Του Mohamed El-Erian*
Μια σειρά γενικά καλών οικονομικών στοιχείων από όλο τον κόσμο οδηγεί τους οικονομολόγους να αναθεωρήσουν υψηλότερα τις προβλέψεις για την ανάπτυξη το 2018 και ορθώς. Έχουν επίσης συμβάλει ώστε οι παγκόσμιες μετοχές να ξεκινήσουν τη χρονιά με μία από τις καλύτερες επιδόσεις.
Αλλά θα μπορούσε αυτή η παγκόσμια ανοδική τάση να αντανακλά κάτι βαθύτερο; Θα μπορούσε να αποτελεί μέρος μιας αλλαγής παραδείγματος στην οποία ο ανεπτυγμένος κόσμος αφήνει πίσω του πολλά χρόνια ανάπτυξης με χαμηλούς ρυθμούς και αποκλεισμούς; Και αν ναι, ποιες είναι οι επιπτώσεις για την αγορά;
Όλοι οι δείκτες, εμπειρικοί και προγνωστικοί, επιβεβαιώνουν ότι η παγκόσμια οικονομία βιώνει μια επιτάχυνση της ανάπτυξης, η οποία είναι συγχρονισμένη, πραγματική και πολυδιάστατη.
Για πρώτη φορά εδώ και καιρό, όλες οι συστημικά σημαντικές μηχανές της παγκόσμιας ανάπτυξης -συμπεριλαμβανομένης της Κίνας, της Ευρώπης, της Ιαπωνίας και των ΗΠΑ- έχουν ανεβάσει ταχύτητα.
Αντί να βασίζεται στη χρηματοδότηση, η ανάπτυξη στηρίζεται όλο και περισσότερο σε πραγματικές οικονομικές δυνάμεις. Ένας ενάρετος κύκλος κατανάλωσης, εταιρικής επένδυσης και εμπορίου κερδίζει έδαφος.
Οι φιλο-αναπτυξιακές πολιτικές (ειδικά στις ΗΠΑ), η άπλετη ρευστότητα (συμπεριλαμβανομένων των αγορών τίτλων από την Τράπεζα της Ιαπωνίας και την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα) και η διαδικασία οικονομικής επούλωσης στην Ευρώπη είναι οι βασικοί πυλώνες των βελτιωμένων προοπτικών της παγκόσμιας οικονομίας.
Σημαντικό ρόλο παίζουν και ορισμένα πράγματα, που σε αντίθεση με την ιστορική εμπειρία και τις σημερινές ανησυχίες, δεν συνέβησαν: από μια αποσταθεροποιητική άνοδο του πληθωρισμού μετά την πτώση της ανεργίας, ως τη μετατροπή των πυρηνικών απειλών της Βόρειας Κορέας σε κάτι πιο αποσταθεροποιητικό.
Τα καλά νέα έρχονται σε μια στιγμή που ο ανεπτυγμένος κόσμος είναι κολλημένος εδώ και πολλά χρόνια στη «νέα πραγματικότητα» μιας ανάπτυξης που είναι πολύ χαμηλή και αποκλείει πολλούς. Ήδη οι οικονομολόγοι έχουν βελτιώσει τις βραχυπρόθεσμες προβλέψεις και οι αγορές διευρύνουν το ήδη εντυπωσιακό πολυετές ράλι σε στοιχεία ενεργητικού με υψηλότερο ρίσκο. Αλλά ακόμα δεν έχουν μεταφραστεί σε ένα ουσιαστικά βελτιωμένο μεσοπρόθεσμο μονοπάτι ανάπτυξης, ούτε έχουν μειώσει σημαντικά τις ανησυχίες για τις αυξημένες τιμές των στοιχείων ενεργητικού και του χρέους.
Πράγματι, ένα από τα πιο σημαντικά ερωτήματα που αφορούν τις ΗΠΑ και την παγκόσμια ανάπτυξη είναι αν έχουμε να κάνουμε με κάτι περισσότερο από μια βραχυπρόθεσμη επιτάχυνση της ανάπτυξης.
