Το Ηνωμένο Βασίλειο θα διεξάγει αύριο τις εκλογές που σύμφωνα με την Τερέζα Μέι είναι οι πιο σημαντικές που έχει αντιμετωπίσει η χώρα κατά τη διάρκεια της ζωής της Βρετανίδας πρωθυπουργού.
Αλλά γιατί η εκλογική αναμέτρηση της 8ης Ιουνίου θα έχει τόσο μεγάλη σημασία όχι μόνο για το Ηνωμένο Βασίλειο αλλά και για τον υπόλοιπο κόσμο;
Η κα. Μέι προκήρυξε τις εκλογές για να ενισχύσει τη θέση της στη διαπραγμάτευση της εξόδου της Βρετανίας από την Ε.Ε. Το Brexit είναι η κύρια αποστολή της επόμενης βρετανικής κυβέρνησης και κινδυνεύει να βάλει στην άκρη όλη την υπόλοιπη ατζέντα της. Αλλά είναι πολλά αυτά που πρέπει να κάνει εκτός από τις διαπραγματεύσεις με τις Βρυξέλλες.
Το Ηνωμένο Βασίλειο πρέπει επίσης:
* Να προετοιμάσει το έδαφος για τις εμπορικές σχέσεις με τον υπόλοιπο κόσμο, οι οποίες για τέσσερις δεκαετίες ρυθμίζονταν μέσω της Ε.Ε.
* Να αλλάξει μια πληθώρα νόμων για την αποχώρηση, ένα εγχείρημα που περιγράφεται από την Hansard Society ως «η μεγαλύτερη νομοθετική πρόκληση που έχει αντιμετωπίσει ποτέ το κοινοβούλιο»
* Να προετοιμάσει διοικητικά συστήματα – όπως αυτά που αφορούν τα σύνορα και τους δασμούς – για μια τεράστια αύξηση στο φόρτο εργασίας.
Ενώ οι Εργατικοί και οι Συντηρητικοί λένε πως είναι δεσμευμένοι στο Brexit, το κόμμα του Τζέρεμι Κόρμπιν έχει αφήσει να εννοηθεί ότι μπορεί να υιοθετήσει μια πιο ήπια στάση.
Το μανιφέστο των Συντηρητικών αναφέρει πως «μια μη συμφωνία είναι καλύτερη από μια κακή συμφωνία για το Ηνωμένο Βασίλειο» και προσθέτει ότι εκτός της Ε.Ε. «δεν θα είμαστε πλέον μέλη της ενιαίας αγοράς ή της τελωνειακής ένωσης αλλά θα διεκδικήσουμε μια βαθιά και ειδική συνεργασία, συμπεριλαμβανόμενης μιας περιεκτικής συμφωνίας ελεύθερου εμπορίου και τελωνειακής σύνδεσης».
Οι Εργατικοί λένε πως θα απορρίψουν «τη μη συμφωνία» ως βιώσιμη επιλογή και ζητούν «νέες διαπραγματευτικές προτεραιότητες με έμφαση στην διατήρηση των προνομίων της ενιαίας αγοράς και της τελωνειακής ένωσης». Προσθέτει πως μια κυβέρνηση των Εργατικών θα περάσει νομοθεσία για «να εγγυηθεί ότι το κοινοβούλιο θα έχει μια πραγματικά ουσιαστική ψήφο για την τελική συμφωνία του Brexit».
H Bρετανία και η Ε.Ε. δεν έχουν αποφασίσει ακόμα τι σημαίνει το Brexit, αν η αποχώρηση από το μπλοκ θα οδηγήσει το Ηνωμένο Βασίλειο σε περισσότερο προστατευτικές πολιτικές ή αν ο ρόλος του κράτους θα συρρικνωθεί ή θα αυξηθεί.
Με το διακύβευμα να είναι τόσο μεγάλο, η επόμενη κυβέρνηση θα έχει καθοριστική επιρροή στο τι είδους χώρα θα γίνει η Βρετανία.
Η Βρετανία δεν έχει έρθει αντιμέτωπη με μια τόσο διακριτή ιδεολογική επιλογή εδώ και δεκαετίες. Η άνοδος των Νέων Εργατικών του Τόνι Μπλερ τις δεκαετίες του 1990 και του 2000 οδήγησε τα δύο κόμματα να μάχονται για το κέντρο. Στον αντίποδα, ο κ. Κόρμπιν έχει δημιουργήσει το πιο ριζοσπαστικό αριστερό μανιφέστο του Εργατικού κόμματος από το 1983.
Η κα. Μέι έχει κλέψει κάποιες υποσχέσεις από παλιότερα προγράμματα των Εργατικών, όπως η δέσμευση για όριο στο λογαριασμό ρεύματος. Αλλά το χάσμα ανάμεσα στα δύο κόμματα είναι μεγάλο, ειδικά όσον αφορά τα δημοσιονομικά, τα οποία έχουν επιδεινωθεί την τελευταία δεκαετία. Το δημόσιο χρέος έχει εκτοξευτεί από το 36% του ΑΕΠ το 2007 στο 86% την περασμένη χρονιά.
