Το “καλό σενάριο” επικράτησε στην επίσκεψη του Τούρκου υπουργού Εξωτερικών, Μεβλούτ Τσαβούσογλου, κλειδώνοντας και τη συνάντηση του Πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκημε τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στο περιθώριο Συνόδου Κορυφής του ΝΑΤΟ στις 14 Ιουνίου. Η επίσκεψη Τσαβούσογλου στην Αθήνα έγινε, σύμφωνα με την εφημερίδα “ΤΑ ΝΕΑ”, με το βλέμμα σε ΗΠΑ και Ε.Ε., με την Άγκυρα να θέλει να εξευμενίσει τη Δύση που διαπιστώνει ότι η σχέση της με την Τουρκία γίνεται όλο και πιο δύσκολη.
Αν και οι διαφωνίες σε καίρια ζητήματα παραμένουν, το ραντεβού σε επίπεδο κορυφής δείχνει ότι οι δύο πλευρές βαδίζουν – σύμφωνα με πηγές- προς τον στόχο ενός “ήρεμου καλοκαιριού” και σε ένα άτυπο “μορατόριουμ” αποκλιμάκωσης.
Στην Αθήνα δεν υπάρχουν αυταπάτες για τους λόγους που υποχρεώνουν την Άγκυρα να αλλάξει στάση, έστω και επικοινωνιακά, αυτή τη χρονική στιγμή. Στην πρόσφατη επίσκεψή της στην Άγκυρα, η αναπληρώτρια ΥΠΕΞ των ΗΠΑ, Γουέντι Σέρμαν έστειλε τελεσίγραφο στην τουρκική κυβέρνηση για τους S-400, ενώ πληροφορίες θέλουν, σύμφωνα με “ΤΑ ΝΕΑ”, τη συνάντηση Μπάϊντεν – Ερντογάν να μην έχει κλειδώσει οριστικά στη Σύνοδο του ΝΑΤΟ. Οι ΗΠΑ άλλωστε επικρίνουν την Τουρκία τόσο για τα ανθρώπινα δικαιώματα, ενώ τονίζουν την ανάγκη διαλόγου της με την Ελλάδα, δείχνοντας ότι επιθυμούν να επιβάλουν ένα πλαίσιο στη σχέση τους με την Άγκυρα.
Την ίδια στιγμή, η θετική ατζέντα που η Άγκυρα έχει ανάγκη από την Ε.Ε. έχει συνδεθεί άμεσα με τις εξελίξεις στα ελληνοτουρκικά, αλλά και στο Κυπριακό. Σε αυτό το πλαίσιο η τουρκική πλευρά έχει ανάγκη περισσότερο από ποτέ την έξωθεν καλή μαρτυρία, που θα εξισορροπήσει τη συμπεριφορά της.
Επίσης, η αποκατάσταση ενός διαύλου επικοινωνίας και κυρίως επαφών σε επίπεδο κορυφής που εκτιμάται ότι μπορεί να επιτευχθεί εάν η συνάντηση του Πρωθυπουργού με τον Τούρκο Πρόεδρο εξελιχθεί ομαλά, θεωρείται ότι μπορεί να συμβάλει σε μια καλύτερη συνεννόηση των δύο πλευρών. Η Αθήνα θεωρεί ότι υπάρχει περιθώριο να δοθεί χώρους στη θετική ατζέντα των δύο χωρών, σημειώνοντας ωστόσο ότι πολλά θα εξαρτηθούν από τη συμπεριφορά της Τουρκίας. Η ελληνική διπλωματία θέτει ως στόχο μια ουσιαστική προσέγγιση με την Άγκυρα, γεγονός που μπορεί να επιτευχθεί εφόσον τερματιστούν οι προκλήσεις, οι παράνομες κινήσεις και η επιθετική ρητορική, επαναλάμβαναν κυβερνητικές πηγές με τις προσδοκίες όμως, κάποιας άμεσης καταγραφής εξελίξεων να είναι μάλλον μηδαμινές. Οι κοινές δηλώσεις Δένδια – Τσαβούσογλου ήταν σύντομες και προσεκτικές, διαπιστώνοντας κυρίως μεταξύ τους διαφωνίες και εκκρεμότητες. Όπως ανέφεραν και οι δύο υπουργοί Εξωτερικών, κατά τη συζήτηση τέθηκε το σύνολο των ζητημάτων που άπτονται των διμερών σχέσεων, αλλά και των σχέσεων Ε.Ε.- Τουρκίας.
