Υπέρ της προτεραιότητας των οφειλετών στην εξαγορά των
«κόκκινων» δανείων τους έναντι των funds στα πρότυπα της Κύπρου τάχθηκαν οι
επιστημονικοί φορείς ενόψει της πλήρους απελευθέρωσης της αγοράς των δανείων.
Ειδικότερα οι πρόεδροι του ΟΕΕ κ. Κ. Κόλλιας του ΤΕΕ κ. Γ.
Στασινός και του ΔΣΑ κ. Δ. Βερβεσό επισήμαναν πως το μεγάλο ζητούμενο είναι να
«υπάρξει μέριμνα για την πρώτη κατοικία αυτού που πραγματικά αδυνατεί να αντεπεξέλθει
στην αποπληρωμή του δανείου του και πως οι 130.000 πλειστηριασμοί που έχουν
προγραμματιστεί να πραγματοποιηθούν έως το 2021 να έχουν απόλυτη στόχευση τους στρατηγικούς
κακοπληρωτές.
Αναλυτικά η πρόταση των επιστημονικών φορέων έχει ως εξής:
Τα πιστωτικά ιδρύματα ενημερώνουν, όπως οφείλουν βάσει
νόμου, το δανειολήπτη (και τους εγγυητές) ότι το δάνειό του θα ενταχθεί σε
χαρτοφυλάκιο προς πώληση δανείων και έχει στη διάθεσή του 45 ημέρες για να
προσέλθει στην τράπεζα και να προχωρήσει σε ρύθμιση.
Αν δεν προσέλθει, η τράπεζα διεξάγει τη διαγωνιστική
διαδικασία πώλησης των δανείων σε ειδικά αδειοδοτημένα funds.
Οι συμμετέχοντες στην διαγωνιστική διαδικασία γνωρίζουν εκ
των προτέρων ότι θα δοθεί μια τελευταία ευκαιρία στον δανειολήπτη να προσφέρει
την ίδια τιμή, που θα προσφέρει ο πλειοδότης.
Εν συνεχεία, αποστέλλεται επιστολή στον δανειολήπτη με την
οποία του γίνεται γνωστό το τίμημα, που προσφέρει το fund που έχει πλειοδοτήσει
και του ζητείται – μέσα σε προθεσμία σαράντα πέντε ημερών – να απαντήσει αν
ενδιαφέρεται να προσφέρει το ίδιο τίμημα. Αν βρει τα χρήματα (cash και cash
collateral), θα πρέπει να αναφέρει ρητώς την πηγή των χρημάτων και τη χρονική
περίοδο εξόφλησης.
Σε αυτή την περίπτωση, θα εξαγοράσει το δάνειό του, ενώ σε
διαφορετική το δάνειο καταλήγει οριστικά στο fund.
Το fund, αγοράζοντας ένα δάνειο, στοχεύει σε υψηλή απόδοση,
που σημαίνει ότι τα funds θα διεκδικήσουν με πολύ πιο συντονισμένο και δυναμικό
τρόπο τις οφειλές σε σχέση με τις τράπεζες, θα είναι πολύ πιο δραστικά στην
κίνηση διαδικασιών αναγκαστικής εκτέλεσης για την είσπραξη της απαίτησης, καθώς
και πιο φειδωλά στα “κουρέματα”.
Με την εν λόγω πρόταση, επιτυγχάνονται ταυτόχρονα δύο
στόχοι:
Αφενός, εξαντλούνται τα περιθώρια για τον οφειλέτη να
αποπληρώσει την οφειλή του, χωρίς να κινδυνεύουν τα περιουσιακά του στοιχεία.
Αφετέρου, η τράπεζα θα πετύχει υψηλότερα τιμήματα, εξαιτίας
του γεγονότος ότι το fund θα προσφέρει υψηλότερο τίμημα με αυτή τη διαδικασία
και υπό τον επικείμενο ανταγωνισμό με το δανειολήπτη για το ποιος θα πάρει το
δάνειο, από τη στιγμή που – αν ο δανειολήπτης προσφέρει το ίδιο τίμημα – δεν θα
ξαναδοθεί στο fund το δικαίωμα της αντιπρότασης.
Η περίπτωση της Κύπρου αποτελεί δεδικασμένο – Κύπρος και
Ελλάδα είναι οι χώρες με τα υψηλότερα ποσοστά Μη Εξυπηρετούμενών Ανοιγμάτων
(ΜΕΑ), 43% και 44,6% αντίστοιχα – όπου με διάταξη νόμου, προβλέπεται το εξής,
όταν η τράπεζα πρόκειται να πουλήσει το δάνειο του οφειλέτη σε fund:
Αποστέλλεται στο δανειολήπτη επιστολή, με την οποία του
ζητείται να καταθέσει τη δική του γραπτή προσφορά μέσα σε σαράντα πέντε
εργάσιμες ημέρες, όπου θα αναφέρει το χρηματικό ποσό, τη χρονική περίοδο
εξόφλησης και την πηγή των χρημάτων.