Σύμφωνα με το Ινστιτούτο Δημοσιονομικών Ερευνών (IFS), το φορολογικό βάρος θα αυξηθεί στο υψηλότερο επίπεδο στην μεταπολεμική ιστορία του Ηνωμένου Βασιλείου, αν εφαρμοστεί η πρόταση των Εργατικών για αύξηση του εταιρικού φόρου και του φόρου εισοδήματος για όσους κερδίζουν περισσότερα από 80.000 λίρες το χρόνο.
Εν τω μεταξύ, μια νίκη των Συντηρητικών θα οδηγήσει σε πέντε επιπλέον χρόνια λιτότητας, επισήμανε το IFS, βάζοντας σε κίνδυνο τις δημόσιες υπηρεσίες της χώρας.
Αν θεωρήσει κανείς αξιόπιστες τις τελευταίες δημοσκοπήσεις, οι Εργατικοί θα μπορούσαν να κερδίσουν το μεγαλύτερο ποσοστό από το 2005 και οι Τόρις από το 1987. Σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις, στις αρχές της εβδομάδας η στήριξη για το κόμμα των Συντηρητικών ήταν στο 44%, με τους Εργατικούς στο 37%.
Τέτοια επίπεδα στήριξης θα γύριζαν το χρόνο πίσω. Οι Εργατικοί και οι Συντηρητικοί δεν έχουν συγκεντρώσει μαζί 70% από το 2001 και δεν έχουν περάσει το φράγμα του 80% από το 1983.
Η διαφαινόμενη επιστροφή των δύο κόμματων είναι ακόμα πιο εντυπωσιακή όταν συγκριθεί με την ευρωπαϊκή τάση της αυξανόμενης δυσαρέσκειας απέναντι στην παλιά πολιτική τάξη.
Το ποσοστό που συγκέντρωσαν τα κόμματα της κεντροδεξιάς και της κεντροαριστεράς στη Γερμανία έχει υποχωρήσει από το 77% το 2002 στο 67% το 2013. Στην Ισπανία, τα δύο μεγάλα κόμματα έχουν πέσει από το 84% το 2008 σε λίγο πάνω από 55% την περασμένη χρονιά. Στη Γαλλία, η παλιά τάξη έχει κατατροπωθεί: τα δύο παραδοσιακά κόμματα κέρδισαν συνολικά 56% στον πρώτο γύρο των προεδρικών εκλογών του 2012, αλλά και τα δύο κατέρρευσαν στις φετινές εκλογές, κερδίζοντας λίγο πάνω από 26%.
Στο Ηνωμένο Βασίλειο, η επιστροφή των δύο μεγαλύτερων κομμάτων μπορεί να βασίζεται στο σήμα που έχουν εκπέμψει για μεγάλες ιδεολογικές αλλαγές. Η κα. Μέι όχι μόνο υπερασπίζεται το Brexit, σπάζοντας μια παράδοση πέντε δεκαετιών στην οικονομική και εξωτερική πολιτική του Ηνωμένου Βασιλείου, αλλά φαίνεται να επιδιώκει και μια ρήξη με το θατσερικό δόγμα που κυριάρχησε στο κόμμα της για τέσσερις δεκαετίες. Το μανιφέστο της απορρίπτει τόσο «την σοσιαλιστική αριστερά όσο και την ελευθεριστική (libertarian) δεξιά» υπέρ «της διαδεδομένης άποψης που αναγνωρίζει το καλό που μπορεί να προσφέρει η κυβέρνηση».
Ο κ. Κόρμπιν έγραψε τους τίτλους τέλους τους Νέους Εργατικούς. Αν δεν κάνουν λάθος οι δημοσκοπήσεις, κάτι αρκετά πιθανό δεδομένης της αποτυχίας στις εκλογές του 2015 και στο περσινό δημοψήφισμα, οι πολιτικές που απορρίπτονται ως υπερβολικά αριστερές κερδίζουν τους ψηφοφόρους, ακόμα και αν οι Εργατικοί ετοιμάζονται να χάσουν έδρες στο κοινοβούλιο.
Το Ηνωμένο Βασίλειο μπορεί να έχει τα προβλήματα του, αλλά παραμένει ένα μέλος του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ με δικαίωμα βέτο, ένα κράτος με πυρηνικά όπλα με έναν από τους πιο ικανούς στρατούς στο ΝΑΤΟ και με σημαντικούς δεσμούς με τις ΗΠΑ και την ηπειρωτική Ευρώπη. Είναι μια οικονομία της G7 που η πορεία της έχει μεγάλη σημασία για τους επενδυτές, τους εμπορικούς εταίρους και τους συμμάχους.
Η νίκη της Μάργκαρετ Θάτσερ το 1979 και ο θρίαμβος του Τόνι Μπλερ το 1997 συνέβαλαν στο να καθοριστεί η τάση της εποχής τους πέρα από τη Βρετανία. Η ψήφος της Πέμπτης μπορεί να είναι εξίσου σημαντική.
Πηγή: Financial Times, Euro2day.gr
στο 