Τι συζητήθηκε
«Φιλικό» χαρακτηρίζεται το κλίμα των συνομιλιών Δένδια–Τσαβούσογλου τη Δευτέρα στην Αθήνα από διπλωματικές πηγές που επισημαίνουν ότι υπήρξε μία ειλικρινής ανταλλαγή θέσεων και απόψεων. Από την πλευρά του, όπως σημειώνουν, ο υπουργός Εξωτερικών αναφέρθηκε εκτενώς τόσο στις διμερείς σχέσεις όσο και στις σχέσεις ΕΕ-Τουρκίας, υπογραμμίζοντας ότι οι σχέσεις αυτές είναι αλληλένδετες. Επισήμανε ότι έχουν γίνει συγκρατημένα βήματα διαλόγου, όπως η επανάληψη των διερευνητικών επαφών, οι πολιτικές διαβουλεύσεις, η τηλεδιάσκεψη για Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης και πιο πρόσφατα η συνάντηση του υφυπουργού Εξωτερικών Κώστα Φραγκογιάννη με τον Τούρκο ομόλογό του Σεντάτ Ονάλ, στην οποία συζητήθηκαν θέματα διμερούς συνεργασίας στους οικονομικούς και εμπορικούς τομείς. Οι δύο υπουργοί ενέκριναν έναν κατάλογο για το θέμα αυτό.
Αναφέρουν ακόμη ότι ο υπουργός Εξωτερικών επανέλαβε ότι η κυβέρνηση Μητσοτάκη τάσσεται υπέρ ενός εποικοδομητικού διαλόγου με την Τουρκία, πάντα, στη βάση του Διεθνούς Δικαίου. Στο πλαίσιο αυτό, σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, υπογράμμισε το απαράδεκτο της εμμονής στο “casus belli” εφόσον η Ελλάδα επεκτείνει τα χωρικά της ύδατα στο Αιγαίο, κάτι που επανέλαβε και ο ίδιος ο Τούρκος ΥΠΕΞ σε πρόσφατη συνέντευξη του. Επίσης, τον μη σεβασμό στις διατάξεις της Σύμβασης του ΟΗΕ για το Δίκαιο της Θάλασσας, η οποία αποτελεί μέρος του Εθιμικού Δικαίου. Στο πλαίσιο αυτό επισήμανε ότι το “τουρκο-λιβυκό μνημόνιο” είναι παράνομο και ανυπόστατο.
Τόνισε, όπως επισημαίνουν περαιτέρω, το απαράδεκτο της παραβίασης της ελληνικής κυριαρχίας και των κυριαρχικών δικαιωμάτων σε αέρα και θάλασσα, της εργαλειοποίησης του μεταναστευτικού, καθώς και τη συνέχιση της επιθετικής ρητορικής που προέρχεται από ορισμένους κύκλους στην Τουρκία. Υπογράμμισε εκ νέου ότι η συνέχιση της ρητορικής αναφορικά με ζητήματα που άπτονται της μουσουλμανικής μειονότητας στη Θράκη είναι προκλητική και αδικαιολόγητη.