Στο σημείο αυτό, αξίζει να δώσουμε μεγαλύτερη προσοχή στο
Νόμο 169/2015 της Κυπριακής Δημοκρατίας, που ρυθμίζει την αγορά και πώληση
πιστωτικών διευκολύνσεων και συναφή θέματα, αλλά και στην οδηγία του 2016 περί
της διαδικασίας κοινοποίησης προς τους δανειολήπτες και εγγυητές της πρόθεσης
πώλησης πιστωτικών διευκολύνσεων.
Στην παράγραφο 18 του νόμου 169/2015, αλλά και στην οδηγία
του 2016 με τίτλο, «Η περί της Διαδικασίας Κοινοποίησης Οδηγία του 2016»,
ορίζει τη διαδικασία και τα βήματα, που αφορούν στην κοινοποίηση από το
χρηματοδοτικό ή πιστωτικό ίδρυμα προς τους δανειολήπτες και τους εγγυητές της
πρόθεσής του να προβεί σε πώληση πιστωτικών διευκολύνσεων.
Κάθε κοινοποίηση, είτε μέσω δημοσίευσης, είτε μέσω
συστημένης επιστολής, πρέπει να προσδιορίζει τουλάχιστον ότι:
(α) μέσα σε σαράντα πέντε (45) εργάσιμες μέρες από την
ημερομηνία κοινοποίησης, οι δανειολήπτες ή/και, οι εγγυητές αυτών, έχουν το
δικαίωμα να καταθέσουν γραπτή προσφορά προς το ίδρυμα για την ιδία απόκτηση της
πιστωτικής διευκόλυνσης,
(β) η γραπτή προσφορά θα πρέπει να περιλαμβάνει τουλάχιστον
τα ακόλουθα:
το χρηματικό ποσό της προσφοράς για εξόφληση ή απόκτηση της
πιστωτικής διευκόλυνσης, την χρονική περίοδο, εντός της οποίας οι δανειολήπτες
ή/και οι εγγυητές προτίθενται να εξοφλήσουν ή να αποκτήσουν την πιστωτική
διευκόλυνση και, την πηγή της χρηματοδότησης της εξόφλησης ή απόκτησης της
πιστωτικής διευκόλυνσης, τον τρόπο (π.χ. με συστημένη επιστολή / ηλεκτρονικό
ταχυδρομείο) και τα στοιχεία επικοινωνίας (όνομα και διεύθυνση) όπου θα πρέπει
να υποβληθεί η εν λόγω προσφορά, η προσφορά για την εξόφληση ή απόκτηση της
πιστωτικής διευκόλυνσης από τους δανειολήπτες ή/και τους εγγυητές αυτών μπορεί
να υποβληθεί μόνο μία φορά και ότι εάν μια τέτοια πρόταση δεν υποβληθεί μέσα
στο χρονικό διάστημα των σαράντα πέντε (45) εργάσιμων ημερών από την ημέρα της
κοινοποίησης, θα θεωρηθεί ότι ο οφειλέτης και οι εγγυητές δεν επιθυμούν να
υποβάλουν προσφορά.
Κάτι αντίστοιχο, λοιπόν, μπορεί να γίνει και στη χώρα μας.
Δεδομένου ότι έχουμε φτάσει πλέον στο σημείο, όπου η πώληση των δανειακών
χαρτοφυλακίων σε funds είναι άμεσης προτεραιότητας, πρέπει ο δανειολήπτης να
έχει μια τελευταία ευκαιρία.
Σ’ αυτό το σημείο, θα πρέπει εμφατικά να τονίσουμε ότι
αναφερόμαστε στους οφειλέτες, που θέλουν να πληρώσουν, αλλά λόγω της κρίσης και
της μείωσης των εισοδημάτων τους δεν μπορούν να ανταποκριθούν στις ανάγκες
τους.
Η διάσωση της πρώτη κατοικίας χιλιάδων συμπολιτών μας και η
αποτροπή κατάρρευσης της αξίας των ακίνητων είναι αναγκαία.
Η ύπαρξη δικλείδων ασφαλείας είναι αναγκαία, αφού θα πρέπει
να αποφευχθεί η ένταξη των στρατηγικών κακοπληρωτών σε αυτή τη ρύθμιση. Οι
τράπεζες έχουν στα χέρια τους όλα τα κατάλληλα εργαλεία (παγκόσμιο πόθεν έσχες,
άνοιγμα λογαριασμών σε Ελλάδα και εξωτερικό αλλά και θυρίδων) για να εντοπίσουν,
σχεδόν στον απόλυτο βαθμό, αυτούς τους στρατηγικούς κακοπληρωτές και να τους
αναγκάσουν να εξοφλήσουν τις οφειλές τους.
Δίνοντας τη δυνατότητα στον οφειλέτη να ρυθμίσει την οφειλή
του με μεγάλη έκπτωση – κούρεμα, έστω και την τελευταία στιγμή, τον οδηγεί στην
εξεύρεση λύσης, με στόχο να διατηρήσει τα περιουσιακά του στοιχεία. Επίσης, οι
τράπεζες βγαίνουν ωφελημένες, τόσο από το υψηλότερο τίμημα, που θα προσφέρουν
τα funds, όσο και από την άμεση εξόφληση του δανείου από τον οφειλέτη και την
μείωση των Μη εξυπηρετούμενων Ανοιγμάτων (ΜΕΑ).
στο 