Δημήτρης Κορρές: Στις κατασκευές η υλοποίηση μιας ιδέας δεν είναι πάντα απλή

Ο ίδιος θα μιλήσει την Κυριακή στο Φεστιβάλ για τον τρόπο που συλλαμβάνεται μια έξυπνη ιδέα. Στο Αθηναϊκό – Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων μίλησε για τη δύσκολη διαδρομή μιας ιδέας από τη φαντασία μέχρι την υλοποίησή της, αλλά και για τα κτίρια που έχει μετακινήσει, τους μύθους και την αισθητική των πόλεών μας.

Συλλαμβάνουμε μια ιδέα γιατί η φαντασία προηγείται της πραγματικότητας; Αυτός είναι ο μηχανισμός;

Η φαντασία προηγείται των πάντων. Το θέμα είναι πώς φτάνουμε από τη φαντασία στην πραγματικότητα. Στις κατασκευές η υλοποίηση μιας ιδέας δεν είναι πάντα απλή. Και καμιά φορά μπορεί να μην υλοποιηθεί και ποτέ. Πρέπει να πω, όμως, πως ό,τι υπάρχει γύρω μας είναι υλοποιημένες ιδέες. Από την πιο απλή κατασκευή μέχρι την πιο σύνθετη. Είναι οι ιδέες εκατομμυρίων ανθρώπων μέσα σε εκατομμύρια χρόνια. Ο άνθρωπος δεν σταμάτησε ποτέ να προσπαθεί να κατανοήσει το περιβάλλον του και να το διαμορφώσει με τον τρόπο του.

Έχετε μετακινήσει περίπου 40 κτίρια. Ποιο σας έχει μείνει ως εμπειρία και ως δυσκολία;

Όλα, γιατί το καθένα είχε τη δική του, ξεχωριστή τεχνική δυσκολία. Το πιο μεγάλο που μετακινήσαμε ποτέ ήταν ένα παλιό κτίριο γραφείων του ΟΣΕ στη Θεσσαλονίκη. Ήταν 2.000 τόνους και το μετακινήσαμε 35 μέτρα.

Πώς εντρυφήσατε σε αυτή την τέχνη;

Ήταν ένας συνδυασμός. Εγώ εργάστηκα από πολύ νέος σε μεγάλα, προκατασκευασμένα έργα με πολύ μεγάλο βάρος – 200, 600, ακόμη και χίλιους τόνους. Αυτή η εμπειρία με βοήθησε να εξοικειωθώ με τα μεγάλα βάρη. Ταυτόχρονα εργαζόμουν σε αναστηλώσεις και αποτυπώσεις παλιών κτιρίων, πράγμα που με βοήθησε να εξοικειωθώ με τη συμπεριφορά των λίθινων κατασκευών. Η τεχνική της μεταφοράς μεγάλων πέτρινων κτιρίων είναι συνδυασμός αυτών των δυο εμπειριών.

Εδώ γενικά μας περισσεύουν οι ιδέες ή πάσχουμε από ιδέες;

Υπάρχει ένας μύθος, ότι εμείς οι Έλληνες είμαστε άνθρωποι της πατέντας. Δεν ισχύει κάτι τέτοιο. Θα έλεγα μάλιστα ότι σε σχέση με άλλες χώρες που έχουν αντίστοιχους πληθυσμούς, όπως είναι η Σουηδία ή η Φινλανδία, είμαστε πολύ πίσω.

Και πού αποδίδετε αυτήν την υστέρηση;

Στο κλίμα. Σε ένα μέρος με τόσο καταπληκτικό κλίμα δεν υποχρεώνεται κάποιος να μπει στη διαδικασία να μηχανευτεί τρόπους για να αντιμετωπίσει τις δύσκολες καιρικές συνθήκες, η ζωή είναι πιο εύκολη. Από την άλλη πλευρά, αυτό το ίδιο κλίμα μάς φορτώνει με διάφορα κουσούρια. Μας κάνει ράθυμους, δύσκολους στη συνεννόηση, νευρικούς. Το ίδιο συμβαίνει φυσικά και σε άλλες χώρες με παρόμοιο κλίμα. Το προνόμιο δεν είναι δικό μας.

Λέτε ότι σε άλλες μεσογειακές χώρες δεν υπάρχει κατασκευαστική πρωτοπορία; Στην Ιταλία, ας πούμε.

Υπάρχει και είναι κολοσσιαία. Αλλά στο Βορρά. Στον Νότο η εικόνα είναι τελείως διαφορετική. Θα σας έλεγα, με μια δόση υπερβολής, ότι είναι χειρότεροι από εμάς. Το καλό κλίμα που έχουμε στις ακτές της Μεσογείου έχει ένα τίμημα. Ανάλογες διαφορές παρατηρεί κανείς και σε μακρινές χώρες. Στην Ιαπωνία, ας πούμε, ή στην Κίνα. Το κλίμα στην κατασκευή παίζει πρωτεύοντα ρόλο. Και όχι μόνο εκεί.

Θα συνδέατε και την αισθητική των πόλεών μας με το κλίμα;

Αυτό είναι πιο περίπλοκο ζήτημα. Σχετίζεται τόσο με την ιστορία της ελληνικής Αρχιτεκτονικής, αλλά και με την πολιτική και την κοινωνική συγκυρία. Αυτό είναι ένα κράτος που αντιμετωπίζει εχθρικά τους πολίτες του, ενώ κι εμείς ως πολίτες δεν βλέπουμε το περιβάλλον μας ως ένα σύνολο αλλά ωφελιμιστικά. Κοιτάζουμε πώς θα επωφεληθούμε εμείς οι ίδιοι. Έτσι φτιάξαμε ένα πελατειακό σύστημα που άφησε τα σημάδια του, ή μάλλον άνοιξε πληγές, και στις πόλεις μας. Το αποτέλεσμα, ήταν να φτιάξουμε πολυκατοικίες τη μία δίπλα στην άλλη, με πολύ φτηνά υλικά, χωρίς τεχνογνωσία, αφού δεν υπήρχε υψηλή τεχνική παιδεία. Το βασικό υλικό ήταν η λάσπη, δεν υπήρχαν άλλες τεχνολογίες, πολλά νεοκλασικά καταστράφηκαν για λόγους οικονομικού συμφέροντος.

Αν σας δινόταν η δυνατότητα να γκρεμίσετε ένα κομμάτι της Αθήνας και να το ξαναφτιάξετε, ποιο θα ήταν αυτό;

Κοιτάξτε, υπάρχουν πολλές και σοβαρές προτάσεις. Έχω δει απίθανες προτάσεις από πολλούς αρχιτέκτονες. Αλλά είναι τόσο μπερδεμένο το ιδιοκτησιακό καθεστώς που είναι εξαιρετικά δύσκολο να εφαρμοστούν, βλέπετε πόσα ωραία σπίτια μαραζώνουν. Θα σας δώσω ένα παράδειγμα: Η Κυψέλη θα μπορούσε να γίνει πολύ ωραία συνοικία χωρίς να χρειαστεί τεράστιες παρεμβάσεις. Το ίδιο και το Παγκράτι. Μπορείς να κρατήσεις σκελετούς πολυκατοικιών και να κάνεις πολύ ωραία πράγματα.