Η παρατεταμένη περίοδος της χαμηλής και με αποκλεισμούς ανάπτυξης έχει δημιουργήσει τις προϋποθέσεις για την ίδια της την παρακμή, οικονομική, χρηματοπιστωτική, θεσμική και πολιτική. Ουσιαστικά, η παγκόσμια οικονομία οδεύει σε ένα σταυροδρόμι όπου το τρέχον παράδειγμα της εξαρτημένης από τη χρηματοδότηση ανάπτυξης θα δώσει τη θέση του σε δύο εντελώς διαφορετικά αποτελέσματα, ανάλογα με το αν οι πολιτικές που θα εφαρμόσουν οι ανεπτυγμένες οικονομίες περιλαμβάνουν διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις, μια πιο ισορροπημένη διαχείριση της ζήτησης και καλύτερο διασυνοριακό συντονισμό και αρχιτεκτονική.
Τα δύο αποτελέσματα θα είναι είτε μια υψηλότερη και πιο ουσιαστική ανάπτυξη που θα δικαιολογεί τις ανεβασμένες τιμές των στοιχείων ενεργητικού, θα διευκολύνει μια «όμορφη ομαλοποίηση» των νομισματικών πολιτικών και θα μειώσει τις πολιτικές εντάσεις ή περιοδικές υφέσεις που θα οδηγήσουν σε χρηματοπιστωτική αστάθεια, ένα υψηλότερο ρίσκο λανθασμένων πολιτικών και μεγαλύτερη πολιτική πόλωση.
Αν και ακόμα τίποτα δεν είναι βέβαιο ή άμεσο, οι τελευταίες οικονομικές και πολιτικές εξελίξεις δείχνουν πως η πιθανότητα μιας καλύτερης πορείας στο σταυροδρόμι έχουν βελτιωθεί σημαντικά.
Είναι ένα outlook που θα ευνοήσει τα στοιχεία ενεργητικού με υψηλότερο ρίσκο, βοηθώντας όχι μόνο στη δικαιολόγηση των υφιστάμενων επιπέδων, αλλά και στην παροχή ενός θεμελίου για μελλοντικά κέρδη, τα οποία βέβαια δεν θα είναι τόσο υψηλά και σταθερά όσο το 2017. Είναι επίσης ευνοϊκό για τα εμπορεύματα, ειδικά για αυτά που σε αντίθεση με το αργό πετρέλαιο δεν αντιμετωπίζουν την πιθανότητα μιας άμεσα μεγαλύτερης προσφοράς καθώς αυξάνονται οι τιμές. Και θα οδηγήσει σε υψηλότερες αποδόσεις στις αγορές κρατικών ομολόγων, οι οποίες δεν θα είναι απαραίτητα υπερβολικές, αν διατηρηθούν οι τρέχουσες τεχνικές συνθήκες.
Καθώς προχωράει το 2018, θα έπρεπε να αναμένουμε η υψηλότερη πολυετή ανάπτυξη να γίνει το βασικό σενάριο πολλών προβλέψεων. Και θα έχουν περισσότερες ευκαιρίες να γίνουν πραγματικότητα, εφόσον ο κόσμος αποφύγει ένα μεγάλο μη οικονομικό σοκ (με τη Βόρεια Κορέα και τη Μέση Ανατολή να είναι οι βασικές περιοχές κινδύνου), μια λάθος πολιτική (με την ταυτόχρονη ομαλοποίηση της νομισματικής πολιτικής από τέσσερις συστημικά σημαντικές κεντρικές τράπεζες να αποτελεί μια πρόκληση) και ένα ατύχημα στις αγορές (με την υπερβολική υπόσχεση της ρευστότητας να είναι το βασικό ρίσκο).
* Επικεφαλής οικονομικός σύμβουλος της Allianz και συγγραφέας του «The Only Game in Town».
Πηγή Πληροφοριών: Financial Times, Euro2day.gr
στο 