στην Ελλάδα. Το ζήτημα της εξάρτησης, όπως από τις νέες τεχνολογίες, κάποτε πρέπει να το αντιμετωπίσουμε. Όσοι νομίζουν ότι είναι μικρό πρόβλημα τα ναρκωτικά, η σχέση με το σώμα, κάτι δεν έχουν καταλάβει καλά».

«Ό,ποιος θεωρεί ότι δεν τον αφορούν τα θέματα της σεξουαλικής ταυτότητας, κάνει επίσης, πολύ μεγάλο λάθος. Το ότι είναι ιδεολογικοποιημένη η κριτική, είναι ακόμη ένα καμπανάκι. Μας θυμίζει πόσο σημαντικό είναι να κάνουμε κάτι. Αν οι αντιδράσεις ως προς τη σεξουαλική αγωγή, που είναι εντυπωσιακό ότι υπάρχουν, είναι αυτές που είναι, τότε σημαίνει ότι πράγματι η ελληνική κοινωνία έχει πολύ μεγάλη ανάγκη από παρέμβαση. Και η εκπαίδευση είναι ο κατ’ εξοχήν φορέας που πρέπει να παρέμβει», τονίζει στο Πρακτορείο ο κ. Κουζέλης.

Επειδή έγινε μεγάλος ντόρος για την «ομοφοβία» και για την «τρανσφοβία», αποσαφηνίζει: «τα περί φοβίας απευθύνονται στους γονείς, δεν είναι υλικό που θα το πάμε στην τάξη ή θα προτείνουμε στους εκπαιδευτικούς αν θέλουν να το διαχειριστούν στην τάξη. Δεν βάζουμε αυτές τις λέξεις για τους μαθητές, τις βάζουμε για να υπάρχει η δυνατότητα σε γονείς να αντιμετωπίσουν τέτοια πράγματα, σε συνεργασία με εκπαιδευτικούς και με φορείς που το σχολείο τους δίνει τη δυνατότητα να μετέχουν και είναι πιστοποιημένοι και ελεγμένοι εκ νέου με αυστηρότητα από το ΙΕΠ».

«Πρέπει να δώσουμε την ευκαιρία στο σχολείο να είναι πόλος που διαπαιδαγωγεί και ολόκληρη την κοινωνία. Είναι δουλειά του εκπαιδευτικού συστήματος αυτή. Το εκπαιδευτικό σύστημα πρέπει να μπορεί να δώσει και σε κάποιο συνάνθρωπό μας, συμπολίτη μας που δεν είχε την ευκαιρία να μορφωθεί, την ικανότητα να καταλάβει ότι υπάρχουν τρόποι να διαχειριστεί ένα πρόβλημα στην οικογένεια», υποστηρίζει.

Μιλώντας για τη θεματική εβδομάδα, ο κ. Χαραμής, τονίζει ότι πρόκειται για ένδειξη εμπιστοσύνης προς την εκπαιδευτική κοινότητα και ιδιαίτερα, προς τους εκπαιδευτικούς, ενώ εκφράζει την απόλυτη πεποίθηση ότι είναι προετοιμασμένοι για κάτι τέτοιο, καθώς επί δεκαετίες πραγματοποιούνται προγράμματα σπουδών αγωγής υγείας και περιβαλλοντικής εκπαίδευσης, με μεγάλη συμμετοχή και εκπαιδευτικών και μαθητών.

Στην ερώτηση αν πρόκειται για κάτι προσωρινό, ο κ. Κουζέλης απαντά: «Δεν το φτιάχνουμε ως κάτι που θα το αποσύρουμε, αλλά δεν το φτιάχνουμε και ως κάτι που θα παραμείνει έτσι. Μπορεί να αλλάξει η θεματολογία, να γίνουν άλλοι συνδυασμοί».

Για το αν η συμμετοχή των μαθητών στη θεματική εβδομάδα είναι υποχρεωτική ή προαιρετική, ήταν σαφής: «Είναι υποχρεωτική. Είναι ο βασικότερος τρόπος για να κάνεις δουλειά στο σχολείο. Θα φτιάξουμε και άλλα θέματα και κάποια για την πρωτοβάθμια εκπαίδευση. Έχουν κατατεθεί, ήδη, κάποιες προτάσεις».