Αναφέρθηκε και στην ανησυχία που προκαλεί η συνέχιση της κατασκευής του πυρηνικού σταθμού στο Akkuyu, σε μια ιδιαίτερα σεισμογενή περιοχή. Τόνισε την ανάγκη ενημέρωσης των άλλων κρατών της περιοχής, συμπεριλαμβανομένης της Ελλάδας και της Κύπρου. Σημειώνεται ότι, ως απόδειξη του θετικού κλίματος, η τουρκική πλευρά συμφώνησε να παρασχεθούν σχετικές πληροφορίες μέσω της ρωσικής κατασκευάστριας εταιρίας, ώστε να γνωρίζει η ελληνική πλευρά ότι η κατασκευή είναι ασφαλής παρά το σεισμογενές της περιοχής. Ο υπουργός Εξωτερικών έκανε εκτενή αναφορά στα διάφορα διεθνή και περιφερειακά ζητήματα, αρχής γενομένης από το Κυπριακό, όπως κάνουν γνωστό. Το μοναδικό πλαίσιο για την επίλυση του Κυπριακού είναι η Δικοινοτική Διζωνική Ομοσπονδία όπως ορίζεται από τις σχετικές αποφάσεις του Συμβουλίου Ασφαλείας, τονίζουν οι ίδιες πηγές. Η εμμονή σε προτάσεις εκτός του πλαισίου αυτού αποτελούν παραβίαση του Διεθνούς Δικαίου, των συναφών αποφάσεων και των σχετικών Συμπερασμάτων του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, υπογραμμίζεται.
Υπογράμμισε την ανάγκη σταθεροποίησης της κατάστασης στη Λιβύη με τη διοργάνωση εκλογών τον προσεχή Δεκέμβριο και κάλεσε, εκ νέου, για την αποχώρηση όλων των ξένων στρατευμάτων και μισθοφόρων από το έδαφος της χώρας. Συνεχάρη τέλος τον Μεβλούτ Τσαβούσογλου για την επιτυχία της Anadolu Efes στην Ευρωλίγκα.
25 θέματα οικονομικής συνεργασίας ενέκριναν Δένδιας-Τσαβούσογλου
Κατά τη διάρκεια της συνάντησης μεταξύ του υπουργού Εξωτερικών Νίκου Δένδια και του Τούρκου ομολόγου του Μεβλούτ Τσαβούσογλου, εγκρίθηκε κατάλογος προγραμμάτων οικονομικής συνεργασίας, τον οποίον είχαν επεξεργαστεί ο υφυπουργός Εξωτερικών Κώστας Φραγκογιάννης με τον υφυπουργό Εξωτερικών της Τουρκίας Σεντάτ Ονάλ στην Καβάλα, στις 29 Μαΐου, αναφέρουν διπλωματικές πηγές.
Ο κατάλογος, όπως γίνεται γνωστό, περιλαμβάνει συνολικά 25 θέματα (15 που είχε προτείνει η ελληνική πλευρά, 8 που είχε προτείνει η τουρκική, η αμοιβαία αναγνώριση των εθνικών πιστοποιητικών κατά του COVID-19, καθώς και θέματα που άπτονται περιβαλλοντικής συνεργασίας, τα οποία τέθηκαν για πρώτη φορά προς συζήτηση κατά τη συνάντηση των αρμοδίων υφυπουργών στην Καβάλα). Οι τομείς ενδιαφέροντος είναι οι εξής: Οικονομική – επιχειρηματική συνεργασία (7 θεματικές), Μεταφορές – τηλεπικοινωνίες (7 θεματικές), Τεχνολογία (2 θεματικές), Ενέργεια (1 θεματική), Τουρισμός (1 θεματική), Ναυτιλία (3 θεματική), Εκπαίδευση (1 θεματική), Κοινωνική Ασφάλιση (1 θεματική), Υγεία (1 θεματική) και Περιβάλλον (1 θεματική).
Επισημαίνεται πως οι θεματικές ενότητες προτεραιοποιήθηκαν βάσει δυνητικού χρονοδιαγράμματος υλοποίησης. Όπως αναφέρουν οι ίδιες πηγές, συμφωνήθηκε όπως υπάρξει νεότερη συνάντηση των δυο υφυπουργών προκειμένου να συζητηθεί εις βάθος οδικός χάρτης της κάθε θεματικής.
στο 